رييس جمهوري در جلسه هيات دولت و در واكنش به اتهام حمله به «آرامكو»:
هيچ دولتي در كار نيست، ملتها هستند كه به پا خاستهاند
تنشها در منطقه خليج فارس بالا گرفته، عربستان و امريكا ايران را متهم ميكنند كه پشت حمله به آرامكو است و تهران مصرا و قويا اين موضوع را تكذيب ميكند. با اين حال آنچه عيان شده اين است كه بعد از حمله به آرامكو 5 درصد از توليد روزانه نفت جهان كاهش و قيمت طلاي سياه افزايش يافته و آرامش اقتصادي و سياسي از كشورهاي منطقه گرفته شده است. از همين روي سخنراني رييسجمهوري در جلسه هيات دولت صبح روز چهارشنبه به نوعي واكنش به همين ناآراميهاي اخير بود. روحاني از 2 رويكرد متضاد در منطقه صحبت كرد و گفت:«امروز در مسائل منطقه شاهد دو نقطه متضاد يكديگر هستيم، از طرفي برخي كشورهاي منطقه قرار دارند كه تلاش ميكنند، صلح و امنيت را مستقر و با ناآراميها و تحركات تروريستها مبارزه كنند و از سويي در گوشهاي ديگر از منطقه شاهد آتشافروزي و جنگافروزي هستيم.»
رييسجمهوري در اين دستهبندي ايران، روسيه و تركيه كه به تازگي در پنجمين اجلاس كشورهاي ضامن روند آستانه و آتشبس در سوريه حضور داشتند در دسته اول جاي داد و تاكيد كرد اين اجلاسيه تلاشي جمعي در راستاي صلح و آتشبس در منطقه بوده است. اما رييسجمهوري ترجيح داد از كشورهايي كه به دنبال «آتشافروزي» در منطقه هستند با كنايه و اشاره سخن بگويد. از همين روي از «مقاومت ملتهاي بيدار و هوشيار منطقه» گفت كه «شعلهاي خاموشنشدني» است. نوبت به مصاديق مقاومت كشورهاي منطقه كه رسيد، رييسجمهوري وارد مصاديق شد و تشريح كرد:«آنها بهجاي اينكه اعتراف كنند، حزبالله لبنان داراي توانمنديها و قدرتهاي بالايي هم از لحاظ دانش علمي و نظامي و هم از نظر شهامت در ميدان است يا قبول كنند، بخشي از جوانان و ملت رشيد عراق تحت عنوان حشدالشعبي به ميدان آمده و تروريستها را بيرون رانده و شهرهاي شمالي عراق مانند موصل، الرمادي، فلوجه و كركوك را آزاد كردند و به جاي اعتراف به رشد و بزرگي ملتهاي بزرگي نظير سوريه و يمن؛ به دنبال اين هستند كه با اتهامزني اعلام كنند، پشت اين ملتها چه كساني هستند.» اشاره روحاني به تحليل و ادعاي برخي كشورهاي غربي مبني بر حمايت نظامي ايران از يمن براي حمله به آرامكو بود. او سپس خطاب به «بدخواهان مردم منطقه» گفت: «بايد قدرت ملتها را باور كنيد و به جاي اينكه همواره به دنبال اين باشيد كه كدام دولت را متهم كنيد، بدانيد كه هيچ دولتي در كار نيست و اين ملتها هستند كه به پا خاستهاند.» رييسجمهوري به كشتارها در يمن اشاره اما تاكيد كرد، جمهوري اسلامي ايران هرگز خواهان درگيري در منطقه نبوده و نخواهد بود. او سپس به طرح اين پرسشها پرداخت كه «چگونه است كه وقتي مردم يمن مورد حمله قرار گرفته و سيل اسلحه و مهمات به منطقه روانه ميشود، هيچكس نبايد سخني بگويد؟ چطور وقتي رييسجمهور امريكا اعتراف ميكند كه عربستان سال گذشته 400 ميليارد دلار پول در امريكا خرج كرده هيچكس نبايد حرف بزند اما وقتي مردم يمن در برابر اين همه تجاوز، يك عكسالعملي نشان داده و نقطهاي را زدند، اين همه ناراحتي و عصبانيت ايجاد ميشود.»
يك بار هم براي ملت منطقه صلح بياوريد
روحاني با اشاره به اينكه «دشمنان منطقه بايد از اين هشدارها درس گرفته و به دنبال خاموش كردن آتش جنگ در منطقه باشند» خطاب به كشورهايي كه آنها را «جنگافروز» توصيف كرد، گفت:«بياييد يك بار هم براي ملتهاي منطقه صلح بياوريد؛ چرا همواره براي ملتهاي منطقه باروت ميفرستيد و به آنان كمك نميكنيد و پس از آن به ديگر كشورها اتهامزني ميكنيد و اين در حالي است كه هيچكس اين اتهام را باور نميكند.» علاوه بر تاكيد روز گذشته حسن روحاني مبني بر اينكه كنش و واكنش اساسا ميان يمن و عربستان صورت گرفته، علي شمخاني دبير شوراي عالي امنيت ملي نيز تاكيد كرد: «سلاحهاي ارتش يمن توسط خودشان طراحي و ساخته ميشود و منتسب كردن آن به كشورهاي ديگر، فرار به جلو به منظور عدم پاسخگويي در اتلاف منابع براي خريد تجهيزات پيشرفته و غيرموثر نظامي از كشورهاي غربي است.» رييسجمهوري بار ديگر تكرار كرد كه ايران همان طور كه با همه همسايگان خود در شمال، شرق و غرب روابطي دوستانه، برادرانه و صميمي دارد خواهان روابط دوستانه با همسايگان جنوبي خود نيز است. همچنين روحاني با اشاره تلويحي به قطع ارتباط عربستان با ايران و تيره و تار شدن ارتباط ديپلماتيك اين دو كشور تاكيد كرد كه «ايران هيچگاه آغازگر قطع روابط و بر هم زدنها نبوده و همانهايي كه پا را پس گذاشتهاند، بيايند و پا پيش بگذارند چراكه ما علاقهمنديم با همه ملتهاي منطقه و همسايگان خود روابط خوبي داشته باشيم.»
جايگزين سوييفت پيدا شده است
رييسجمهوري در بخش ديگري از سخنان خود به مسائل اقتصادي و حاشيه اجلاس ايران، تركيه و روسيه پرداخت و توضيح داد كه گرچه «روابط بانكي ايران با برخي كشورها بدون استفاده از سوييفت انجام ميشود؛ زماني غربيها تصور ميكردند بانك و روابط بانكي به معناي سوييفت است و اگر زماني كشوري را از اين محروم كنند، روابط و تسهيلات بانكي براي آنها از بين خواهد رفت اما امروز جايگزين سوييفت پيدا شده و ما با روسيه و تركيه و در آينده با كشورهاي اورآسيا و ديگر كشورها ميتوانيم از اين طريق همكاريها را تقويت كنيم.» روحاني همچنين خطاب به امريكاييها گفت كه «آثار فشار حداكثري آنها عليه ملت ايران رو به پايان است گرچه اين اعمال فشار بر زندگي مردم زحمت وارد كرده اما اين فشار حداكثري به نقطه اوج خود رسيده و آماده سرنگوني است.»
مذاكره با فشار حداكثري ناممكن است
روز سهشنبه در نقلقولهاي منتشر شده از رهبري مذاكره با امريكا در «نيويورك يا غير از آن» را غيرممكن خوانده و البته شرط اين مذاكره بازگشت به برجام و گفتوگو در چارچوب كشورهاي عضو توافقنامه برجام بيان شد. روحاني نيز در جلسه هيات دولت خطاب به مقامات امريكايي اعلام كرد «مذاكره با فشار حداكثري ناممكن است و اگر شما بهدنبال مذاكره هستيد بايد همه فشارها عليه ايران متوقف شود.» او حتي صحبتهاي رهبر انقلاب كه تاكيد كرده بودند «امريكاييها بايد توبه كنند» را بار ديگر تكرار كرد و گفت:«مسوولان امريكايي اگر واقعا حسننيت داشته و پشيمان شدهاند بايد براي توبه واقعي، صداقت خود را نشان داده و ظلم و فشار به مردم بزرگ ايران را به پايان برسانند.»رييسجمهور ادامه داد:«دولتمردان امريكا امروز به جاي اينكه فضا را مثبت كنند در شرايطي كه فشار رواني و اقتصادي را عليه ملت ايران روا داشتهاند، ميخواهند با اتهامزني فشار تهمتزني حداكثري را عليه ايران اعمال كنند و با حرفهاي بيپايه و اساس و بيمعنا و بدون خريدار در داخل و خارج از ايران اين رويه را پيش گرفتهاند... ايران هنوز هم به تعهدات خود در برجام پايبند بوده و هنوز هم ناظران آژانس در مراكز هستهاي ايران حضور داشته و به نظارت ادامه ميدهند.»