ترجمه: هديه عابدي| نقشههاي امريكا براي ترور رهبران خارجي هميشه بسيار مخفيانه اجرا شده است. شايد به اين دليل كه چنين اقداماتي هم از نظر قوانين بينالملل و هم مقررات داخلي به شدت غيرقانوني تلقي ميشود. از سوي ديگر ممكن است، سكوت امريكا ريشه در احساس شرمساري داشته باشد. گذشته از اين متوسل شدن به قتلهاي غيرقانوني با مجوز دولت در كشوري كه مدعي آزادي و دموكراسي است، بازتاب خوبي ندارد. دونالد ترامپ، رييسجمهور امريكا، كه مانند بسياري موارد ديگر در اين موضوع نيز نظر متفاوتي دارد مشخصا به چنين ملاحظاتي اهميت نميدهد. او پس از ترور(شهيد) قاسم سليماني در نزديكي فرودگاه بغداد گستاخانه به دنبال آن بود كه اين اقدام را به نام خودش ثبت كند چراكه ادعا ميكند با اين كار به جهان خدمت كرده است. ترامپ مدعي است يك حمله قريبالوقوع را خنثي كرده و (شهيد) سليماني مسوول مرگ بسياري از سربازان امريكايي و متحدان آنهاست. او ادعا ميكند براي جلوگيري از جنگ چنين كاري را انجام داده است نه شروع آن.
ترامپ اشتباه ميكند و اين اشتباه بسيار هم گران تمام ميشود. اقدام او بدون شك اقدامي جنگطلبانه بوده است. پاسخ ايران شايد فورا اتفاق نيفتد اما بالاخره فرا ميرسد و عواقب آن مشخص نيست.
ترامپ نه تنها حافظ جان مردم نبود بلكه بيمحابا، جان آنها را به خطر انداخت. او با اين كار ريسك وقوع آشوب در منطقه را افزايش داد، رويدادي كه عراق، سوريه و اسراييل را درگير ميكند. او با عاديسازي استفاده از قتل مقامات عاليرتبه به عنوان ابزاري براي پيشبرد سياستهاي دولت، بدعتي را پايهگذاري ميكند كه بهتر است خود در مورد عواقب آن خوب بينديشد.
امانوئل مكرون، رييسجمهور فرانسه به درستي هشدار داده كه اكنون جهان جاي خطرناكتري شده است. اما درخواست خويشتنداري و تشنجزدايي از سوي كشورهاي اروپايي با واكنش منفي واشنگتن مواجه شده است. به نظر ميرسد مايك پمپئو، وزير امور خارجه قلدر ترامپ، انتظار داشته جنگجوي كاخ سفيد (ترامپ) با رگباري از پيام تبريك مواجه شود. اين نشاندهنده درك محدود پمپئو از اقدامي است كه او و رييسش انجام دادهاند.
اكنون ممكن است اين بحران از كنترل خارج شود. برجام ميتواند يكي از قربانيان انساني و سياسي اين بحران باشد. ممكن است تهران خشمگين همه توان خود را براي دستيابي به انرژي هستهاي به كار بگيرد. عراق بيثباتتر شده است. ممكن است دولت اين كشور كه تحقير شده به درخواست خود مبني بر خروج نيروهاي باقيمانده امريكايي بازگردد.
اين اقدام ميتواند به طرز فجيعي تلاشها براي جلوگيري از ظهور دوباره داعش در عراق و لبنان را بياثر كند، پروژه مشتركي كه ترامپ پيشتر با اجازه به تركيه براي حمله به كردهاي سوريه در خط مقدم مبارزه با داعش، آن را به خطر انداخته بود. احتمال حمله به اسراييل و عربستان سعودي از سوي متحدان و نيروهاي نيابتي ايران افزايش مييابد. در همين حال قيمت نفت نيز در حال افزايش است و باعث آسيبهاي اقتصادي زيادي در جهان خواهد شد.
نقش و منافع بريتانيا در اين برهه حساس چيست؟ شكي نيست كه نيروهاي بريتانيايي منطقه در خطر فزايندهاي قرار گرفتهاند. امريكا پيش از انجام عمليات ترور (شهيد) سليماني نه با بريتانيا مشورت كرد و نه به آن هشدار داد. بريتانيا كه در ذهن مقامات ايراني با سياستهاي امريكا ارتباط دارد ممكن است در حملات انتقامجويانه آينده هدف قرار بگيرد.
پس بوريس جانسون در اين لحظه خطرناك كجاست؟ حتي يك كلمه هم از اين نخستوزير شنيده نشده است. ظاهرا او هنوز در سواحل درياي كاراييب آفتاب ميگيرد. اكنون دومينيك راب، وزير امور خارجه بيتجربه انگلستان مسوول محافظت از قلعه است و اين امر بريتانيا را در موضع ضعف و انزوا قرار داده است. آيا اين همان آينده نوين و جسورانهاي است كه جانسون قولش را داده بود؟ او بايد به ياد داشته باشد كه ماه عسلهاي سياسي كوتاه هستند.
در چنين مواقع ترسناكي خوب است كه نيمنگاهي به چشمانداز آينده داشته باشيم. (شهيد) سليماني شخصيتي قدرتمند و مخالف سرسخت امريكا و غرب بود. اكنون ايران به خارج از مرزها به خصوص سوريه دست يافته است. اما هيچ يك از اينها اقدام ناخوشايند و ناجوانمردانه ترامپ را توجيه نميكند. قتل يك انسان سرپيچي از قانون پذيرفته شده، عدالت و نجابت انساني است. به راه انداختن جنگ اقتصادي عليه ديگر كشورها، تحميل جنگ غيرضروري و انتظار از رهبران آنها براي زانو زدن در مقابل امريكا كاملا اشتباه است. استفاده ترامپ از اين بحران براي منحرف كردن اذهان عمومي از دادگاه استيضاح قريبالوقوع خود، امري بسيار اشتباه است.
اتخاذ سياستي چنين تهاجمي و فرسايشي بدون برخورداري از حمايت كامل متحدان، بدون حمايت داخلي مردم يا تاييد كنگره، بدون لحاظ كردن آثار بينالمللي و مهمتر از همه بدون يك راهبرد روشن، منسجم، درازمدت و قابل اجرا اقدامي اشتباه و احمقانه است.
در وضعيت كنوني ميتوان گفت، خطرناكترين موضوع همين است كه ترامپ برنامهاي ندارد. قبلا براي بازگشت ايران به جامعه بينالملل طرح مشخصي وجود داشت كه اوباما، اروپا، روسيه و چين حامي آن بودند. اين طرح جواب داده بود و بسياري از كشورهاي دنيا و سازمان ملل از آن حمايت ميكردند. اين طرح 5 سال قبل منجر به عقد توافقي بيسابقه شد اما در سال 2018 ترامپ خيلي راحت آن را نابود كرد. اين مرد بيمسووليت اصلا نميداند چه كار ميكند. عواقب همه چيز پاي اوست.