عاشقيت در سورنا و كمانچه

استاد حيدرعلي عاشق تنها نسل باقي مانده از عاشق‌هاي شمال خراسان در شهرستان درگز است. عاشق‌هاي شمال خراسان اغلب كورد كرمانج و از طايفه توپكانلوها هستند و اغلب شغل اين طايفه نوازندگي در مراسم و جشن‌ها بوده و سازهايي كه استفاده مي‌كنند اغلب سرنا، قوشمه، كمانچه و دهل و آواز خواني است. محل سكونت اين طايفه را مي‌توان در نقاط مختلف حوزه شمال خراسان بررسي كرد ولي بيشتر تجمع و سكونت آنان در منطقه سبزوار در روستاي ظلم آوات (عادل‌آباد) كنوني و منطقه نيشابور و چناران و قوچان و درگز بوده است. حيدرعلي عاشق متولد 1325روستاي چارگوشلي از توابع شهرستان نيشابور ديده به جهان گشود؛ ايشان زماني كه چهار سال‌شان بود به همراه خانواده به جهت اينكه عشاير بودند به شهرستان درگز و در روستاي خاخيان ساكن شدند. حيدرعلي عاشق از كوردهاي كرمانج و از طايفه توپكانلوها است. شغل اجدادي ايشان همين هنر و دامداري بوده. با توجه به اينكه اطرافيان ايشان چه نزديك و چه دور همه داراي هنر بودند ايشان نيز به تبع به اين حوزه علاقه‌مند مي‌شوند و در سن 6 سالگي شروع به يادگيري ساز مي‌كنند. ايشان با حمايت‌هاي مادرشان مي‌توانند در سنين خيلي كم چندين ساز را بياموزند. اساتيدي كه حيدرعلي عاشق توانست از آنها موسيقي را فراگيرد مي‌توان به پدر و برادر بزرگش امان‌الله و امرالله اشاره كرد و همچنين پسرخاله ايشان عباسعلي عاشق كه يكي از بهترين سرنانوازان اين منطقه بوده است. در دوران نوجواني يعني در سنين 15 سالگي به اوج شهرت در بين مردم مي‌رسد و مورد قبول و احترام قرار مي‌گيرد طوري كه براي وقت رزرو كردن از او ماه‌ها صبر مي‌كردند تا وقت‌شان خالي شود و بتوانند از ايشان در مراسم خود استفاده كنند. بعد از انقلاب نيز در جشن‌ها و جشنواره‌ها و همايش‌هاي زيادي دعوت شد و توانست مورد توجه جامعه هنري و پژوهشگران قرار گيرد.سبك نوازندگي استاد حيدرعلي عاشق بسيار منحصر به‌فرد است و ايشان با توجه به اينكه اصالتا كورد كرمانج هستند و تسلط به مقام‌هاي كرمانجي را دارند به موسيقي تركمن و توركي خراسان نيز تسلط كامل دارد و اين يكي شاخصه‌هاي بارز ايشان است. نوازندگي سورنا و كمانچه ايشان و تلفيق ساز ايشان با ديگر اقوام منطقه شمال خراسان نشان از توانمندي ايشان را مي‌رساند . استاد حيدرعلي سينه‌اي مملو از گنجينه‌هاي هنري و ملودي‌هاي نهفته دارد كه هركدام را مي‌توان ساعت‌ها در موردشان به بحث و گفت‌وگو نشست.حيدرعلي عاشق در نوازندگي سرنا در سبك خود واقعا بي‌نظير است. اجراي تكنيك‌هاي بالا دسته ساز يا به اصطلاح عاميانه در فيروزباسمه‌گيري تبحري خاص دارد و حتي تحرير نوازي يا چهچه زدن در اين ساز را استادانه اجرا مي‌كند. در نوازندگي كمانچه باتوجه به اينكه منطقه درگز برگرفته از اقوام مختلف بوده و هست ايشان با ساز كمانچه خود توانسته در دل تمامي اين اقوام چه كورد، تورك، تركمن، آذري و حتي سيستاني‌ها جا باز كند و ملودي‌هاي اين اقوام را براي‌شان بنوازد.در سال‌هاي اخير از استاد حيدرعلي كه ديگر پا به عرصه پيشكسوتي گذاشته در جشنواره‌ها و همايش و فستيوال‌هاي مختلف جهت قدرداني به پاس سال‌ها فعاليت تقدير و تشكر گرديده در سال 95 در دومين جشنواره موسيقي مقامي با حضور دكتر پيروز ارجمند مديركل سابق دفتر موسيقي و محمد جواد سام نژاد، آهنگساز و رهبر اركستر و ديگر اساتيد برجسته استاني و كشور مورد تجليل قرار گرفت و در سال 96 در پي همايش بخشي‌هاي شمال خراسان كه طرح آن را داده بودم و برگزار گرديد.سال 97 طرح همايش عاشق‌هاي شمال خراسان را نوشته و ارايه دادم ولي تا الان مسوولان فرهنگي هيچ‌گونه پاسخي به آن ندادند؛ اگر اين همايش برگزار شود مي‌تواند هم به معرفي اين بخش از موسيقي به عنوان يه صنعت و يك ميراث ملي براي معرفي نسل بعد باشد و هم مي‌تواند با توجه به بروز اين هجمه از موسيقي‌هايي كه به صورت كاملا غير علمي و غيرتخصصي وارد جامعه شده مي‌توان با معرفي و آموزش آن هم از اين نوع موسيقي حمايت كرد و هم براي از بين نرفتن آن و انتقال آن به نسل بعدي كوشيد.از حيدرعلي عاشق در سال‌هاي اخير از سمت پژوهشگران و كميته‌هاي علمي جشنواره‌ها و همايش‌ها در نقاط مختلف كشور دعوت شده از جمله نهمين جشنواره موسيقي نواحي ايران (كرمان)، جشنواره آينه‌دار در تهران و...اميدوارم مسوولان فرهنگي از اين خواب عميق بيرون آيند و تا دير نشده از امثال استاد حيدرعلي به عنوان ميراث‌داران واقعي هنر اين سرزمين حمايت نمايند و تنها به دادن يك پيام تسليت و گرفتن عكس يادگاري سر مزارشان بسنده نكنند. سال 96 استارت ضبط آلبوم استاد حيدرعلي عاشق و استاد محمد علمداريان زده شد و تا امسال يعني سال 99 هيچگونه حمايتي براي انتشار آثار اين عزيزان صورت نگرفته و در اين سال‌هاي اخير خصوصا از سال 97 تا كنون واقعا مورد بي‌مهري و بي‌توجهي قرار گرفته‌اند و اميدوارم كه در سال 1400 رويكرد به اين بخش و اين عزيزان كاملا تغيير  كند.