نپال قوانين جديد كوهنوردي را اجرايي نمي‌كند
اورست همچنان قرباني خواهد گرفت
ترجمه: علي كربلايي
بعد از ترافيك و فشردگي مرگبار كوهنوردان در اورست، نپال قوانين ايمني جديدي وضع كرد. اين كشور اعلام كرد پس از مرگ چند كوهنورد در سال گذشته، قوانين سفت و سخت‌تري تنظيم خواهد كرد، اما اجراي قوانين جديد را به تعويق انداخته و اين بهار كوهنوردان با قواعد قبلي صعود خواهند كرد. بسياري از آنها مي‌خواهند بدانند چرا اين اتفاق افتاده؟
سال گذشته انتشار تصاويري خشم جهانيان را به همراه داشت؛ كوهنورداني كه نزديك به قله اورست در ترافيك انساني به دام افتاده بودند و در ارتفاع زياد در تنها خط ايمن منتهي به قله در يك خط طولاني پشت هم بودند و كپسول‌هاي اكسيژن‌شان در حال تمام شدن بود. درنهايت، چند نفر از اين كوهنوردان جان خود را در آستانه فتح اورست از دست دادند. مهار ترافيك در بهار گذشته، يكي از بزرگ‌ترين چالش‌هاي مقامات نپالي بود. اورست بلندترين قله اين سياره و البته يكي از كشنده‌ترين آنهاست. كوهنوردان كاركشته دليل اين ترافيك اخير و مرگ و مير ناشي از آن را حضور بي‌سابقه كوهنوردان بي‌تجربه، اعتماد به نفس بالاي آنها، پاداش‌هاي بسيار سنگين براي انجام صعودهاي خطرناك، سوءمديريت و البته تجهيزات فوق‌العاده مي‌دانند كه اورست را به سيركي در ارتفاع 29 هزار پايي تبديل كرده است.
پس از پايان فصل گذشته كوهنوردي، دولت نپال قواعد و قوانين جديدي را براي جلوگيري از حضور كوهنوردان بي‌تجربه و ازدياد جمعيت در ارتفاعات وضع كرد. دو دليل عمده‌اي كه مرگبارترين سال چند دهه اخير را با 11 كشته رقم زد. اما اكنون دولت نپال مي‌گويد در فصل جديد كوهنوردي (اوايل فروردين تا اواخر ارديبهشت) اعمال نخواهد شد. با وجود نظارت‌هاي بين‌المللي و سخت‌گيري‌ها و فشارهاي گروه‌هاي كوهنوردي، دولت نپال مي‌گويد، قوانين جديد قبل از عملي شدن نياز به بازنگري بيشتري دارند. كدار بهادر آزيكاري، معاون وزير گردشگري نپال گفته كه اين قوانين در آگوست سال گذشته به تصويب رسيده و هنوز به تاييد نهادهايي مانند وزارت دفاع، قانون، دارايي و جنگلداري را دريافت نكرده است. او همچنين گفته بايد ديد كه آيا اپراتورهاي اعزامي نپالي (شركت‌هاي راهنماي كوهنوردان) به اورست با اين قوانين جديد اوكي هستند يا خير. اما كوهنوردان معتقدند شركت‌هايي منفعت مالي‌شان به اين مسائل گره خورده نبايد حق نظر دادن داشته باشند. سانتا بير لاما، رييس انجمن كوهنوردي نپال كه يك گروه مستقل است، اعلام كرده: «كسري بودجه و مشكلات مالي نپال باعث شده دولت اجراي قوانين جديد را به تعويق بيندازد. در واقع مقامات دولتي مي‌توانند ظرف دو هفته اين قوانين جديد را تصويب كنند، اما مجوز صعود 11 هزار دلاري براي كشور فقيري مثل نپال باعث شده كمي بيشتر به اين موضوع فكر كنند. اگر مشكلي پيش بيايد و كسي بميرد، وزير گردشگري نپال بايد مسووليت را بپذيرد؛ هيچ‌كس نمي‌خواهد براي مردن به اين كشور بيايد.»
در ضلع شمالي كوه كه مربوط به چين مي‌شود، قوانين سفت و سختي در حال اجراست، اما محدوديت‌هاي كمي براي كساني كه مي‌خواهند از سمت نپال صعود كنند، وجود دارد. برخي از راهنماهاي نپالي متهم شده‌اند كه افراد را بدون توجه به مهارت‌شان در كوهنوردي و فقط در ازاي دريافت پول راهي قله مي‌كنند. سال گذشته 381 مجوز صعود به گروه‌هاي كوهنوردي اعطا شد كه يك ركورد محسوب مي‌شود. پيش‌بيني مي‌شود اين رقم امسال به 400 مجوز برسد كه به معناي ترافيك بيشتر است. تمام اينها در حالي است كه هنوز هيچ جدول زماني براي اعمال قوانين جديد اعلام نشده است و مقامات تنها اميدوارند كه امسال مشكلي پيش نيايد، بدون اينكه كاري كرده باشند. در قوانين جديد كوهنوردان بايد ثابت كنند تجربه كوهنوردي در ارتفاعات بالا را دارند و همچنين بايد حداقل 35 هزار دلار براي سفرشان خرج كرده باشند كه نشان‌دهنده كامل بودن تجهيزات صعود است. اما بعضي كوهنوردان كهنه‌كار معتقدند اين آيين‌نامه جديد هم ناقص است.
تجارت اورست تبديل به يك بحران شده و با جان مردم زيادي بازي مي‌كند. مقامات نپالي تنها پول مي‌گيرند و مجوز صعود را صادر مي‌كنند. اين درحالي است كه برخي كوهنورداني كه با گروه‌هاي بزرگ سال‌هاي اخير به اورست آمده‌اند، آن‌قدر بي‌تجربه بودند كه حتي بلد نبودند از كفش كوهنوردي استفاده كنند. در ارتفاعات بالاتر، زندگي و مرگ كوهنوردان به كپسول‌هاي اكسيژن‌شان وابسته است، اما راهنماهاي محلي كه كپسول‌ها را براي كوهنوردان حمل مي‌كنند از هيچ پروتكلي تبعيت نمي‌كنند. بسياري از كپسول‌ها در بازار سياه پر مي‌شوند و برخي آن‌قدر قديمي‌اند كه نشتي دارند. اين‌گونه مي‌شود كه كمبود اكسيژن و ورم مغزي قاتل شماره يك اورست شده است. همچنين در هر فصل صعود، موانع تبليغاتي هم وجود دارد. سال گذشته يك گروه كوهنوردي اوكرايني كه اسپانسرشان يك شبكه اجتماعي اروپايي بود، يك رمزارز ديجيتال به ارزش 50 هزار دلار را نوك قله در نقطه خطرناكي قرار دادند و اعلام كردند هر كس شجاع‌تر باشد، مي‌تواند آن را تصاحب كند، در مسير برگشت يكي از راهنماهاي بومي اين گروه سر خورد و جانش را از دست داد. همچنين بسياري از اينفلوئنسرها و آنهايي كه ويديوهاي آدرناليني ضبط مي‌كنند به اورست مي‌آيند و با مهارت كمي كه در صعود دارند، جان راهنماهاي محلي را به خطر مي‌اندازند. بسياري از شركت‌هاي كوهنوردي بعد از اتفاقات سال گذشته اعلام كرده‌اند جداي از اينكه دولت به آنها قانوني را تحميل كند يا خير، خودشان قوانين سخت‌گيرانه‌تري براي ثبت‌نام وضع خواهند كرد. آنها از كوهنوردان مي‌خواهند ثابت كنند حداقل يك كوه بالاي 6 هزار متر را فتح كرده‌اند.
بسياري از كوهنوردان وقتي به نوك قله مي‌رسند، براي سلفي گرفتن به يكديگر فشار مي‌آوردند. آنجا اندازه دو ميز پينگ‌پنگ جا هست و ميزان اكسيژن يك‌سوم سطح زمين است. بسياري از آنها به دليل كمبود اكسيژن تعادل‌شان را از دست مي‌دهند و سقوط مي‌كنند، البته اغلب خوش‌شانس هستند كه جان‌شان را از دست نمي‌دهند. يك كوهنورد باتجربه تعريف مي‌كند سال گذشته دچار كمبود اكسيژن شد، چراكه مسير برگشتنش از قله به دليل ازدحام جمعيت چهار ساعت بيشتر طول كشيده بود، او در مسير مجبور مي‌شود دستكشش را از دست درآورد و همين امر باعث سرمازدگي و درنهايت از دست دادن دو انگشت او مي‌شود. چرا؟ چون كوهنوردهاي بي‌تجربه در حال سلفي گرفتن در مسير بودند. نيويورك تايمز