وزير بهداشت خطاب به همه مسافران نوروزي: سفر را در خيال‌تان هم تصور نكنيد
بي‌توجهي به ارزش جان هموطنان‌مان، مقاومت مدني نيست
گروه اجتماعي
خوزستان دوباره به شرايط روزهاي تابستان بازگشت؛ به آن روزهايي كه تمام تخت‌هاي بيمارستان‌هاي استان، تابلوي بستري كرونا داشت و پرستار و پزشك نخبه اين مملكت، پاي تخت مبتلايان كرونا، مثل برگ‌هاي پاييز، جان مي‌باختند و شهيد خدمت مي‌شدند. تا پايان تابستان، شرايط استان جنوبي، همزمان با صعود آمار قربانيان به بيش از 400 نفر در هر شبانه‌روز، در حدي نگران‌كننده شد كه ستاد ملي مقابله با كرونا، از نيمه پاييز با تدابير سختگيرانه براي تمام استان‌هاي قرمز كه استان خوزستان را هم شامل مي‌شد، ممنوعيت فعاليت اصناف غيرضروري، ممنوعيت ترددهاي غيرضروري، ممنوعيت تردد غيربومي و هرگونه ورود و خروج از شهرهاي قرمز اعمال كرد. به دنبال اين تدابير، موج حملات ويروس كرونا تا حدي فرو نشست كه بعد از دو ماه انتظار، در نيمه زمستان، آمار فوت يك شبانه‌روز قربانيان كرونا به كمتر از 70 رسيد. اما مردمي كه ساده‌لوحانه، تصور بر پايان حيات ويروس داشتند، به محض دو رقمي شدن آمار قربانيان كرونا، رفتارهاي پرخطر خود را با همان سبك و سياق بهار و تابستان از سر گرفتند و اين بي‌توجهي‌هاي غير‌عامدانه و از سر ناآگاهي، بسياري از شهرهاي كشور و از جمله 11 شهر استان خوزستان را دوباره در شرايط بحران قرار داد و حالا، 20 روز است كه شهرهاي آبادان، اهواز، بندر ماهشهر، خرمشهر، دزفول، دشت آزادگان، رامهرمز، شادگان، شوشتر، كارون و هويزه در وضعيت قرمز قرار دارند. ديروز، حميد سوري، رييس تيم واكنش سريع كوويد۱۹ در كشور در آخرين توضيح از وضعيت خوزستان به ايسنا گفت: «در حال حاضر در خوزستان وضعيت مناسبي نداريم و حدود يك‌چهارم مرگ‌هاي روزانه كرونا، در استان خوزستان رخ مي‌دهد. خوزستان وضعيت با ثباتي پيدا كرده بود اما با گسترش نوع جهش يافته ويروس در استان، شرايط تغيير كرد. واضح است كه اقدامات قهري براي كنترل اپيدمي كرونا در ايران در مقايسه با كشورهاي اروپايي نزديك به صفر بوده است. شايد خيلي از آسيب‌هاي وارده از سوي كرونا ترميم‌پذير باشد، اما جان انسان‌ها ترميم‌پذير و قابل بازگشت نيست و اثرات بلندمدت فوت افراد براي خانواده‌ها و جامعه باقي خواهد ماند. مردم انتظار دارند در ايام نوروز و بهار با گذر از يك‌سال سخت احساس آرامش كنند اما داغدار شدن يك خانواده به دليل بي‌توجهي به پروتكل‌ها و ديد و بازديد نوروزي درست و منطقي نيست.»
حرف‌هايي كه ظرف روزهاي گذشته درباره تكميل ظرفيت بيمارستان‌هاي استان خوزستان به دليل افزايش بيماران بدحال كرونايي منتشر شده، نمايش غير قابل انكار از بي‌توجهي مردم اين شهرها نسبت به درخواست‌ها و هشدارهاي متوليان سلامت است. ظرف ماه‌هاي گذشته، برخي جامعه‌شناسان و روانپزشكان اين نظر را مطرح كردند كه برخي بي‌توجهي‌ها به رعايت پروتكل‌هاي بهداشتي از سوي جامعه عمومي، نوعي «مقاومت مدني» در برابر خواست دولت است و اين واكنش‌ها را به بدتر شدن شرايط اقتصادي و معيشتي جامعه عمومي نسبت مي‌دادند. نكته مهمي كه نبايد فراموش كرد اين است كه در شرايطي كه رفتار يك فرد از جامعه عمومي، مي‌تواند جان ديگر هموطنانش را به خطر بيندازد يا بار مسووليت و خستگي كادر درمان در بخش‌هاي كرونايي را تشديد كرده و حتي امكان يك زندگي سالم را از آنها سلب كند، ادعاي «مقاومت مدني»، توجيهي غيرقابل درك است چون فردي كه معتقد به مقاومت مدني است، قطعا نسبت به عملكرد مجموعه‌اي خارج از جامعه عمومي معترض است و ديگر هموطنانش را هم، با درد خود شريك و همدرد مي‌داند. پس، اگر ماسك نمي‌زنيم، اگر به عروسي و مهماني و مراسم سوگواري مي‌رويم، اگر بار سفر مي‌بنديم و جاده‌ها را شلوغ مي‌كنيم، اگر با جيب‌هاي خالي، از سر رفع بي‌حوصلگي، راهي مراكز خريد و خيابان‌ها و رستوران‌ها مي‌شويم، بدانيم كه اينها «مقاومت مدني» نيست چون تنها ضرر از اين رفتارهاي ما براي دولت، سنگين‌تر شدن بار مالي دولت به دليل افزايش بار ارائه خدمات درماني است كه البته اين‌بار مالي هم، باز از جيب ما و شما تامين مي‌شود اما ضرر واقعي ناشي از اين رفتار، از دست رفتن سلامت و سلب حق زندگي از يك هموطن است. اقدام به ايجاد شرايطي براي زودرس‌تر شدن مرگ انسان‌ها، در هيچ فلسفه و مشرب فكري و عقيدتي، معناي مقاومت مدني نمي‌دهد.
اخطارهاي وزير بهداشت به چمدان به دست‌‌ها
وزير بهداشت، ديروز در اخطاري جدي خطاب به همه مردمي كه از حالا، بي‌توجه به بازگشت شرايط نگران‌كننده در بسياري استان‌ها به دليل صعود آمار قربانيان كرونا، براي سفر نوروي به شهرهاي نارنجي و زرد و قرمز در حال برنامه‌ريزي هستند، گفت: «تدارك سفرها را در ذهن و خيال‌تان هم تصور نكنيد.» سعيد نمكي با هشدار نسبت به سرعت همه‌گيري ويروس جهش يافته انگليسي و شيوع اين ويروس در ايران گفت: «امروز بيشترين درگيري كرونا را در استان خوزستان داريم و يك استان آتشين از نظر گرفتاري با بيماري است. متاسفانه اكثر شهرهاي استان گرفتارند. حتي شهرهاي شمالي استان مانند شوشتر و دزفول هم كه قبلا مرگ ناشي از ويروس موتاسيون يافته نداشتيم، دچار گرفتاري و مرگ شده‌اند. اين ويروس متاسفانه چهره‌اي متفاوت از ويروس قبلي از خود نشان مي‌دهد چون به سرعت شدت بيماري بالا مي‌رود و به شدت افراد بدحال شده و جوان‌تر‌ها گرفتار مي‌شوند. ما ابتدا فكر مي‌كرديم افراد دير مراجعه مي‌كنند، اما بعد ديديم بيماراني هم كه به‌موقع مراجعه مي‌كنند، تعدادي‌شان در عرض ۴۸ ساعت، در فاز سخت ريوي و مرگ گرفتار مي‌شوند چنانكه ظرف يك شبانه‌روز، از ۷۰ بيمار بدحال در بيمارستان‌هاي خوزستان، ۳۰ نفر تلف شدند و اين نشان از شدت، حدت و هجوم بيماري به ريه‌هاست.» وزير بهداشت در بخش ديگري از سخنانش افزود: «البته اين پيش‌بيني را قبلا انجام داده بوديم و من در مقابل همين دوربين‌ها چند هفته قبل تمام اين تذكرات را به مردم داده بودم و اعلام كردم كه اگر دچار چنين مصيبتي شويم، كار بسيار سنگين و سخت مي‌شود. هنوز گله‌مندي‌هاي خودمان را داريم. در هندوستان با پيدا شدن مواردي از ويروس جهش يافته، كل پروازها تعطيل شد و فقط هواپيماهاي باربري كار مي‌كنند، در نيوزيلند با ثبت يك مورد بيماري، تعطيلي عمومي در بسياري از فعاليت‌هاي عمومي ايجاد كردند، در استراليا و برخي كشورهاي ديگر اروپايي به شدت محدوديت ايجاد كردند، اما در ايران، رييس دانشگاه علوم پزشكي جندي شاپور اهواز، ديروز به من گفت كه هنوز در اين استان براي سوار شدن به قطار، هواپيما و وسايل حمل و نقل عمومي، تست كرونا الزامي نشده است. در استان خوزستان، متاسفانه با وجود تذكرات مكرر رعايت پروتكل‌ها بسيار پايين است. در استان‌هايي مانند لرستان، كهگيلويه و بويراحمد، چهارمحال و بختياري، اصفهان، بوشهر و هرمزگان، هنوز ترددهاي بين‌استاني هست كه بايد توسط استانداران ممنوع شود و اگر دست‌شان از اين ممنوعيت كوتاه است كه از روز اول هم متاسفانه همين‌طور بوده، حداقل از مردم خواهش كنند كه مراقب باشند تا آتش بيماري به استان‌هاي همجوار نيفتد.» سعيد نمكي با تاكيد دوباره و هشدارهاي جدي‌تر درباره خطر بي‌توجهي به پروتكل‌هاي بهداشتي، به خصوص در اين ايام نزديك به نوروز و مقارن با ماه رجب گفت: «زمان خريدهاي نوروزي است. اميدوار بوديم و هستيم كه مردم ما عيد نوروز كم‌خطر و كم‌عارضه‌اي را طي كنند. از حالا بار سفر نبنديم، اصلا مشخص نيست كه چه روزهايي را در پيش داشته باشيم. تدارك سفرها را در ذهن و خيال‌تان هم تصور نكنيد. مي‌دانم كه سال سختي گذشت اما همه ما روزها و شب‌هاي بسيار سختي داشتيم. اين برادر كوچكي كه در خدمت شما حرف مي‌زند، بيش از همه مردم ايران دغدغه و فشار روحي و ذهني داشت و شبانه‌روز با تك‌تك روساي دانشگاه‌هاي علوم پزشكي در تماس است تا ببيند كه وضعيت بيماري چگونه است و نوسان قلبش با نوسان پر شدن و خالي شدن تخت‌هاي بيمارستان و مرگ و مير مردم اين كشور تنظيم شده است. همه ما دچار كوفتگي جسم و روح هستيم، اما باز هم بايد احتياط كرده و بيش از پيش صبوري كنيم.»