مثبت و منفي زيست شبانه
سيامك زندرضوي
موضوع زيست شبانه كه اين روزها در رسانه‌ها مورد توجه فراوان قرار گرفته ابعاد مختلفي دارد كه بايد با در نظر گرفتن تمام جوانب مثبت و منفي، آن را اجرايي كرد. اگر از منظر اقتصاد يك شهر به اين موضوع نگاه كنيم، زيست شبانه مي‌تواند به برخي كسب و كارها رونق داده و اشتغالزايي به همراه خود داشته باشد؛ به اين معنا كه با اجرايي شدن اين طرح افراد بيشتري مي‌توانند شغل داشته باشند كه در شرايط كنوني، درصدي از بيكاران را از اين رده‌بندي خارج مي‌كند. با اين حال از آنجا كه نيروي كار در ايران به خوبي توسط قوانين پشتيباني و آيين‌نامه‌هاي اجرايي هم عملياتي نمي‌شود، اين موضوع باعث مي‌شود نيروي كار در كنار فعاليت روزانه به كار شبانه هم وادار شده كه در بلندمدت براي سلامتي‌اش زيان‌آور است زيرا اين‌طور نيست كه اين نيروي كار بتواند با توجه به كارآمدي اندك قوانين حقوق كار شبانه را دريافت كند و كارفرما هم با بهره گرفتن از اين خلأها، از نيروي تحت مديريت خود بهره‌كشي بيشتري خواهد كرد و آنها بدون استراحت ساعت‌هاي زيادي را ناچار به كار مي‌شوند. بنابراين پيش از تصميم درباره اين موضوع، بايد وضعيت نيروي كار را روشن كرده باشيم.
وجه ديگر زيست شبانه به مقوله امنيت بازمي‌گردد، هر چقدر فضاي شهر، فضاي زنده‌تري باشد امنيت به ويژه براي زنان افزايش مي‌يابد و خانواده‌ها نيز راحت‌تر مي‌توانند از امكانات موجود در شهر استفاده كنند. با اين حال در كنار اين مزيت بايد به وجه ديگر اين موضوع يعني موضوع كودكان در شهر توجه كرد. آيا زيست شبانه مي‌تواند روي زندگي كودكان اثرگذار باشد؟ آيا اين احتمال وجود دارد كه خانواده‌ها در ساعات ديروقت كودكان را به همراه خود برده و كيفيت خواب آنها را مختل كنند؟ علاوه بر كودكان آيا رواج اين سبك مي‌تواند بر سبك زندگي گروهي از شهروندان تاثير گذاشته و آنها را در شب‌هاي متوالي از خواب محروم كند؟
با توجه به آنچه گفته شد، موضوع زيست شبانه نيازمند يك بحث عمومي است و پيش از آنكه تصميمي درباره اجرايي يا اجرايي نشدن آن گرفته شود، بايد در فضاي عمومي گروه‌هاي مختلف اجتماعي درباره آن سخن گفته و اظهارنظر كرده باشند. تنها با در نظر گرفتن اين مقوله است كه مي‌توان گفت تبعات منفي هر تصميمي درباره زيست شبانه كاهش پيدا خواهد كرد.