اشك و لبخند «حفاظت»
حميدرضا ميرزاده
درست همان زماني كه ويديوي مشاهده يك يوزپلنگ ماده با همراه چهار توله‌اش در ذخيره‌گاه زيست‌كره توران (استان سمنان) موجي از شادي را در شبكه‌هاي اجتماعي به راه انداخت، خبري ديگر در جريان بود كه توجه بسيار كمتري به آن شد. محيطبان گتوند (استان خوزستان) كه چند روز قبل هدف گلوله متخلفان قرار گرفته بود، زير تيغ جراحان رفت تا پاي آسيب‌ديده‌اش قطع شود. حدود يك ماه قبل محيطبان امين هادي‌پور در محل خدمت خود، پاسگاه محيط‌باني گتوند به سر مي‌برد كه چهار نفر متخلف مسلح به پاسگاه محيط‌باني مراجعه مي‌كنند و پس از مشاجره، پاي راست او را هدف قرار مي‌دهند و از محل مي‌گريزند. پس از اين حادثه، هادي‌پور به مركز درماني منتقل و پس از چند مرحله درمان به تهران منتقل مي‌شود. با وجود تلاش كادر پزشكي براي درمان پاي آسيب‌ديده، از دست رفتن بافت‌هاي موثر عضلاني و عصبي، پزشكان معالج را به اين نتيجه رساند كه پاي اين محيطبان بايد از زير زانو قطع شود. قطع پا براي هر انساني اتفاقي ناگوار است. براي محيط‌باني كه بخش عمده زمان خود را در طبيعت مي‌گذراند و قسمت مهمي از شغلش راهپيمايي در عرصه‌هاي طبيعي است، از دست دادن پا علاوه بر آسيب‌هاي روحي و جسمي، در زندگي اجتماعي و معيشتي او نيز تاثير عميقي دارد. اگرچه احتمالا در همين روزهاي ابتدايي، انبوهي از اظهارنظرهاي همدلانه و ملاقات‌هاي دوستانه مسوولان و وعده‌هاي جذاب را شاهد خواهيم بود، اما تجربه نشان داده كه با گذشت زمان محيطبان هادي‌پور و اتفاق ناگواري كه براي او رخ داده، همانند بسياري موارد مشابه پيشين به دست فراموشي سپرده مي‌شود و حتي گاهي پيش آمده كه برخي دستگاه‌ها به وظايف قانوني خود در قبال مسائل اينچنيني عمل نكرده‌اند. واقعه‌اي كه براي محيطبان هادي‌پور رخ داد، بار ديگر مسائل شغلي محيط‌بانان اعم از حمايت‌هاي تامين اجتماعي، سختي كار و پشتيباني رسمي از اين قشر در شرايط جانبازي و شهادت را مطرح كرد. خصوصا موضوع جانبازي و شهادت محيط‌بانان اگرچه بارها در اخبار مطرح شده اما شنيده مي‌شود كه هنوز برخي محيط‌بانان مجروح در حوادث اينچنيني تحت پوشش خدمات رسمي مرتبط با ايثارگران قرار نگرفته‌اند. در هر صورت، حفاظت محيط زيست امري پيچيده با فراز و نشيب‌هاي فراوان است. درست در همان لحظه‌اي كه انتشار يك خبر جامعه را خوشحال مي‌كند، خبري ديگر مي‌تواند كام جامعه را تلخ كند. اين تلخي و شيريني توامان، ويژگي امور پيچيده، همچون حفاظت است كه جز با حمايت همه‌جانبه جامعه و دولت، دشواري‌هاي آن كاهش نمي‌يابد. حفاظت هيچ‌گاه متوقف نمي‌شود.