دانشگاه‌ها براي پاييز آنلاين آماده مي‌شوند
گروه اجتماعي| 183، 198، 203، 179 در روزهاي گذشته آمار جان‌باختگان كرونا حوالي همين اعداد چرخيده است و نشان داده كه هنوز تا نفس راحت كشيدن و به روال عادي زندگي بازگشتن راه درازي در پيش است. همين آمار و هشدارهاي بيمارستان‌هاي بدون تخت خالي است كه سبب شده در يك هفته گذشته نه تنها شهروندان كه نهادها و مسوولان بيشتري احساس كنند كه خطر جدي به قوت خود باقي است و بايد تصميم‌هاي ديگري گرفت. اين هشدارها روي تصميم‌گيري برخي دانشگاه‌ها هم تاثير گذاشته است.
از 16 تير ماه دانشگاه تهران تكليفش را زودتر از بسياري دانشگاه‌هاي ديگر طي اعلاميه‌اش روشن كرد. در حالي كه همچنان صحبت از نحوه بازگشايي و پذيرش دانشجوي خوابگاه‌ها در ميان بود، اين دانشگاه طي اعلاميه‌اي خطاب به اساتيد و مديران اعلام كرد كه بنا را بر اين بگذارند كه نيم‌سال اول سال تحصيلي 1399-1400 به صورت مجازي برگزار خواهد شد: «محتواي دروس نيم‌سال آينده خود را با فرض الكترونيكي بودن آموزش تهيه كرده و آمادگي‌هاي لازم را براي استفاده از سامانه‌هاي مورد استفاده در دانشگاه داشته باشند. پيش‌بيني و آمادگي لازم براي ارزيابي دانشجويان به صورت مستمر در طول نيم‌سال و كاهش سهم نمره آزمون پايان ترم در تعيين نمره نهايي را داشته باشند.»
روز گذشته سايت دانشگاه صنعتي شريف به نقل از محمود فتوحي، رييس اين دانشگاه نوشت كه تمركز برنامه‌ريزي‌ها روي ماه‌هاي پاييز است و دانشگاه آماده است تا حد امكان درس‌هايش را به صورت مجازي ارايه كند: «ما در پاييز دو مساله بسيار مهم داريم؛ يكي رسيدگي و پيش بردن برنامه دانشجويان فعلي و ديگري ساماندهي دانشجويان ورودي جديد كه احتمالا از آبان و آذر وارد دانشگاه مي‌شوند. اين در حالي است كه پيش‌بيني مي‌شود در آن زمان با موج ديگري از كرونا دست و پنجه نرم كنيم و دانشگاه دوباره تعطيل شود. با درنظر گرفتن تمام سناريوها تلاش مي‌كنيم تا در پاييز بتوانيم بهترين عملكرد را نسبت به اتفاقي كه رخ خواهد داد، داشته باشيم.» اين دانشگاه امتحانات پايان ترم خود را هم به شيوه مجازي برگزار كرده بود تا به خاطر حضور در جلسه امتحان ناچار به بازگشايي خوابگاه‌هاي دانشجويي نشود. براي برخي ديگر از دانشگاه‌ها اما به نظر مي‌رسد كه چاره‌اي جز برگزاري حضوري برخي كارگاه‌ها و كلاس‌هاي عملي وجود ندارد. دانشگاه خواجه نصيرالدين طوسي به اين نتيجه رسيده كه براي كم‌خطر كردن برگزاري اين كلاس‌ها بايد از دانشجويان تعهد بگيرد. سه روز قبل، معاونت آموزشي دانشگاه خواجه نصير اعلام كرد از دانشجوياني كه درس‌هاي كارگاهي و عملي حضوري دارند، تعهدي به صورت الكترونيكي يا كتبي مبني بر رعايت نكات بهداشتي و پذيرفتن مسووليت شركت در كارگاه در اولين روز حضور در كارگاه اخذ خواهد شد: «چنانچه دانشجوياني موافق به شركت در كارگاه به صورت حضوري نيستند، قبل از شروع كارگاه بايد درخواست خود مبني بر حذف اين دروس را به آموزش دانشكده اعلام كنند تا درس عملي آنها حذف شود.» اين دانشگاه به همراه جمعي ديگر از دانشگاه‌ها مانند دانشگاه علوم پزشكي در روزهاي پيش‌رو ترم‌هاي تابستانه خود را به صورت مجازي آغاز مي‌كنند.
تكليف نامعلوم دانشگاه‌هاي غيرانتفاعي
با اين حال دسته‌اي از دانشگاه‌ها هستند كه مانند دانشگاه‌هاي بزرگ توانايي وعده دادن ترم‌هاي تحصيلي آنلاين را ندارند، دانشگاه‌هايي كه ناگهان ظرف 15 سال گذشته به صورت ناگهاني و دسته‌دسته به جمع مراكز دانشگاهي كشور اضافه شدند. چهارشنبه هفته گذشته بود كه محمدتقي نظرپور، معاون اداري، مالي و مديريت منابع وزارت علوم، تحقيقات و فناوري به ايلنا گفت: «دانشگاه‌هاي بزرگ ما در كشور ساختارهاي لازم براي آموزش غيرحضوري دانشجويان را دارند و به سرعت توانستند خودشان را با شرايط روز تطبيق دهند و از دستاودهاي روز هم استفاده كنند. اما خيلي از دانشگاه‌هاي تازه تاسيس يا نوپاي ما كه ۱5- ۱0 سال از قدمت و تاسيس آنها مي‌گذرد، زيرساخت‌هاي فضاي مجازي را اصلا ندارند يا خيلي محدود دارند.» حالا وزارت علوم هم اعلام كرده است كه قرار است تمام اين تجربيات دانشگاه‌هاي مختلف از آموزش در دوران شيوع را در قالب همايشي تجميع كند. اداره كل روابط عمومي اين وزارتخانه خبر داد: «همايش ملي «همايش ملي تبادل تجربيات دانشگاه‌ها و مراكز آموزشي در اجراي آموزش الكترونيكي در بحران كوويد ۱۹»، با مشاركت معاونت آموزشي وزارت علوم، تحقيقات و فناوري و انجمن علمي يادگيري الكترونيكي و به ميزباني دانشگاه صنعتي خواجه نصيرالدين طوسي از ۲۱ تا ۲۳ مرداد ماه ۱۳۹۹ برگزار مي‌شود.»
با اين حال معضلي كه معاون وزير علوم به صورت گذرا به آن اشاره كرد همچنان بر جاي خود باقي است. سال‌هاست كه كارشناسان آموزش عالي نسبت به عواقب متعدد رشد سريع دانشگاه‌هايي كه با نام‌هاي مختلف در ساختمان‌هاي كوچك استيجاري سر برآوردند هشدار مي‌دهند. رشد بي‌رويه‌اي كه از دولت محمود احمدي‌نژاد شروع شد و با گذر سال‌ها تبديل شد به يكي از معضلات پيش‌روي آموزش عالي. اين دانشگاه‌ها كه به گفته وزارت علوم توان چنداني در پوشش آنلاين در زمان شيوع كرونا را ندارند حالا بايد اين مساله را حل كنند كه با ارايه چه خدماتي و با چه كيفيتي قرار است از دانشجويان شهريه‌هاي كامل هر ترم را دريافت كنند. از ارديبهشت ماه سال جاري مشخص شد كه شكايت‌هاي مربوط به شهريه دانشجويان اين دانشگاه‌ها تبديل به يك مساله جدي شده است. همان زمان بود كه فريدون جعفري، مديركل دفتر بازرسي و پاسخگويي به شكايات وزارت علوم، تحقيقات و فناوري، به ايرنا خبر داد كه «برگشت يا كاهش ميزان شهريه» از دانشجويان كارشناسي دانشگاه‌هاي غيردولتي-غيرانتفاعي را بيشترين ميزان شكايات ارسال شده به اين اداره كل اعلام كرد.