دولت مستعفي يمن از عدن بيرون رانده شد
جنگ براي هيچ
ميثم سليماني
پس از 4 سال جنگ و هزاران كشته و زخمي و ميليون‌ها دلار هزينه بيهوده، قحطي و مريضي در خاك يمن، اين سوال به وجود آمده كه عربستان با چه هدفي در اين سال‌ها وارد جنگ يمن شده است. عربستان سعودي ابتدا به اين بهانه وارد جنگ يمن شد كه قدرت را از دست حوثي‌ها در صنعا بگيرد و بار ديگر منصورهادي، رييس‌جمهور مستعفي يمن را بر مسند امور قرار دهد. به نحوي عدن نماد حاكميت دولت مستعفي منصورهادي در خاك يمن بود، اما حالا همه چيز تغيير كرده است. كنترل عدن در اختيار نيروهاي جدايي‌طلب جنوب كه تحت حمايت امارات هستند، قرار گرفته و حتي گفته مي‌شود، عربستان سعودي تمام وزن خود را پشت سر رييس‌جمهور مستعفي و تبعيدي يمن قرار داده و در تماس‌هايي كه با جدايي‌طلبان براي خالي كردن اماكن دولتي داشتند، آنها دست رد به سينه عربستان زدند و موقعيت خود را حفظ كردند. ائتلاف عربي به رهبري عربستان سعودي بيش از 4 سال است كه قصد دارد، موقعيت منصورهادي را بر كل يمن تثبيت كند، اما نه تنها اين موقعيت تثبيت نشده بلكه هادي عملا آن بخش‌هايي كه در اختيار داشت را نيز از دست داد و اكنون نه تنها بايد به او رييس‌جمهور مستعفي گفت بلكه بايد لقب تبعيدي را نيز به آن اضافه كرد. امارات متحده عربي اصلي‌ترين متحد نظامي عربستان در جنگ يمن محسوب مي‌شد اما از ماه ژوئن تلاش كرده تا آرايش نظامي خود در اين جنگ را تغيير دهد و نقش خود را به لحاظ نظامي كم‌رنگ‌تر كند. اما حالا جدايي‌طلبان كه نزديكي بيشتري به امارات دارند تا عربستان مشغول از بين بردن آثار منصورهادي در يمن هستند. با اين حال عيدروس الزبيدي، رييس شوراي انتقالي جنوب روز گذشته اعلام كرد كه گروه او هنوز از ائتلاف عليه حوثي‌ها حمايت مي‌كند و قصد دارد در يك نشست اضطراري پيشنهادي در عربستان سعودي نيز شركت كند. اما او عنوان كرد كه نيروهاي تحت امرش از ساختمان‌هاي دولتي كه توانسته بودند پس از درگيري‌هاي متعدد به دست آورند، خارج نخواهند شد. طبق گزارش‌ها عدن اكنون دراختيار نيروهاي جدايي‌طلب قرار گرفته و از زمان شروع درگيري‌هاي داخلي در عدن تاكنون 40 نفر جان خود را ازدست داده‌اند. رياض با اين حال تاكيد كرده كه هنوز از دولت مستعفي يمن پشتيباني مي‌كند و قصد دارند كماكان او را بر مسند قدرت بازگردانند؛ رييس‌جمهوري كه از زمان فرار از صنعا، پايتخت يمن عمدتا در عربستان سعودي زندگي كرده و حتي در عدن كه مقر دولت او محسوب مي‌شد حضور پيدا نمي‌كرد. به گزارش رويترزt روز يكشنبه ملك سلمان، پادشاه عربستان و محمد بن سلمان، وليعهد عربستان سعودي هر دو با منصورهادي ملاقات كردند. ائتلاف تحت رهبري عربستان سعودي كه هنوز به طور رسمي امارات نيز در آن حضور دارد، روز يكشنبه اعلام كرد كه قصد دارند به مواضع جدايي‌طلبان حمله كنند و قول داده‌اند در صورت عدم پذيرش عقب‌نشيني جنوبي‌ها، حملات بيشتري را عليه آنها انجام دهند. ساكنان عدن به خبرگزاري رويترز گفته‌اند كه جدايي‌طلبان پايگاه‌هاي نظامي كه تحت اختيار دولت بوده را در اختيار گرفته‌اند و كاخ رياست‌جمهوري كه تقريبا خالي بوده را نيز در اختيار دارند. اين ساكن شهر عدن گفته است كه اكنون همه چيز ساكت است اما مردم نگران هستند، چراكه نمي‌دانيم فضا بناست به كدام سمت سوق پيدا كند. گزارش‌هاي ميداني نيز حاكي از آن است كه جريان تامين برق و آب دوباره راه‌اندازي شده است اما ادامه بحران مي‌تواند دوباره اين جريان را مختل كند. رسانه‌هاي محلي به نقل از منابع آگاه در عدن عنوان كردند كه از روز يكشنبه پروازهاي فرودگاه عدن كه متوقف شده بود بار ديگر از سر گرفته شده است. رييس شوراي انتقالي جنوب گفت: جدايي‌طلبان كه خواهان يمن جنوبي مستقل هستند در پي حمله موشكي مرگبار حوثي‌ها به نيروهاي جنوبي چار‌ه‌اي جز تصرف عدن نداشتند. جدايي‌طلبان، هادي را متهم به همدستي در حمله موشكي حوثي‌ها كرده هر چند كه آنها انكار مي‌كنند. زبيدي در بيانيه‌اي كه اواخر روز يكشنبه منتشر كرد، گفت: ما دو گزينه بيشتر نداشتيم؛ يكي دفاع از خودمان يا اينكه تسليم شويم و روح عدالتخواه خود را قرباني كنيم. در حال حاضر برآوردها حاكي از آن است كه اختلاف‌ها در ائتلاف تحت رهبري عربستان به حدي بالا گرفته كه راهكارها براي رسيدن به راه‌حل صلح با چالش جدي مواجه شده است چراكه عملا حتي نمي‌توان تضميني براي توافقنامه موقت استكهلم در نظر گرفت و مشخص نيست، طرفي كه بايد با آن مذاكره كرد چه كسي است. واقعيت آن است كه اكنون در زمين جدايي‌طلبان جنوب و نيروهاي امارات متحده عربي، نقشي تعيين‌كننده را در ميدان جنوب يمن پيدا كرده‌اند و به نوعي قصد دارند از اين طريق تمام راه‌هاي ارتباطي حوثي‌ها به سمت جنوب را قطع كنند. گفتني است امارات متحده عربي از سال 2015 هزاران مبارز جنوبي مسلح را آموزش داده و زبيدي يك رهبر شبه نظامي بود كه به ائتلاف كمك كرد كه عدن را پاكسازي كند تا دولت مستعفي منصورهادي در آنجا مستقر شود و همانجا بود كه زبيدي از گمنامي خارج و تبديل به فردي تاثيرگذار در صحنه يمن شد. در حال حاضر ائتلاف سعودي تبديل به يك مار كور شده است كه مشخص نيست براي چه چيزي و چه كسي به يمن حمله مي‌كند و اصلا با چه هدفي اكنون در يمن حضور دارد. اگر هدف بازگرداندن منصورهادي است كه شايد او را بتوان آخرين فرد تاثيرگذار در صحنه ميداني نبرد يمن دانست و اكنون عربستان تنها براي حفظ حيثيت خود در حال انجام حملات كور به حوثي‌هاي يمن است. اما روز گذشته در بحبوحه تمام اين بحران‌ها محمدبن زايد، وليعهد امارات متحده عربي به جده سفر كرد تا با مقام‌هاي عربستاني ديدار و گفت‌وگو كند. او در بدو ورود از سوي خالد بن سلمان، معاون وزير دفاع و پسر ملك سلمان مورد استقبال قرار گرفت. هر چند رسانه‌هاي اماراتي از جمله نشريه نشنال سعي كرد به نحوي در انتشار خبر خود كاملا از حساسيت اين سفر بكاهد و عنوان كرد كه اين سفر در پاسخ به سفر ماه گذشته هيات سعودي به امارات صورت گرفته و دو طرف بنا دارند در خصوص مساله مبارزه با تروريسم و مسائل كشورهاي جهان عرب با يكديگر گفت‌وگو كنند اما واقعيت چيز ديگري است. اكنون فضا روزبه‌روز در رسانه‌ها به اين سمت سوق پيدا مي‌كند كه امارات در حال جداسازي خود از عربستان در بحث بحران يمن است و اكنون با كنترل جدايي‌طلبان يمني بر عدن عملا امارات دست بالا را در اين منطقه گرفته است و بحران را به نحوي سوق داده كه ديگر مهره‌هاي عربستان در يمن كمترين نقش را ايفا مي‌كنند. حال در خصوص اين سفر بايد گفت كه آيا امارات قصد دارد از برنامه خود در يمن براي عربستان پرده‌برداري كند يا اينكه مي‌خواهد بار ديگر نمايشي از اتحاد را به نحوي نشان دهد. اما هر چه اين سفر داشته باشد قطعا براي اتحاد بيشتر نيست و به نظر مي‌رسد، دو طرف قصد دارند به راه‌حلي براي كاهش اختلافات دست پيدا كنند.
ديدار هيات يمني با ظريف
محمد عبدالسلام، سخنگوي انصارالله يمن روز يكشنبه در تهران با محمدجواد ظريف، وزير امور خارجه جمهوري اسلامي ايران ديدار و گفت‌وگو كرد. ظريف در اين ديدار با ابراز تاسف از كشتار مردم مظلوم يمن و محاصره 5 ساله اين كشور خواستار توقف هر چه سريع‌تر جنگ و رفع محاصره يمن شد. وزير امور خارجه كشورمان با تاكيد بر اينكه راهكار حل بحران يمن سياسي است، افزود: جمهوري اسلامي ايران همواره از انجام گفت‌وگوهاي يمني- يمني و اجراي كامل توافقات استكهلم حمايت مي‌كند. ظريف با ابراز تاسف از وضعيت وخيم انساني در يمن بر آمادگي كشورمان براي ارسال كمك‌هاي انساني به اين كشور تاكيد كرد. در اين ديدار محمدعبدالسلام ضمن ابلاغ سپاس و تشكر سيدعبدالملك الحوثي، رهبر انصارالله از پيام تسليت وزير امور خارجه كشورمان به مناسبت شهادت ابراهيم بدرالدين الحوثي، برادر رهبر انصارالله از حمايت‌هاي جمهوري اسلامي ايران از مردم يمن تشكر و قدرداني كرد و گزارشي از آخرين تحولات ميداني و سياسي يمن و چشم‌انداز راه‌حل سياسي همچنين آخرين وضعيت انساني يمن به وزير امور خارجه كشورمان ارايه داد.