در آن 300 ثانيه چه گذشت؟

گروه اجتماعي

هنوز هيچ‌كس به درستي نمي‌داند در 300 ثانيه‌اي كه هواپيماي اوكرايني از فرودگاه امام‌خميني‌(ره) اجازه پرواز گرفت تا زماني كه دچار سانحه شد و سقوط كرد چه اتفاقي روي داده است. اين موضوع زماني مشخص مي‌شود كه دست‌كم كارشناسان بررسي سانحه جعبه سياه هواپيما را بررسي و دلايل موجود را كنار هم قرار داده و نظر نهايي را اعلام كنند. اتفاقي كه نيازمند صبوري تا اعلام نظر تيم كارشناسي بررسي سانحه است. اين در حالي است كه هنوز تداركات مختلفي در جريان است تا اجساد و بقاياي سرنشينان اين هواپيما به خانواده‌هاي‌شان تحويل داده شود و هنوز آنها فرصت سوگواري نيافته‌اند.

آنچه در فاصله ساعت 6 و 13 دقيقه صبح هجدهم دي 1398 تا 5 دقيقه بعد در آسمان تهران روي داده را با چند فيلم يا عكس نمي‌توان تحليل و بررسي كرد و درباره آن نظر داد. حتي اگر ادعاهايي كه درباره علت سانحه هواپيماي اوكرايني مطرح شده، صحت داشته باشد باز هم بايد منتظر ماند تا تيم بررسي سانحه نظر خود را اعلام كند. اين در حالي است كه از شامگاه نوزدهم دي 98 اظهارنظرهايي متكي بر «منابع‌آگاه» در پنتاگون و توييت‌هاي نيويورك‌تايمز فرضيه‌اي را مطرح كرد و شبكه‌هاي اجتماعي هم بر حرارت آن افزودند. در نهايت با اظهارنظر و نشست خبري نخست‌وزير كانادا به وضعيتي خاص تبديل شد.

در اين ميان از مقامات ايراني جز «علي عابد‌زاده»، رييس سازمان هواپيمايي كشوري و «علي ربيعي»، سخنگوي دولت هيچ مقام ديگري به اظهارنظر رسمي درباره ادعاها به موضع‌گيري نپرداخت. عابدزاده كه در گفت‌وگوي خبري شبكه دو حضور پيدا كرده بود به بررسي شواهد زميني حاصل از بررسي بقاياي هواپيما پرداخت و يك كارشناس دفاعي به نام حمزه پارياب نيز به بررسي عملكرد پدافند هوايي. با اين حال رييس هواپيمايي كشوري در گفت‌وگو با شبكه الجزيره نيز تاكيد كرد تحقيق درباره دلايل سقوط هواپيما آغاز شده است.

او در اين باره گفت: كميته‌هاي حقيقت‌ياب به شكل حرفه‌اي كار را روي زمين شروع كرده‌اند و همه احتمالات را بررسي مي‌كنند. آنچه در جعبه سياه وجود دارد، به زودي ماجرا را روشن خواهد كرد. تشخيص ما اين است كه جعبه سياه هواپيماي #بويينگ ۷۳۷ # اوكراين صدمه ديده است. اگر ثابت شود كه جعبه سياه آسيب زيادي ديده، ما در اين صورت از كارشناسان براي بررسي دلايل سقوط كمك خواهيم گرفت.

در همين‌ حال فارس نوشت: معاون وزير خارجه روسيه جمعه گفته است كشورش دليلي براي مقصر شمردن ايران در ماجراي سقوط هواپيماي بويينگ خطوط هواپيمايي اوكراين ندارد.

آنچه تاكنون داريم

در حالي كه شبكه‌ها و تلويزيون‌هاي فارسي‌زبان خارج از ايران از زمان اظهارنظر جاستين ترودو درباره علت سقوط هواپيماي اوكرايني برنامه‌هاي مختلفي به نمايش در آوردند و كارشناسان مختلفي در تاييد اين حادثه فرضيه مطرح كرده‌اند، هيچ سندي جز يك فيلم كه نيويورك‌تايمز آن را منتشر كرده است، براي ادعاهاي خود مطرح نكرده‌اند.

اين در حالي است كه تا زمان خوانده شدن محتويات جعبه سياه آنچه موجود و قابل دسترس و بررسي است، بقاياي هواپيماي اوكرايني است و تا تكليف آنچه در جعبه سياه يافت مي‌شود، روشن شود بقيه مدارك و دلايل غيرمستند تلقي مي‌شود.

عمده تاكيد كارشناساني كه بر اساس بقاياي هواپيما اظهارنظر كرده‌اند براين موضوع پافشاري مي‌كنند كه اگر برخورد جسمي در آسمان موجب سقوط هواپيما شده بود، موتورهاي هواپيما به صورت تقريبا كامل به زمين برخورد نمي‌كرد. بنابراين اگر هواپيما دچار سانحه‌اي در آسمان مي‌شد كه انفجار در آن صورت مي‌گرفت اين‌گونه موتورهاي آن روي زمين به دست نمي‌آمدند.

دليل ديگري كه بر آن تاكيد مي‌شود، اين است كه هواپيما تا لحظه برخورد با زمين سالم بوده است و وزن و سنگيني آن به هنگام برخورد با زمين باعث شده كه موتورها داخل زمين فرو بروند. يكي از نكاتي كه كارشناسان بر اساس بررسي بقاياي به دست آمده از هواپيما به آن پرداخته‌اند، اين است كه اگر هواپيما در آسمان منفجر مي‌شد، بقاياي آن در شعاعي بالغ بر 15 كيلومتر پخش مي‌شد در حالي كه قطعات و بقاياي به دست آمده از هواپيما در يك شعاع كوچك و محدود جمع‌آوري شده است. تا آخرين ساعات تنظيم اين گزار ش هيچ بيانيه يا گزارشي كه ادعاهاي مطرح شده توسط كشورهاي غربي را تاييد كند منتشر نشد و اين در حالي بود كه وزير امور خارجه اوكراين اعلام كرد تيم كارشناسي اين كشور به جعبه سياه هواپيماي بوئينگ سانحه ديده دسترسي دارد. تنها بحث ميان كارشناسان ايراني و اوكرايني اين است كه خواندن جعبه سياه در كدام كشور انجام گيرد.