آيين نامه اكران آنلاين به زودي منتشر مي‌شود
وضعيت اضطراري پخش آنلاين فيلم
تينا جلالي
بازار نمايش و اكران فيلم در سينماي ايران اين روزها با ركود عجيب و غريبي مواجه است. از يك طرف سالن‌هاي سينما تحت تاثير پاندمي به ناچار تن به تعطيلي داده‌اند و اكران فيلم در اين بخش متوقف است و از سوي ديگر پخش آنلاين فيلم كه تنها روزنه نمايش محصولات سينمايي بود جز يكي، دو مورد فيلمي براي مخاطبان ندارد. «سازهاي ناكوك» به كارگرداني علي حضرتي تنها فيلم اكران آنلاين سامانه‌هاي نماوا و فيليمو است و «آبادان يازده 60 » ساخته مهرداد خوشبخت هم در پلتفرم‌هاي فيلمگردي لنز و تماشاخونه عرضه مي‌شود.
از ابتداي امسال كه شبكه عرضه فيلم به صورت آنلاين آغاز به كار كرد تا همين هفته گذشته معمولا 4 يا 5 فيلم همزمان بر مدار پخش قرار مي‌گرفتند. حتي ناامني موجود در اين پلتفرم‌ها كه عرصه را بر فيلمسازان تنگ كرده بود هم مانع از نمايش فيلم‌ها نبود و آثاري با كيفيت‌هاي مختلف براي سرگرمي و پر كردن اوقات فراغت مردم ظرف ماه‌هاي گذشته اكران مي‌شدند. اما يك هفته‌اي مي‌شود كه به يك‌باره سامانه‌هاي پخش مثل سالن‌هاي سينما سوت و كور شدند و صاحبان پلتفرم‌ها نمايش فيلمي را در دستور كار خود قرار نداده‌اند. فارغ از تمام مشكلات و حواشي‌اي كه اكران فيلم‌ها در اين سامانه‌ها داشته؛ نفس اين بي‌رونقي پرسش‌برانگيز است آن هم درست زماني كه نمايش آنلاين تنها روزنه اميدبخش براي گردش چرخه سينما به شمار مي‌رود حالا چه اتفاقي افتاده كه وقتي سينماها تعطيل است و مردم هم شرايط قرنطينه‌اي دو هفته‌اي را پشت سر مي‌گذارند، فيلمي براي سرگرمي و پر كردن اوقات فراغت آنها در اين سامانه‌ها اكران نمي‌شود؟ خاطرتان هست وقتي اكران آنلاين راه‌اندازي شد، استقبال فيلمسازها در روزهاي ابتدايي چقدر زياد بود اما چه شده كه عطش اكران آنلاين اين روزها پايان يافته است؟
پرس‌و جو از منابع موثق سينمايي ما را متوجه چند دليل كرد: اول اينكه با توجه به نبود امنيت در اكران آنلاين ترجيح تهيه‌كنندگان اين است كه فيلم‌هاي‌شان بعد از اكران در سينما، راهي پخش آنلاين شود. يعني در وهله اول فيلم‌ها اكران سالن سينما داشته باشند و بعد در پلتفرم‌ها نمايش داده شوند. پرواضح است در شرايطي كه سالن‌هاي سينما تعطيل هستند به طور طبيعي اكران آنلاين هم با كمبود فيلم روبه‌رو مي‌شود. مگر اينكه صاحبان بعضي از فيلم‌ها با انصراف از اكران(همچون سازهاي ناكوك) حقوق نمايش آنلاين و خانگي خود را به پلتفرم‌ها واگذار كنند و از اين طريق باعث روشن ماندن چراغ اكران آنلاين شوند. نكته ديگر بحث قاچاق فيلم‌هاست كه باعث شده صاحبان آثار براي نمايش فيلم‌شان در شبكه آنلاين دست به عصاتر حركت كنند و تا حدودي ترديد داشته باشند.
دليل مهم ديگري كه باعث كم شدن درخواست نمايش فيلم از جانب سينماگران شده اينكه صاحبان پلتفرم‌ها حاضر به پرداخت درصد بيشتري از سهم تهيه‌كنندگان نيستند تا از اين طريق ضرر و زيان تهيه‌كننده و سرمايه‌گذار فيلم‌ها حين قاچاق فيلم جلوگيري شود و دليل‌شان را عدم قدرت مالي عنوان كردند.
نكته ديگر اينكه صاحبان فيلم درخواست تبليغات بيشتر براي فيلم‌شان از سوي پلتفرم‌ها داشتند كه در اين مورد هم با مديران سامانه‌ها به توافق نرسيدند. همه اين عوامل دست به دست داده تا نمايش فيلم‌ها به صورت آنلاين محدود شود.
به نظر مي‌رسد كماكان هموار شدن مسير اكران آنلاين در گرو برطرف شدن موانع و تهديدات موجود نرم‌افزاري و بازگشايي دوباره سينماها ولو با نمايش فيلم در 3 سانس در شبانه‌روز است و عدم انگيزه و تمايل تهيه‌كنندگان براي اكران فيلم‌هاي‌شان مهم‌ترين دليل مي‌تواند باشد.
اين درحالي است كه افزايش ضريب امنيت سامانه‌هاي آنلاين نمايش فيلم و سريال مي‌توانست بعد و عمق بيشتري به فعاليت آنها ببخشد كه متاسفانه چنين اتفاقي نيفتاد و بسياري از تهيه‌كنندگان را براي اكران آنلاين فيلم‌هاي‌شان با ترديد روبه‌رو كرد.
آيين نامه شوراي اكران آنلاين تصويب مي‌شود
اما پيش از اين قرار بود پخش آنلاين فيلم‌ها ضابطه‌مند شود. گويا شوراي اكران آنلاين تاكنون چند جلسه در سازمان سينمايي برگزار كرده و به زودي هم آيين‌نامه اين شورا درباره اكران آنلاين به تصويب اعضا خواهد رسيد. در اين شورا به جز نمايندگان، تهيه‌كنندگان و پخش‌كنندگان سه تن از مديران پلتفرم‌ها هم حضور دارند.منابع آگاه خبر دادند برنامه آينده اكران آنلاين نمايش فيلم سينمايي «مردن در آب مطهر» ساخته برادران محمودي خواهد بود. همچنين شاهد احمدلو هم قصد دارد از آذر ماه فيلم «مشمشه» با نام سابق «سينما خر» را در پلتفرمي با عنوان «آپرا» اكران آنلاين كند.