نداشتن «ذهن برنده» بلاي جان بسكتبال
سعيده فتحي
«تيم ملي بسكتبال ايران هيچ زماني حتي در بهترين شرايط خود هم اين‌گونه بازي نكرده بود.» فكر مي‌كنيد اين جمله از كيست؟ مهران شاهين‌طبع، سرمربي تيم ملي بسكتبال پس از شكست مقابل پورتوريكو در جام جهاني اين‌گونه از تيم خود ياد كرد. او شايد با اين جمله قصد تعريف از شاگردانش را داشت اما در پس اين جمله يك چيز نهفته است كه ناگزير از رمزگشايي آن هستيم. سرمربي ايران به توان بازيكنان خود و تيم ملي ايمان نداشت، همان‌گونه كه پيش از اعزام مدام مصاحبه مي‌كرد و مي‌گفت: حريفان سختي داريم و صعود از اين گروه دشوار است. شايد براي همين نگاه و باور بود كه بازي برده را باختيم!
هراس بازنده از برنده شدن!
بارها از مربيان ورزشي شنيده‌ايم كه براي رسيدن به پيروزي نياز به ابزار داريم و بدون آنها نمي‌توان به موفقيت دست يافت. امروز بار ديگر متوجه شديم براي رسيدن به پيروزي داشتن ابزار تنها كافي نيست، بلكه نياز به «ذهن برنده» هم داريم. ذهني كه بتواند در فكر و خيال بازيكنان بنشيند و روزها و شب‌ها را با آنها سپري كند تا آنها به اين باور برسند كه توانايي پيروز شدن بر هر رقيبي را دارند. سيدني جي هريسون در بخشي از كتاب بي‌بديل خود به نام «برندگان و بازندگان» مي‌نويسد: «هراس برنده از باختن به آن اندازه نيست كه بازنده باطنا از برنده شدن دارد.»
حال اين سوال مطرح مي‌شود، آيا تيم ملي بسكتبال براي حضور در جام جهاني ذهني برنده داشت يا اينكه مدام با خود تكرار مي‌كرد كه كار دشواري داريم؟ نمونه آن صحبت‌هاي صمد نيكخواه‌بهرامي، كاپيتان تيم ملي بود كه مصطفي هاشمي، سرمربي باتجربه بسكتبال ايران را به واكنش واداشت و از مسوولان فدراسيون خواست كه روحيه برد را در بين بازيكنان تقويت كنند.اما اين توصيه جدي گرفته نشد و در نهايت ديديم كه تيم ملي بسكتبال با اينكه حتي در مقابل پورتوريكو 18 امتياز پيش بود اما در نهايت تنها در 40 ثانيه بازي را واگذار كرد. جايي كه 81 بر 78 از ايران پيش افتاد و سه امتيازي حدادي نتيجه را در امتياز 81 مساوي كرد اما پورتوريكو در 4 ثانيه جهنمي پاياني ورق را برگرداند تا خاور موجيكا تير خلاص را با دو امتيازي مرگبارش بر شقيقه تيم ايران شليك كند.
مات شديم
در چنين سطح از رقابت نمي‌توان گفت خوب بازي كرديم ولي باختيم. مثل اين مي‌ماند كه يك مدير بگويد، خوب سرمايه‌گذاري كرديم ولي ورشكست شديم! اما در تحليل شكست مقابل پورتوريكو، وقتي دو كوارتر اول را مي‌بريم، يعني بازيكنان تيم ما به خوبي از نقاط قوت خود بهره بردند. ولي وقتي دو كوارتر دوم را مي‌بازيم، يعني تفكر كادر فني تيم مقابل در تحليل نقاط قوت تيم خود براي غلبه بر نقاط ضعف تيم ما غالب شد. يعني ادي كاسيانو شطرنج «Blitz» (شطرنج برق‌آسا) را از شاهين‌طبع برد و ما مات شديم. مات شديم به خاطر اينكه كادر فني براي لحظات حساس برنامه‌اي نداشت، مديريت زمان نداشتيم و در نقش يك تماشاگر ظاهر شديم.
ايران تيم بي‌دفاع
وقتي تيمي اين‌گونه نتيجه يك بازي را واگذار مي‌كند بدون شك جمع كردن آن تيم كار دشواري خواهد بود و تنها مربي‌اي از پس اين كار برمي‌آيد كه در كنار توان فني، روانشناسي ورزشي هم بداند اما مشخص بود كه از لحاظ رواني روي بازيكنان ايران كاري صورت نگرفته وگرنه تيمي كه پيش‌تر آن را شكست داده بوديم نبايد به راحتي از سد ايران مي‌گذشت. آثار شكست ناباورانه مقابل پورتوريكو در بازي با تونس خودش را نشان داد. يك تيم از‌هم‌گسيخته و بي‌برنامه را شاهد بوديم كه كادر فني باز هم براي اداره آن علاجي پيدا نكرد.