ميدان جنگ دارو و سرطان
محمد اسلامي‌جويباري
15بهمن روز جهاني سرطان نامگذاري شده است و روزهايي كه مي‌گذرانيم، روزهايي براي آگاهي و اطلاع‌رساني درباره اين بيماري و بيماران درگير آن است. 15 بهمن روزي است براي همدلي و اطلاع‌رساني، روزي براي كمك به پيشگيري و درمان، روزي كه هر حركتي كوچك يا بزرگ گامي به سوي تغيير است. در آستانه چنين روزي، داستان تكراري اين روزهاي مبتلايان و درمانگران سرطان، دارو است. دغدغه تهيه دارو توسط بيمار و دغدغه درمان مناسب توسط پزشك، به علت كمبود دارو و يافتن داروي جايگزين آن هم در حالي كه قرار بود بيمار، دردي جز رنج بيماري نداشته باشد، بزرگ‌ترين و مهم‌ترين دغدغه بيماران مبتلا به سرطان است. حالا ديگر مساله به كار گرفتن داروهاي جديد كه اثربخشي ثابت شد‌ه‌اي در درمان سرطان دارند، نيست، موضوع فقط يافتن دارويي است كه به عنوان نهمين داروي شيمي درماني در سال ۱۹۵۹ ميلادي وارد ليست داروهاي شيمي درماني دنيا شد.
ديگر حتي موضوع استفاده از دارويي گرانقيمت با هزينه نجومي كه خارج از توان پرداخت دولت‌ها باشد و با سياست‌هاي اقتصادي سلامت، همخواني نداشته باشد هم نيست؛ بحث فقط دارويي ارزان با قيمت ناچيز است (هر ويال ۵۰۰ ميلي‌گرم، حدود ۳۰ هزارتومان) كه جزو حياتي درمان بسياري از انواع سرطان (به خصوص سرطان‌هاي شايع) است. دسترسي به خدمات اوليه درماني حق اوليه هر شهروند است، اما داستان اين روزهاي سرطان و بيمارانش، غم‌انگيز و نگران‌كننده است. پزشك به دليل كمبود داروي اساسي، همچون رزمنده‌اي است در ميدان جنگ، بي‌اسلحه، مستاصل و درمانده پيش مي‌رود. مي‌گويند هربار كه يك اونكولوژيست با بيمار جديدي ديدار مي‌كند، استرسي معادل يك سرطان جديد به پزشك وارد مي‌شود حالا به اين شرايط، اضطراب تهيه دارو هم اضافه شده، اضطراب بيماري كه بايد همه جاي ايران را زير پا بگذارد تا شايد دارو را بيابد. آن كه آشنا و روابطي دارد، به قيمت ۶۰ هزار تومان، آن كه جيب پر پولي دارد از ۴ ميليون تا 10 ميليون تومان و آن كه نه آشنا دارد و نه جيب پر پول، چشم به راه تا شايد فرجي حاصل شود و ما در حالي به استقبال روز جهاني سرطان مي‌رويم كه همچون خانواده‌اي هستيم كه به جاي رفاه و آسايش بيشتر، نگران نان شب هستيم تا با شكم گرسنه سر بر بالين ننهيم. سوگند خورديم كه هر بيماري از هر طبقه و سطح اجتماعي را به يك چشم بنگريم، ولي شاهديم كه براي زنده ماندن يا بايد همان جيب پر پول را داشت يا آشنايي ذي‌نفوذ و در اين پارادوكس وحشتناك، هر روز شاهد عجز و ناتواني بيماران و مواجهه با پرسش‌هاي بي‌پاسخ مبتلايان به يكي از پيچيده‌ترين بيماري‌هاي تاريخ بشر هستيم.
رييس انجمن هماتولوژي و انكولوژي ايران