تاثير فيلتردوده بر كاهش آلودگي هوا؛ آري يا خير؟
در حالي كه آلودگي هواي كلان‌شهرهايي مانند تهران به يكي از دغدغه‌هاي مسوولان و شهروندان تبديل شده و يكي از راهكارهاي ارايه شده طي سال‌هاي اخير براي كاهش انتشار آلاينده‌ها نصب فيلتر جاذب دوده روي اتوبوس‌ها بوده است اما شوراي شهر تهران سال ۹۷ به خريد فيلتر دوده از محل اوراق مشاركت راي نداد. البته با تشديد آلودگي هواي پايتخت طي روزهاي اخير برخي از اعضاي شورا بر ضرورت نصب فيلتر دوده تاكيد كرده‌اند. يك كارشناس آلودگي هوا نيز معتقد است: ترديدي درباره تاثير نصب فيلتر جاذب دوده بر كاهش آلايندگي ناشي از خودروهاي ديزلي وجود ندارد اما لازم است دستگاه‌ها اين طرح را به‌درستي اجرا كنند.
به گزارش ايسنا، شوراي شهر تهران سال ۹۷ يعني يك سال پس از تصويب قانون هواي پاك درپي مخالفت با يكي از بندهاي لايحه انتشار 3هزار ميليارد تومان اوراق مشاركت براي توسعه حمل و نقل در مورد تخصيص بخشي از اوراق مشاركت به خريد فيلتر دوده به اختصاص بخشي از اوراق مشاركت به خريد فيلتر دوده راي منفي داد و موضوع «خريد فيلتر جاذب دوده» از رديف اين اعتبار حذف شد. براساس اطلاعات سياهه انتشار شهر تهران خودروهاي ديزلي شامل اتوبوس‌ها، ميني‌بوس‌ها و كاميون‌ها حدود ۳۵ درصد در انتشار ذرات معلق كمتر از ۲.۵ ميكرون سهم دارد. از اين سهم حدود ۲۰ درصد متعلق به اتوبوس‌هاي واحد، اتوبوس‌هاي سرويس و ميني‌بوس‌ها است كه عدم نصب فيلتر جاذب دوده روي اتوبوس‌ها به عنوان منابع آلاينده متحرك باعث مي‌شود كه خروجي خودروهاي ديزل بدون هيچ گونه پالايشي وارد حلق مردم شود.
از دلايل مخالفت با نصب فيلتر جاذب دوده براي اتوبوس‌ها مي‌توان به اظهارات محمد عليخاني - رييس كميسيون حمل و نقل شوراي شهر تهران اشاره كرد كه دارا نبودن فيلتر دوده از كارايي لازم و باز شدن فيلترها از اتوبوس‌هايي كه بر آنها نصب شده بودند را از جمله اين دلايل خواند و گفت كه بهتر است به جاي فيلتر دوده، اتوبوس نو بخريم.
در حالي كه براساس گزارش شركت كنترل كيفيت هواي تهران روزي ۱۱ مرگ زودرس به‌دليل آلودگي هوا در تهران اتفاق مي‌افتد. اين روزها برخي اعضاي شوراي شهر دوباره بر ضرورت نصب فيلتر دوده روي اتوبوس‌ها تاكيد كرده‌اند ولي هيچ اشاره‌اي به نقش شوراي شهر در اين زمينه نمي‌شود. سيد آرش حسيني ميلاني- رييس كميته محيط زيست شوراي شهر تهران- ضمن تاكيد بر نقش اتوبوس‌ها و ميني‌بوس‌ها در انتشار ذرات معلق كمتر از ۲.۵ ميكرون گفته است كه قانون هواي پاك نصب فيلتر دوده بر اتوبوس‌ها را الزامي كرده و مطالعات شركت كنترل كيفيت هواي تهران نيز نصب فيلتر دوده را راهكاري برشمرده كه بيشترين بازدهي نسبت به هزينه‌ها را دارد.
همچنين زهرا صدر اعظم نوري - رييس كميسيون سلامت، محيط زيست و خدمات شهري شوراي شهر تهران - با اشاره به فرسوده و ديزلي بودن عمده اتوبوس‌هاي تهران و نبود امكان نوسازي آنها به دلايل متعددي از جمله تحريم‌ها، بر ضرورت اتخاذ راهكارهايي براي كاهش آلايندگي اتوبوس و ميني‌بوس‌ها تاكيد كرد.
يوسف رشيدي - كارشناس آلودگي هوا- در گفت‌وگو با ايسنا، ضمن تاكيد بر تاثير فيلتر دوده بر خودروهاي ديزلي از جمله اتوبوس‌ها در كاهش انتشار آلاينده‌ها گفت: علم و فناوري در دنيا نشان داده است كه رتروفيت (retrofit) يا اصلاح و ارتقاي سيستم‌هاي قديمي با استفاده از ابزار و فناوري جديد در زمينه خودروها روشي موثر است؛ همان‌طور كه تاثير و نتيجه آن را در نصب فيلتر جاذب دوده بر خودروهايي با استاندارد يورور ۲ شاهد بوديم. به گفته وي، اگر بخواهيم بهترين گزينه را براي كاهش آلايندگي ناشي از خودروهاي ديزلي به‌ويژه اتوبوس‌ها در نظر بگيريم بايد خودروي ديزل يورو ۶ وارد كشور كنيم اما اين اقدام به‌دلايل مشكلات اقتصادي و ساير عوامل امكانپذير نيست بنابراين بهترين راه‌حل اصلاح ناوگان حمل و نقلي است كه اكنون در حال فعاليت و تردد است.
اين كارشناس آلودگي هوا ضمن تاكيد بر نقش فيلتر جاذب دوده در كاهش آلايندگي ناشي از خودروهاي ديزلي گفت: يكي از بهترين گزينه‌ها و راهكارها براي كاهش آلودگي هوا استفاده از فيلتر جاذب دوده در اتوبوس‌هايي است كه در سطح شهر تردد مي‌كنند و اين استدلال كه فيلتر جاذب دوده كارايي لازم را ندارد، به‌هيچ عنوان قابل قبول نيست.
رشيدي همچنين گفت: مسائلي از قبيل وجود دلالان در بازار خريد و فروش فيلتر دوده به مكانيسم داخلي قراردادهاي شهرداري مربوط است تا دست دلالان را كوتاه كنند و باز شدن فيلترهاي جاذب دوده توسط رانندگان اتوبوس نياز به نظارت بيشتر دستگاه‌هاي متولي دارد. قطعا اگر نصب فيلترهاي جاذب دوده بر اتوبوس‌ها به‌درستي انجام شود مي‌تواند بر كاهش آلاينده‌ها تاثيرگذار باشد.