جاي خالي مطالبه‌گري جدي و گسترده محيط زيستي در انتخابات
مريم حاتمي
در سال‌هاي اخير تغييرات آب و هوايي، آلودگي‌هاي رو به تزايد آب، خاك، هوا، تخليه بيش از ظرفيت و گسترش آلودگي منابع آب زيرزميني، خشك شدن تالاب‌ها و هجوم ريزگردها، وقوع سيلاب‌هاي مخرب، الگوهاي غلط مصرف انرژي و آب به ويژه در بخش صنعت و كشاورزي، از بين رفتن تنوع زيستي و... به‌طور فزاينده‌اي افزايش يافته و نشان از بحراني شدن شرايط محيط‌زيست ايران دارد. همان‌طوركه طي ساليان اخير شاهد آن بوده‌ايم اين مساله سلامت تعداد زيادي از هموطنان‌مان را با خطر مواجه ساخته است. بايد بدانيم كه محيط‌زيست و مسائل مربوط به آن، يك مساله لوكس و نمايشي نيست و به‌طور مستقيم بر زندگي و سلامت انسان تاثير مي‌گذارد به‌طوري كه طبق اظهارنظر مسوولان سالانه تنها 33 هزار نفر در ايران جان خود را در اثر آلودگي هوا از دست مي‌دهند و طبق برآورد سازمان بهداشت جهاني هزينه مستقيم و غيرمستقيم آلودگي هوا (تعطيلي مدارس، دانشگاه‌ها، ادارات و...) در ايران ۳۰ ميليارد دلار و برابر با 48/2 درصد توليد ناخالص ملي است. امروز در جهان و در تعاريف جديد از امنيت انساني، امنيت محيط زيستي به عنوان يك شاخه بسيار مهم و اثرگذار مطرح است؛ به بيان روشن‌تر در رويكرد نوين جهاني به موضوع امنيت، تهديداتي كه باعث ناپايداري، تخريب، توزيع نامناسب و محدوديت در برخي منابع محيط زيستي در حوزه امنيت ملي كشورها مي‌شود، از جايگاه و اولويتي ويژه برخوردار است. با توجه به نقش محوري مجلس در قانونگذاري، تصويب برنامه‌ها، منابع مالي و نظارت بر اجراي قوانين؛ نياز است نمايندگان منتخب مردم نسبت به مساله محيط داراي آگاهي و حساسيت لازم بوده و در جايگاه حاكميتي خود پيگير حقوق محيط زيستي مردم كه به‌طور مستقيم بر سلامت و امنيت آنان تاثير مي‌گذارد، باشند. اين مساله جز از طريق مطالبه‌گري مردم بر اين حق مسلم خود ميسر نخواهد بود. در واقع اين مطالبه‌گري باعث خواهد شد مسوولان چاره‌انديشي كنند و براي حل مشكلات بودجه اختصاص دهند. متاسفانه در آستانه انتخابات دوره يازدهم مجلس شوراي اسلامي و در ميان وعده‌ها و سخنراني انتخاباتي؛ كمتر شاهد دغدغه‌هاي محيط‌زيستي يا ارايه برنامه جهت حل معضلات محيط‌زيست كشور هستيم. اين مساله شايد برآمده از يك خلأ مهم و بزرگ «عدم مطالبه‌گري محيط زيستي» توسط مردم، سمن‌ها و فعالان محيط‌زيستي است. در واقع مسوولان وقتي مي‌بينند كه مردم مطالباتي در اين زمينه ندارند كمتر به آن مي‌پردازند. اين مردم هستند كه در درجه اول بايد آگاه باشند كه مساله محيط‌زيست هم‌رده با اولين مسائل آنان از قبيل سلامت، كار و توسعه و... قرار دارد و اين خود آنها هستند كه مي‌توانند تغييرات بزرگ ايجاد كنند و در اين خصوص مطالبه‌گر باشند.