تبي كه به دامن ژئوپارك قشم افتاده
كيميا عجايبي
زماني كه تب آهن با افزايش قيمت سنگ آهن بالا گرفته بود، افراد باتجربه و بيتجربه، تحصيلكرده و كمسواد همگي به دنبال يافتن معدن سنگ آهن و استخراج آن بودند. پايين آمدن جهاني قيمت سنگ آهن موج ديگري را در كشور به راه انداخت و اينبار همه به دنبال فروش معدن سنگ آهن بودند و... اين نمونه را ميتوان به بسياري ازحوزه هاي ديگر در كشور تعميم داد، تازهترين نمونهاش همين پرورش ميگو است كه امروز ميبينيم چنان تب آن داغ شده كه دارد به قيمت از دست رفتن ژئوپارك قشم از ليست يونسكو تمام ميشود. ژئوپارك قشم اولين ژئوپارك خاورميانه است. بر اين اساس هر چند سال يك بار و به شكل منظم كارشناسان يونسكو بازديدي از اين منطقه دارند و وضعيت آن را بررسي ميكنند. متاسفانه اتفاقي كه اين روزها در حريم غار نمكي قشم رخ ميدهد خطر خروج ژئوپارك قشم را از فهرست جهاني يونسكو جدي كرده است. فارغ از توجه به موضوع ژئوپارك، محدوده قديم ژئوپارك كه بخشي از آن كوه نمكدان و گنبد نمكدان است، ثبت ملي و حفظ حريم آن از جمله اصولي است كه بايد هر دستگاه و سرمايهگذاري رعايت كند. مشخص است كه هيچكس از جمله مسوولان منطقه آزاد و كارشناسان ژئوپارك با توسعه كشور و اشتغالزايي و تامين غذا مخالف نيستند؛ كما اينكه مزارع پرورش ميگو بر طبق ضوابط اين ارگانها تاكنون انجام شده، اما ايجاد سايت پرورش ميگو در حريم ميراثي كه 500 ميليون سال قدمت دارد با اصول توسعه پايدار سازگاري ندارد. يادش بخير محمدعلي اينانلو ميگفت گردشگري ما را از نفت بينياز ميكند اما چنين موردي نشان ميدهد هنوز بسياري هيچ شناختي درباره اين صنعت ندارند توجه داشته باشيم صدمهاي كه اين روزها در حال افتادن است، جبرانش به راحتي امكانپذير نيست. كل جزيره قشم به علاوه سواحل و جزيره هنگام جزو منطقه ژئوپارك است، ما نميتوانيم يك بخش آنهم گنبد نمكي كه بازرترين عارضه زمينشناسي منطقه است را از محدوده دربياوريم و انتظار داشته باشيم جزو ليست جهاني بماند. گروهي هم ممكن است بگويند بيرون آمدن از ليست ژئوپاركهاي جهاني چه اهميتي دارد؟ اين افراد به اين موضوع فكر نميكنند كه يكي از عوامل توسعه اجتماعي و فرهنگي منطقه قرار گرفتن در همين ليست بوده و نگه داشتن آن در اين ليست، علاوه بر توجه جهاني و افزايش تعداد گردشگران ميتواند منطقه را از آسيبهاي توسعه ناپايدار هم دور نگه دارد.