عليرضا كيانپور
«بنابر شيوه عجيب و غريبي كه متاسفانه درحال باب شدن است، شهروندان را در ميانه راه بازداشت كرده و مي‌گويند شما حق رفتن به خانه خود را نداريد؛ مجلس «خانه ملت» است.» اين واكنش علي ساري، نايب‌رييس اصلاح‌طلب كميسيون اجتماعي مجلس است به بازداشت تعدادي از كارگران نيشكر هفت‌تپه كه بعدازظهر يكشنبه به‌دعوت اين كميسيون راهي تهران شدند اما هرگز به «منزل» نرسيدند. اتفاقي نامتعارف كه در ادامه بيشتر از آن خواهيم گفت.
آقاي ساري! احتمالا خبر بازداشت نامتعارف كارگران را شنيده‌ايد؛ مشكل اين كارگران چيست؟!
واقعيت اين است كه از همان زمان كه بحث واگذاري شركت نيشكر هفت‌تپه مطرح شد، مشكلات نيز آغاز شد. مشكلاتي كه البته بيش از همه گريبانگير كارگران زحمتكش و فهيم اين شركت شده است. با اين همه اما علاوه بر مشكلات در بحث واگذاري شركت نيشكر هفت‌تپه، در ادامه و در جريان اعطاي تسهيلات به اين شركت نيز مشكلاتي ايجاد شد. همه بنگاه‌هاي اقتصادي تسهيلات و امكاناتي دريافت مي‌كنند اما درمورد شركت نيشكر هفت‌تپه سوالات بسياري مطرح است؛ ازجمله اينكه اين تسهيلات چطور دريافت شده و چه ميزان بوده و بر چه اساس به اين شركت تعلق گرفته است. همچنين در بحث پرداخت حقوق كارگران شركت، مشكلاتي ايجاد شده و بحث عدم پرداخت يا پرداخت نامنظم حقوق كارگران نيز مورد سوال است.
با اين همه شايد مهم‌ترين مساله اين است كه كارگران اين شركت همواره سعي كرده‌اند از طريق روش‌هاي قانوني براي احقاق حق خود اقدام كنند اما وقتي پاسخي نمي‌گيرند و متاسفانه دولت هم پاسخ مناسبي نمي‌دهد، چه بايد بكنند؟! فراموش نكنيم وقتي مشكلاتي درباره نحوه اداره اين شركت مطرح شد، دولت پاي كار آمد و وعده‌هايي را مطرح كرد. چنان‌كه در جريان موارد مشابه همچون مشكلات كارگران گروه ملي فولاد اهواز، كارگران مظلوم هپكوي اراك، كارگران شركت لوله‌سازي و كارگران بعضي ديگر از شركت‌ها و كارخانه‌ها اتفاق افتاد و وعده‌هايي از جانب دولت مطرح شد. اما متاسفانه وقتي تجمعات تمام مي‌شود و اوضاع ظاهراً به‌حال اول بازمي‌گردند، اين شركت‌ها بار ديگر همان روش‌هاي قبلي را پيش مي‌گيرند و سعي مي‌كنند اوضاع را به همان سبك و سياق گذشته جلو ببرند.
واكنش شما به عنوان نايب‌رييس كميسيون اجتماعي مجلس چيست؟!
چنان كه عرض كردم، مجلس سوالاتي اساسي در خصوص اين مسائل دارد. ازجمله در اين راستا، ما در رابطه با نحوه واگذاري اين شركت‌ها، به‌ويژه شركت نيشكر هفت‌تپه سوالاتي داريم؛ چراكه متاسفانه هيچ گزارش شفاف و دقيقي درباره اينكه چطور به اين شركت تسهيلات اعطا شده، چه ميزان تسهيلات به آنها داده‌اند و اين تسهيلات بر چه اساس در اختيار اين شركت قرار گرفته است، وجود ندارد. فراموش نكنيم كشور با مشكلات عديده ارزي مواجه است و انتظار مي‌رود وقتي دولت برخي شركت‌ها را دست‌چين مي‌كند و به آنها تسهيلات مي‌دهد، به‌نحوي عمل شود كه به توليد و اشتغال بينجامد. اما متاسفانه چنين نشده و در اين شرايط، وقتي كارگران مي‌بينند دولت به وعده‌هاي خود عمل نكرده و پاي كار نيامده، اتفاقا به‌جاي ادامه تجمع و اعتراض، سعي مي‌كنند از ديگر روش‌ها ازجمله روش قانوني مراجعه به وكلاي‌شان در مجلس اقدام كنند.
بحث اصلي لااقل در مقطع كنوني همين است. ماجراي سفر اين كارگران نيشكر هفت‌تپه به تهران و بازداشت آنها در مسير چه بوده؟
ماجرا از اين قرار است كه درپي بالا گرفتن اين مشكلات، قرار شد اين عزيزان به دعوت فراكسيون كارگري مجلس، دبيركل خانه كارگر يعني آقاي عليرضا محجوب كه نماينده مردم تهران و عضو كميسيون اجتماعي نيز است و همچنين به‌دعوت كميسيون اجتماعي مجلس به تهران بيايند تا با حضور در «خانه ملت» مشكلات خود را ازطريق قانوني دنبال كنند و ما نيز بتوانيم از نزديك صحبت‌هاي آنها را بشنويم كه متاسفانه به مقصد نرسيدند.
بنابر شيوه عجيب و غريبي كه متاسفانه در حال باب شدن است، شهروندان را در ميانه راه بازداشت كرده و مي‌گويند شما حق رفتن به خانه خود را نداريد؛ مجلس «خانه ملت» است. اما اين جديدترين شيوه ممانعت از مراجعه شهروندان به «خانه ملت» است كه حقيقتا شيوه عجيب و غيرقابل قبولي است. كساني كه مانع از حضور اين كارگران در مجلس شدند بايد بدانند كه اقدام‌شان به هيچ عنوان قانوني نبوده است؛ چراكه اين عزيزان حق داشتند طبق اصل 26 قانون اساسي از مسير قانوني احقاق حق كنند.
آيا خبر بازداشت كارگران صحت دارد يا صرفا مانع از حضورشان در مجلس شده‌اند؟
البته با وجود پيگيري‌هاي جدي كه بلافاصله پس از اطلاع از موضوع انجام شد، هنوز آمار دقيقي از جزييات اين برخورد نامتعارف نداريم اما صرفا مي‌توانم بگويم كه بعضي از اين كارگران بازداشت شده‌اند و عده‌اي نيز صرفا از ادامه مسير خود به‌سمت تهران منع شدند. فراموش نكنيم كه طبق ماده 178 قانون كار و همچنين اصل 26 قانون اساسي، اين عزيزان حق دارند جهت تظلم‌خواهي ازطريق مجلس شوراي اسلامي اقدام كنند. ما در مجلس نيز بر همين اساس، از آنها دعوت كرده بوديم كه در جلسه كميسيون اجتماعي حاضر شوند. كسي حق ندارد جلوي آنها را بگيرد اما متاسفانه اين‌طور شده است.
شما اين اقدام را روشي «عجيب و غريب» و مغاير با قانون توصيف كرديد؛ آيا اين نخستين‌بار است كه شاهد اين نحوه برخورد با مدعوين مجلس هستيد؟!
اين شيوه جديدي است كه متاسفانه در حال باب شدن است كه در مورد مدعوين كميسيون اجتماعي، نخستين‌بار است اما درباره ديگر مدعوين اطلاع دقيقي از تكرار اين مساله ندارم. به هر تفسير مساله اصلي اين است كه كسي حق ندارد دست به چنين اقدامي بزند.
اما به هر حال اين اتفاق رخ داده است؛ ادامه مسير آنچه حق تظلم‌خواهي كارگران نيشكر هفت‌تپه خوانديد، چگونه خواهد بود؟!
اولا كساني كه جلوي كارگران را گرفته تا مانع از ورودشان به «خانه ملت» شوند، بايد بدانند كه ما در خانه اين كارگران حاضر شده و از نزديك پاي صحبت‌هاي‌شان خواهيم نشست. از همين جا به اين كارگران اعلام مي‌كنم كه اگر اين مصاحبه را مي‌خوانند، ازطريق شماره تلفن شخصي بنده با من تماس بگيرند و مطمئن باشند كه ما در مجلس پيگير مشكلات‌شان خواهيم بود؛ ما پاي صحبت‌هاي اين اين عزيزان، چه در اهواز باشند، چه در تهران و چه هر جاي ديگر كشور، خواهيم نشست و دغدغه‌هاي‌شان را ازطريق كميسيون اجتماعي، فراكسيون كارگري و خانه كارگر و البته صحن علني مجلس پيگيري خواهيم كرد.
آخرين وضعيت كارگردان بازداشت‌شده چيست؟!
از صبح ديروز پيگير اين مساله بوديم اما متاسفانه هنوز پاسخ دقيقي نگرفتيم اما اين پيگيري‌ها را ازطريق مراجع امنيتي و قضايي دنبال خواهيم كرد تا به نتيجه برسيم.
آيا مشخص است كه اين بازداشت‌هاي به‌زعم شما «عجيب و غريب» توسط كدام نهاد امنيتي انجام شده است؟!
آنچه مشخص است، اين است كه كارگران در پاسگاهي در خرم‌آباد با اين مشكل مواجه مي‌شوند اما اينكه آيا خود اين پاسگاه چنين كرده يا ماموران يك نهاد امنيتي ديگر دست به اين بازداشت زده، هنوز مشخص نيست اما به هر حال اين اتفاق در پاسگاهي در خرم‌آباد در مسير تهران به سمت اهواز ايجاد شده و متوليان اين پاسگاه يا مقامات بالاتر بايد پاسخگو باشند كه چطور اين اتفاق افتاده است. درواقع بايد مشخص شود كه ماموران اين پاسگاه دست به اين بازداشت زده‌اند يا ماموران ديگر نهادهاي امنيتي پيشاپيش در محل پاسگاه حاضر شده و از اين طريق اقدام به بازداشت كارگران كرده‌اند.
و اما اصل مشكل اين كارگران. رييس‌جمهوري اخيراً دستوري درمورد بازنگري در برخي از اين واگذاري‌ها صادر كرده بود. به نظر شما، مشكل خاص كارگران نيشگر هفت‌تپه چگونه حل مي‌شود؟ا
چنان‌كه عرض كردم اين مشكلات از زماني آغاز شد كه اين واگذاري‌ها صورت گرفت. البته ما هميشه اعتراضات كارگري داشتيم اما به هر حال بخش خصوصي واقعي آنقدر شرافتمندانه كار مي‌كرد كه با وجود مشكلات عديده اقتصادي، اجازه ندهد حقوق كارگران اين‌طور تضييع شود. اما از زماني كه اين واگذاري صورت گرفت و اين بخش خصوصي كه اكنون مسووليت دارد، نخستين بخشي را كه تحت‌فشار قرار مي‌دهد، همين كارگران و نيروي انساني زحمتكش شركت است. اگر نگاهي آسيب‌شناسانه داشته باشيم، مي‌بينيم كه معمولا مديران عامل يا كساني كه اين شركت‌ها به آنها واگذار مي‌شود، فاقد اهليت اداره چنين مجموعه‌هايي هستند. به عنوان مثال در همين بحث خاص مربوط به شركت نيشكر هفت‌تپه، حتي يك نمونه هم به عنوان سابقه مديريتي مديران فعلي اين شركت پيدا نمي‌كنيد. شما جست‌وجو كنيد ببينيد مجموعه‌اي كه در حال حاضر مسووليت شركت نيشكر هفت‌تپه را در اختيار گرفته است، آيا پيش از آن، مثلا يك كارگاه توليدي كوچك داشته است؟! آيا اين افراد پيش از اين حتي يك بنگاه كوچك را اداره كرده‌اند كه حالا مدير اين شركت شده‌اند. وقتي نمايندگان و كارشناسان بر لزوم اهليت افرادي كه شركت‌ها به آنها واگذار مي‌شود، حساسيت دارند، به همين دليل است. درحال حاضر بنده به عنوان يك نماينده مجلس هم نمي‌دانم اين عزيزان پيش از اين آيا حتي يك درصد از سهام شركتي در صنعت نيشكر را در اختيار داشته‌اند؟! ببينيد اين افراد پيش از اين چه دارايي‌ها داشته‌اند و اكنون چه دارند.
اتفاقا بحث تحقيق و تفحص واگذاري‌ها و خصوصي‌سازي‌ها نيز مطرح است و شما هم در اين هيات تفحص عضويت داريد؛ آخرين وضعيت كار هيات تحفص چگونه است؟! آيا فكر مي‌كنيد ارايه گزارش آن به اين مجلس برسد؟!
اين طرح تحقيق و تفحص راي آورده و به تصويب مجلس رسيده است. همچنين هيات تفحص نيز تشكيل شده و هم‌اكنون در سازمان خصوصي‌سازي مستقر شده و نخستين جلسه خود را نيز در اين سازمان در نيمه نخست مهرماه برگزار كرده و اين روند با تمام توان ادامه خواهد يافت.
كساني كه جلوي كارگران را گرفته تا مانع از ورودشان به «خانه ملت» شوند، بايد بدانند كه ما در خانه اين كارگران حاضر شده و از نزديك پاي صحبت‌هاي‌شان خواهيم نشست.
آيا مديران شركت نيشكر هفت‌تپه پيش از اين، يك كارگاه توليدي كوچك داشته اند؟! آيا اين افراد پيش از اين حتي يك بنگاه كوچك را اداره كرده‌اندكه حالا مدير اين شركت شده‌اند.