ترامپ براي پيروزي در انتخابات، سياست خارجي را گروگان گرفته است
سياست خارجي امريكا گروگان انتخاباتي ترامپ
لارا روزن
دونالد ترامپ رييس‌جمهور امريكا در آستانه انتخابات ماه نوامبر تلاش مي‌كند با اقداماتي چون ميانجيگري ميان امارات و اسراييل و افزايش تلاش‌ها براي نابود كردن توافق هسته‌اي با ايران براي خود راي جمع كند. بر كسي پوشيده نيست كه دونالد ترامپ طي ماه‌هاي اخير تمام تلاشش را كرده تا با گرفتن عكس يادگاري بتواند خود را در حوزه سياست خارجي موفق نشان دهد. او براي اين كار به هر ريسماني چنگ زده و اصلا گزينشي عمل نكرده است. ريچارد گرنل، سفير سابق ترامپ در آلمان و منطقه بالكان كه با حفظ سمت مدتي به عنوان رييس اداره اطلاعات ملي امريكا نيز فعاليت كرد، پس از لغو نشست جي7 به دليل شيوع بيماري كرونا و انصراف آنگلا مركل، صدراعظم آلمان از حضور در آن، در ماه ژوئن تلاش كرد نشستي را در كاخ سفيد و با حضور رهبران صربستان و كوزوو ترتيب دهد، اما باز هم در اين امر ناكام ماند. گفته مي‌شود ترامپ به پيشنهاد گرنل، با خارج كردن 12 هزار نيروي امريكايي از آلمان مركل را به خاطر رد دعوت به نشست جي7 تنبيه كرده است. رابرت اوبراين، مشاور امنيت ملي ترامپ، روز يكشنبه گفت ترامپ ايده برگزاري نشستي با ولاديمير پوتين همتاي روس خود را پيش از انتخابات ماه نوامبر رد كرده است. او در گفت‌وگو با شبكه «ان‌بي‌سي» گفت: ما پيشنهاد ديدار با پوتين پيش از انتخابات را رد كرديم. قرار نيست با پوتين در امريكا ديدار كنيم. خيلي دوست داريم و اميدواريم كه پوتين به اينجا بيايد تا قرارداد كنترل تسليحاتي فوق‌العاده‌اي را براي حفاظت از امريكايي‌ها و روس‌ها امضا كنيم. وزارت خارجه روسيه روز يكشنبه در توييتي اعلام كرد سرگئي لاوروف، وزير امور خارجه اين كشور در تماس تلفني با همتاي امريكايي خود، مايك پمپئو، درخصوص پيشنهاد پوتين مبني بر برگزاري نشست مجازي سران پنج كشور عضو دايم شوراي امنيت با حضور رهبران ايران و آلمان و با موضوع ايران و امنيت خليج‌فارس صحبت كرده است. ترامپ اما روز شنبه اعلام كرد علاقه‌اي به پيشنهاد پوتين مبني بر برگزاري نشست مجازي درخصوص ايران ندارد. وي در جريان يك كنفرانس خبري در باشگاه گلف خود در نيوجرسي گفت بعيد است در نشست ويديويي كه پوتين پيشنهادش را مطرح كرده شركت كند. او افزود: فكر مي‌كنم تا انتخابات ماه نوامبر صبر مي‌كنيم. ايران به‌شدت تمايل دارد من در انتخابات شكست بخورم ... ايران عاشق اين است كه من پيروز انتخابات نشوم. ترامپ گفت امريكا هفته آينده از اقدام تازه خود براي بازگرداندن تحريم‌هاي سازمان ملل عليه ايران در قالب مكانيسم ماشه رونمايي خواهد كرد. اما ريچارد گوان، كارشناس مسائل سازمان ملل در گروه بين‌المللي بحران، مي‌گويد ترامپ احتمالا اقدام جديد خود عليه ايران را طوري زمان‌بندي مي‌كند كه در سخنراني خود در مجمع عمومي سازمان ملل در هفته آخر سپتامبر، بتواند ادعا كند تحريم‌هاي سازمان ملل عليه جمهوري اسلامي را بازگردانده است. 30 روز پس از اعلام «عدم پايبندي جدي» جمهوري اسلامي به برجام در شوراي امنيت از سوي نماينده امريكا (كه طبيعتا با واكنش اعضا مواجه مي‌شود و صلاحيت امريكا براي طرح چنين مساله‌اي زير سوال مي‌رود)، واشنگتن مي‌تواند ادعا كند تحريم‌هاي سازمان ملل عليه ايران مجددا برقرار شده است. گوان در گفت‌وگو با وب‌سايت ديپلماتيك گفت: ترامپ در آخرين هفته سپتامبر آخرين سخنراني دور اول رياست‌جمهوري خود را در مجمع عمومي سازمان ملل يا به صورت حضوري يا ويديويي انجام مي‌دهد. من مطمئنم هدف ترامپ از اين كارها اين است كه در مجمع عمومي و در گفت‌وگو با مخاطبان داخلي خود ادعا كند توانسته تحريم‌هاي سازمان ملل عليه ايران را بازگرداند، چراكه اين سخنراني تنها چند روز پس از پايان مهلت 30 روزه انجام مي‌گيرد. او مي‌گويد، زمان‌بندي دولت ترامپ نشان مي‌دهد آنها مي‌خواهند اين مساله تا پيش از آغاز نشست مجمع عمومي به سرانجام برسد. گوان معتقد است در چند ماهي كه به انتخابات امريكا باقي مانده، احتمالا «در دو جهان موازي زندگي خواهيم كرد.» در يكي از اين دو جهان، اعضاي شوراي امنيت سازمان ملل احتمالا مي‌گويند «ببخشيد دوستان، اما به اعتقاد ما چنين ادعايي صحيح نيست» و در جهان ديگر امريكا ادعا مي‌كند «ما در مسير بازگشت تحريم‌ها قرار داريم»، ديگر اعضاي شوراي امنيت مي‌گويند «نه اين‌طور نيست.» درنهايت پس از 30 روز، امريكا مي‌گويد كه «تحريم‌ها با مكانيسم ماشه دوباره اعمال شد» و ديگر اعضاي شوراي امنيت مي‌گويند «نه، تحريمي در كار نيست.» گوان مي‌گويد همه سفراي سازمان ملل نگاه‌شان به انتخابات ماه نوامبر است. عقل سليم ديپلماتيك با نگاه به انتخابات امريكا مي‌گويد دو اتفاق در پيش است: ترامپ شكست مي‌خورد و پيامدهاي استفاده از «مكانيسم ماشه» سه، چهار ماه ادامه دارد و درنهايت زمان بازسازي فرا مي‌رسد. گفته مي‌شود ترامپ علاوه بر اينكه مي‌خواهد در سخنراني سالانه خود در مجمع عمومي سازمان ملل با افتخار بازگشت تحريم‌ها عليه ايران را اعلام كند، به دنبال برگزاري مراسمي در كاخ سفيد است كه در آن توافق عادي‌سازي روابط ميان امارات و اسراييل را جشن گرفته و چند عكس يادگاري بگيرد. جرد كوشنر، داماد و مشاور ترامپ، پس از اعلام خبر توافق ميان دو دولتي كه سال‌ها روابط پنهاني با يكديگر داشتند، آن را نتيجه هوشمندي سياسي ترامپ دانست و ادعا كرد سه سال و نيم پيش ترامپ با تغيير سياست راهبردي امريكا توانست پايه‌گذار توافق بزرگي باشد كه جهان اين هفته خبرش را شنيد. اما جداي از مزايايي كه اين توافق ممكن است براي ابوظبي، تل‌آويو و واشنگتن به همراه داشته باشد، مهم‌ترين نتيجه آن كمك به انتخاب دوباره ترامپ در انتخابات ماه نوامبر است. يك مقام سابق وزارت خارجه امريكا در دولت اوباما در گفت‌وگو با ديپلماتيك مي‌گويد: هيچ اشكالي ندارد كه امريكا تلاش كند بين اسراييل و امارات متحده عربي صلح برقرار شود. مشكل اينجاست كه ترامپ از سياست خارجي به عنوان اهرمي براي پيروزي در انتخابات استفاده مي‌كند. سياست خارجي امريكا اغلب با منافع زودگذر انتخاباتي سازگاري ندارد. اين مقام افزود: نظر من در مورد توافق اسراييل و امارات اين است كه بنيامين نتانياهو، نخست‌وزير اسراييل و محمد بن زائد، وليعهد ابوظبي مي‌خواهند مطمئن شوند سال آينده نيز ترامپ در كاخ سفيد خواهد بود. آنها براي كمك به پيروزي ترامپ در انتخابات آتي، كاري را مشتركا و در راستاي منافع كوتاه‌مدت انجام دادند. جان بولتون، مشاور امنيت ملي سابق و مغضوب ترامپ اخيرا گفته به اعتقاد او همه تصميماتي كه ترامپ در حوزه سياست خارجي يا امنيت ملي اتخاذ مي‌كند در راستاي تلاش‌هايش براي پيروزي در انتخابات است. ترامپ حتي به خاطر اين اقداماتش در دسامبر 2019 تا مرز استيضاح رفت. او به اين علت استيضاح شد كه كمك‌هاي نظامي امريكا به اوكراين را قطع كرده بود تا بدين وسيله ولاديمير زلنسكي، رييس‌جمهور اين كشور را براي تحقيق از فرزند جو بايدن، رقيب انتخاباتي‌اش، تحت فشار قرار دهد. اما بولتون مي‌گويد استفاده ترامپ از سياست خارجي براي اثرگذاري بر انتخابات ماه نوامبر بسيار فراتر از مساله اوكراين بوده و از انتقال سفارت امريكا به بيت‌المقدس تا ژست‌هاي ضدمادورويي و ضدكاسترويي او به منظور جلب اعتماد راي‌دهندگان كوبايي و ونزوئلايي‌تبار فلوريدا و حتي تلاش او براي راضي كردن شي جين‌پينگ، رييس‌جمهور چين به افزايش خريد محصولات كشاورزي امريكا، همگي ازجمله اقدامات ترامپ براي پيروزي بر بايدن
به شمار مي‌روند. بولتون در گفت‌وگو با شبكه «اي‌بي‌سي» گفت: فكر مي‌كنم ترامپ آن‌قدر تمركزش را روي پيروزي مجدد در انتخابات گذاشته كه ملاحظات درازمدت را به كلي از ياد برده است. بنابراين اگر فكر مي‌كرد مي‌تواند در منطقه غيرنظامي بين دو كره با كيم جونگ اون، رهبر كره‌شمالي عكس يادگاري بگيرد يا اينكه با رهبران ايران در سازمان ملل ديدار داشته باشد و با اين كار واكنش مطبوعات را به عكس‌هاي يادگاري خود برانگيزد، ديگر برايش اهميتي نداشت كه آن ديدارها ممكن است قدرت چانه‌زني امريكا را از بين ببرد. همين هفته گذشته بود كه كمتر از سه ماه مانده به انتخابات امريكا و در شرايطي كه ترامپ در نظرسنجي‌ها از بايدن عقب افتاده است، شاهد نمايش ديگري از ستاد انتخاباتي او در حوزه سياست خارجي بوديم: توافق ميان اسراييل و امارات براي عادي‌سازي روابط كه دولت ترامپ آن را به شيوه‌اي اغراق شده و به عنوان يك توافق صلح تاريخي اعلام كرد. مقام سابق وزارت خارجه امريكا مي‌گويد: حدس من اين است كه خواستند توافق را هر چه زودتر اعلام كنند، چراكه به آنها الهام شده بود انتخابات قرار نيست در ماه نوامبر برگزار شود، بلكه باتوجه به راي‌گيري پستي و آغاز راي‌گيري اوليه در برخي ايالت‌ها در ماه سپتامبر، مشاوران ترامپ به اين نتيجه رسيده‌اند كه «انتخابات همين حالا دارد برگزار مي‌شود.»
مترجم: هديه عابدي