نگاهي به واكنش‌هاي داخلي به آزادي «گريس‌يك»
مسير «آدريان‌دريا» در آب‌هاي آزاد ادامه مي‌يابد
«گريس‌يك» آزاد شد و امروز و فرداست كه با نام تازه‌‌اش، «آدريان‌دريا» و با پرچم سه‌رنگ ايران، نه پرچم پاناما و هر كشوري، به مسير خود در آب‌هاي مديترانه ادامه دهد. آن هم پس از 38 روز از زماني كه روزنامه «جبل‌الطارق كرونيكل» در حساب كاربري‌اش در توييتر از توقيف اين كشتي ايراني توسط دولت محلي جبل‌الطارق خبر داد. دولتي كه اگرچه در اداره امور داخلي اين شبه‌جزيره كوچك واقع در جنوب اسپانيا خودمختار است اما در مسائل سياست خارجي و دفاعي خود، همچنان از سياست‌ها و دستورهاي دولت مركزي بريتانيا پيروي مي‌كند.
امروز اما اين نفتكش عظيم تحت اجاره رسمي دولت جمهوري اسلامي، در حالي با دستور قاضي ارشد دادگاه عالي جبل‌الطارق، مسير خود را در آب‌هاي آزاد پيش خواهد گرفت كه ديروز (جمعه 25 مردادماه) آخرين مهلتي بود كه بنا بر قوانين داخلي دولت محلي جبل‌الطارق، امكان ادامه توقيف اين كشتي ميسر بود. هرچه بود اما حالا «آدريان‌دريا» آزاد است و به همين دليل، برخي مقام‌هاي ارشد دولتي و غيردولتي ايران نيز در اظهارنظرهاي جداگانه به اين موضوع واكنش نشان داده‌اند. علي ربيعي، سخنگوي دولت صبح روز جمعه در حساب كاربري‌اش در توييتر به اين موضوع واكنش داد و نوشت: «نفتكش گريس‌يك (آدريان‌دريا) با وجود تلاش‌ها، فشارها و كارشكني‌هاي امريكا كه همچنان ادامه دارد، از توقيف غيرقانوني خارج و آزاد شد و شكست ديگري براي كاخ سفيد به ثبت رسيد. اين پيروزي بدون هيچ تعهدي ثمره اقتدار، ديپلماسي فعال و كوتاه نيامدن از حقوق ملت است.»
همزمان سيدمحمود واعظي، رييس‌دفتر رييس‌جمهوري نيز كه به منظور شركت در چهارمين نمايشگاه توانمندي‌هاي روستاييان و عشاير در جمع خبرنگاران حاضر شده بود، درباره ماجراي توقيف و متعاقبا آزادي اين نفتكش تحت اجازه دولت جمهوري اسلامي گفت: «توقيف نفتكش گريس‌يك (آدريان‌دريا) يك رهگيري دريايي بود كه با دستور امريكا انجام و با عكس‌العمل كل كشور و نظام مواجه شد.» رييس‌دفتر رييس‌جمهوري خاطرنشان كرد: «هم دولت و هم وزارت خارجه و هم كليت نظام پس از توقيف نفتكش گريس‌يك (آدريان‌دريا) توسط دولت محلي جبل‌الطارق، با همدلي و حمايت يكپارچه از ديپلمات‌ها و حقوقدانان پشتيباني كردند و اين نفتكش آزاد شد و يك پيروزي ديگر براي كشور رقم خورد.» او با ابراز خرسندي از آزادي اين نفتكش گفت: «كاري كه حقوقدانان ما انجام دادند، ثابت كرد كه تحريم‌هايي كه اتحاديه اروپا عليه ايران گذاشته، عليه خود آنها خواهد بود، نه براي ايراني كه مي‌خواهد در آب‌هاي آزاد كشتيراني داشته باشد.» واعظي در پايان تاكيد كرد: «آزادي گريس‌يك (آدريان‌دريا) نتيجه عكس‌العمل منسجم كل كشور همدلي، حمايت و پشتيباني از مقاومت ديپلمات‌هاي ما بود.»
از ديگر سو حسام‌الدين آشنا، مشاور فرهنگي حسن روحاني و رييس مركز بررسي‌هاي استراتژيك رياست‌جمهوري نيز به اين ماجرا واكنش نشان داد و در حساب كاربري‌اش در توييتر نوشت: «ايران در مواجهه با فشار حداكثري، راهبرد مقاومت فعال حداكثري را با بهره‌گيري متوازن از ديپلماسي سياسي، ديپلماسي دفاعي، ديپلماسي حقوقي، ديپلماسي رسانه‌اي برگزيده است.» آشنا همچنين تصريح كرد: «فرماندهي واحد و هم‌افزايي موفقيت‌آميز در جريانات اخير پهپاد و كشتي، راه درست را نشان داده است.» اين در حالي است كه به نوشته خبرگزاري جمهوري اسلامي ايران (ايرنا)، اشاره آشنا به رهگيري پهپاد جاسوسي امريكا درآب‌هاي سرزميني ايران در بيستم جولاي (۳۰ خردادماه ۹۸) و هدف‌گيري و اسقاط آن در خليج‌فارس و آزادي نفتكش ايراني گريس‌يك (آدريان‌دريا) است. ايرنا مي‌نويسد: اين نفتكش كه حامل ۲.۱ ميليون بشكه نفت ايران بود، از چهارم جولاي– ۱۳ تير، تحت فشار و دستور امريكايي‌ها توسط پليس جبل‌الطارق و نيروهاي ويژه انگليس توقيف شده بود كه با مقاومت و پيگيري‌هاي حقوقي و ديپلماتيك جمهوري اسلامي ايران و راي دادگاه دولت محلي جبل‌الطارق، شامگاه پنجشنبه (15 آگوست – ۲۴ مردادماه) به وقت تهران آزاد شد.
مجتبي ذوالنوري، نماينده اصولگراي قم كه اگرچه تا همين چندي قبل، صرفا به عنوان يكي از «دلواپسان برجام» و ازجمله منتقدان جدي ظريف، دستگاه ديپلماسي و مجموعه دولت حسن روحاني معروف بود و حالا مدتي است قباي رياست كميسيون امنيت ملي و سياست خارجي مجلس را بر تن كرده نيز در جريان حضورش در يك برنامه تلويزيوني، تلويحا به اين ماجرا پرداخت. ذوالنوري كه در برنامه گفت‌وگوي ويژه خبري شركت كرده بود، در بخشي از صحبت‌هايش گفت: «امريكايي‌ها مي‌خواستند با توقيف نفتكش ايران، موضع مقتدرانه ايران در ماجراي سرنگوني پهپادشان را تلافي كنند. انگليس بايد در سياست‌هاي خود تجديدنظر كند، زيرا بدترين دوران اين كشور زمان كنوني است كه به عنوان مجري منافع امريكايي‌ها فعاليت مي‌كند.» رييس كميسيون امنيت ملي و سياست خارجي مجلس خاطرنشان كرد: «انگليس بايد با جمهوري اسلامي ايران تعامل داشته باشد و به تعهدات خود در برجام عمل كند. اگر كشور‌هاي مقابل ما از پاسخ جمهوري اسلامي ايران به توقيف نفتكش كشورمان درس نگيرند، در حوزه‌هاي ديگر نيز از حقوق ملت ايران با مقاومت فعال دفاع خواهيم كرد. كشتي نفتكش ايران در آب‌هاي اسپانيا توقيف شد و ما اين موضوع را به اطلاع دادگاه جبل‌الطارق رسانديم.»
«گريس‌يك» يا «آدريان‌دريا» هرچه بود، حالا ديگر نفتكشي است آزاد كه مي‌تواند ادامه ماموريت‌هاي خود را در راستاي ترانزيت و البته فروش نفت به مشتريان مختلف نفت ايران در اقصا نقاط جهان به انجام برساند. بدون آنكه دولتي محلي مانع از ادامه مسير آن در آب‌هاي آزاد شود. جزييات تكميلي درباره ابعاد مختلف بين‌المللي و ديپلماتيك اين رويداد مهم را در صفحه ديپلماسي شماره امروز «اعتماد» بخوانيد.