پول ايران را بدهيد
رضا زندي
كره جنوبي در حال آزار رساندن به ايران است. چگونه؟ پيش از آغاز تحريم‌هاي امريكا، كره جنوبي از ايران، نفت خام و ميعانات گازي خريده اما هنوز پولش را پرداخت نكرده است. آن هم در شرايطي كه ايران زير فشار شديدترين تحريم‌هاي اقتصادي قرار دارد. كره‌اي‌ها حتي براي تسويه بدهي‌شان از طريق تهاتر اجناس مورد نياز ايران، همكاري نكرده‌اند. اجناسي كه الزاما تحريم هم نيستند. در ايران ضرب‌المثل مهمي داريم. «در هميشه روي يك پاشنه نمي‌چرخد.» شاهدي براي توجه به عقلانيت و دورانديشي. ايراني‌ها گاهي اين ضرب‌المثل را در پاسخ به كسي كه آزاري متوجه‌شان كرده باشد نيز به كار مي‌برند.
يعني جواب اين نامهرباني خودتان را خواهيد ديد.
1- ميانگين صادرات نفت خام و ميعانات گازي ايران به كره جنوبي، پيش از آغاز تحريم‌هاي امريكا، حدود 350 هزار بشكه در روز بود. از اين ميزان حدود 100 هزار بشكه، نفت خام و 250 هزار بشكه ميعانات گازي بوده است. هر چند صادرات ميعانات گازي ايران به كره جنوبي در ماه‌هايي به روزانه 300 و حتي 400 هزار بشكه هم رسيده بود. كره جنوبي به ميعانات گازي ايران نياز مبرم داشت اما پس از آغاز تحريم‌ها، بخشي از نيازشان به ميعانات گازي را از طريق قطر و استراليا تامين كردند و بخشي ديگري را هم با واردات نفت خام سبك امريكا پوشش دادند. مقداري هم از مصرف ميعانات گازي‌شان كم كردند.
2- «ما علاوه بر معافيت واردات نفت از ايران، معافيت استفاده از «وون» براي مبادلات مالي با ايران را هم گرفته‌ايم تا بتوانيم با استفاده از سيستم پرداخت با واحد پول كشورمان (وون) تجارت بين دو كشور را ادامه دهيم.» اين را «يو جانگ هيان»، سفير كره جنوبي در ايران، آبان‌ماه 1397 در مصاحبه‌اي به من گفت. آن روزها، كره جنوبي در دوره معافيت 180 دوره امريكا قرار داشت. كره‌اي‌ها اما شرايطي را فراهم كرده بودند كه گرفتن پول براي ايراني‌ها ساده نبود. چطور؟ آنها مي‌خواستند حدود 20 درصد پول مانده نفت ايران را به يورو تسويه كنند و مابقي را با «وون». ايراني‌ها هم ناچار بودند با ارز «وون» كالاي كره‌اي بخرند. اما مشكل اين بود كه ايران بايد كالاهاي كره‌اي را از انبارهاي منطقه‌اي شركت‌هاي كره‌اي تهيه مي‌كرد. عمدتا هم در امارات. هزينه تبديل «وون» به درهم، نيز بسيار زياد بود. چنان كه هيچ مقام مسوولي نمي‌توانست زير بار تصميم آن برود. تهيه كالا از بازار كره جنوبي هم 17 درصد ماليات براي ايران ثبت مي‌كرد! ايراني‌ها حاضر بودند كه 50 درصد پول نفت فروخته شده با يورو تسويه شود و 50 درصد ديگر با پول كره جنوبي. كره‌اي‌ها اما تنها 30 درصد تسويه با يورو را پذيرفتند. مذاكرات آنقدر طول كشيد كه دوره معافيت از تحريم تمام شد و پول ايران در كره جنوبي ماند. پولي كه تخمين‌هاي مختلفي براي مقدار آن زده مي‌شود. از بيش از 3 و 4 ميليارد دلار گرفته تا حدود 6 ميليارد دلار!
3- بازار گسترده و جذاب ايران، زماني مي‌توانست اهرمي براي اعمال فشار بر شركت‌هاي كره‌اي و دولت كره جنوبي براي تسويه بدهي‌شان باشد. اما اين اهرم امروز كارايي چنداني ندارد. شركت‌هاي كره‌اي تحت فشار امريكا خودشان كركره‌ها را پايين كشيده و از ايران رفته‌اند؛ براي نفت و ميعانات گازي ايران هم كه جايگزين يافته‌اند. پس امروز، چه بايد گفت كه كره‌اي‌ها، به پرداخت بدهي‌شان مجاب شوند؟
4- دولت كره جنوبي، رابطه بسيار نزديكي با ايالات متحده دارد. مقامات سئول مي‌توانند با رايزني‌هاي موثر با واشنگتن، بدهي‌شان به ايران را حداقل با ارسال كالاهاي غيرتحريمي مورد نياز ايران تسويه كنند. آن هم نه به شكل قبل كه مستلزم هزينه‌هاي تبديل ارز زياد باشد. امروز دوره سختي ايران است. مردم ايران در شرايط دشوار اقتصادي قرار دارند و انسانيت حكم مي‌كند كه كره‌اي‌ها در اين شرايط، حداقل راهي براي پرداخت بدهي‌شان پيدا كنند. چرا؟ چون «در هميشه روي يك پاشنه نمي‌چرخد.» اوضاع، ثابت و بدون تغيير نخواهد بود و شرايط ممكن است به شكل خوبي تغيير كند. ايران و كره جنوبي لازم دارند روابط‌شان را خوب نگاه دارند. حفظ اين روابط شايد مهم‌ترين وظيفه سفير كره جنوبي در ايران باشد. او اگر به حفظ روابط حسنه با ايران علاقه‌مند است، مي‌تواند كمك كند تا پرداخت بدهي كشورش به ايران تسهيل شود. آقاي سفير بايد اين كار را بكند چون دوستدار روابط تهران- سئول است. به خاطر «آينده».