سرنوشت برجام در گرو انتخابات امريكا
بايدن يا ترامپ؛ كدام يك با ايران به توافق بهتري مي‌رسند؟
مترجم: گلي اصغري
دونالد ترامپ، رييس‌جمهور امريكا اوايل اين هفته در سخنراني خود در نيوجرسي پيش‌بيني كرد اگر در انتخابات رياست‌جمهوري ماه نوامبر پيروز شود، ظرف مدت 4 هفته توافق هسته‌اي جديدي را با ايران امضا مي‌كند.
خبرگزاري بلومبرگ در گزارشي تحليلي مي‌نويسد: از يك نظر اين ادعا را مي‌توان بلوف جديد رييس‌جمهوري دانست كه همين چندي پيش خواسته بود، چهره‌اش بر فراز كوه راشمور حكاكي شود. اما در عين حال ادعاي ترامپ دو جنبه ديگر نيز دارد: اولي ريسكي است كه پيروزي او در انتخابات به همراه دارد و دومي حقيقتي است كه در مورد حكومت ايران مطرح مي‌كند. ابتدا به بحث ريسك مي‌پردازيم. ترامپ همواره كارزار فشار حداكثري خود عليه ايران را اين طور توجيه كرده كه اين سياست تهران را مجبور مي‌كند در برابر يك توافق بهتر تسليم شود. به خودي خود اين مساله هيچ اشكالي ندارد. توافق هسته‌اي سال 2015 كه باراك اوباما رييس‌جمهور پيشين ايالات متحده به امضا رساند براي امريكا توافق ضعيفي بود چراكه بر اساس برجام، محدوديت‌هاي اعمال شده بر فناوري و ابعاد برنامه غني‌سازي ايران به مرور زمان برداشته مي‌شود.
ترامپ به مرور فشار خود بر ايران را افزايش داده و طرفداران سياست فشار حداكثري ادعا مي‌كنند كليه حفره‌هايي كه در رژيم تحريم‌هاي امريكا عليه ايران وجود داشت، پر شده است و واشنگتن توانسته مهم‌ترين فرمانده نظامي ايران را ترور(شهيد) كند. در اين بين امريكا قصد دارد براي تمديد تحريم‌هاي تسليحاتي عليه ايران، قطعنامه‌اي را در شوراي امنيت سازمان ملل به تصويب برساند چراكه اين تحريم‌ها قرار است بر اساس قطعنامه 2231 شوراي امنيت و متن برجام در ماه اكتبر برچيده شود. اما ترامپ نيز عاشق تملق و چاپلوسي است و به شدت دوست دارد به يك پيروزي ديپلماتيك دست يابد. همان طور كه جان بولتون، مشاور امنيت ملي سابق ترامپ در خاطرات خود نوشته، رييس‌جمهور امريكا دوست دارد با دستيابي به يك توافق حتي اگر پر از ايراد باشد، آن را يك موفقيت بزرگ
معرفي كند.
حال برويم سراغ حقيقتي كه در مورد ايران وجود دارد. در دو سال اخير مقامات سابق دولت اوباما و متحدان اروپايي امريكا شديدا به كارزار فشار حداكثري ترامپ حمله كرده‌اند. آنها از توافق هسته‌اي سال 2015 دفاع مي‌كنند اما در عين حال معتقدند، سياست كنوني ترامپ راه رسيدن به توافق بهتري با ايران نيست. با اين وجود اين همان رويكردي است كه اوباما عليه ايران در پيش گرفته بود هر چند كه نامش را كارزار «فشار حداكثري» نگذاشته بود. دولت و مجلس امريكا در سال 2009 پس از كشف آنچه تاسيسات غني‌سازي اورانيوم مخفي مي‌خواندند، تحريم‌ها را عليه ايران افزايش دادند تا بتوانند ايراني‌ها را پاي ميز مذاكره بكشانند. وقتي دو طرف در سال 2013 به يك توافق اوليه دست يافتند، تنها بخشي از آن تحريم‌ها لغو شد. براي رسيدن به يك توافق بهتر، دولت اوباما جنگ اقتصادي را
در پيش گرفت.
در انتخابات رياست جمهوري ماه نوامبر، مردم امريكا بايد بين دو نفر يكي را انتخاب كنند. اگر نگران توافقي هستيد كه ترامپ مي‌خواهد با ايران امضا كند از آن طرف جو بايدن نيز ممكن است به همان توافقي برگردد كه ترامپ از آن خارج شده بود اما بايدن از آنچه انتظار مي‌رود محتاطانه‌تر عمل كرده است. براي مثال ستاد انتخاباتي بايدن براي بازگشت بي‌قيد و شرط به برجام وعده‌اي نداده است. بايدن بهار امسال در گفت‌وگو با نيويورك تايمز گفت: اگر ايران به تعهدات هسته‌اي خود بازگردد، امريكا نيز به توافق برجام بازمي‌گردد.
او همچنين اضافه كرد كه بازگشت امريكا به توافق، نقطه آغازي براي تلاش‌هاي مشترك واشنگتن و متحدان اروپايي و ديگر اعضاي برجام براي گسترش محدوديت‌هاي هسته‌اي برجام خواهد بود. اين امر رأي‌دهندگاني را كه از سياست خصمانه ترامپ عليه ايران حمايت كرده‌اند بر سر يك دوراهي قرار مي‌دهد. كدام يك با ايران به توافق بهتري مي‌رسند: يك رييس‌جمهور دمدمي كه علاقه‌اي به جزييات و سياست ندارد يا يك معاون اول سابق كه دولتش توافق ضعيفي با ايران به امضا رسانده است؟ يا بهتر است اين طور بگوييم: شما شيطاني كه الان مي‌شناسيد را ترجيح مي‌دهيد يا شيطاني كه يك زماني مي‌شناختيد؟
در دو سال اخير مقامات سابق دولت اوباما و متحدان اروپايي امريكا شديدا به كارزار فشار حداكثري ترامپ حمله كرده‌اند. آنها از توافق هسته‌اي سال 2015 دفاع مي‌كنند اما در عين حال معتقدند، سياست كنوني ترامپ راه رسيدن به توافق بهتري با ايران نيست. با اين وجود اين همان رويكردي است كه اوباما عليه ايران در پيش گرفته بود هر چند كه نامش را كارزار «فشار حداكثري» نگذاشته بود. دولت و مجلس امريكا در سال 2009 پس از كشف آنچه تاسيسات غني‌سازي اورانيوم مخفي مي‌خواندند، تحريم‌ها را عليه ايران افزايش دادند تا بتوانند ايراني‌ها را پاي ميز مذاكره بكشانند.