قرمز كردن استان‌هاي آبي!
جعفر گلابي
- به نظر مي‌رسد موضوع تعطيلات نوروز تبديل به مساله‌اي غامض شده و هنوز ستاد ملي كرونا در اين ارتباط به يك جمع‌بندي نهايي و كارشناسانه نرسيده است. ماجرا قطعا مهم‌تر از آن است كه با يك فرمول ساده امكان رفع و رجوع داشته باشد. با جهش ويروس كرونا آزاد كردن مسافرت‌ها به منزله افزايش شتابنده آمار مبتلايان و مرگ‌وميرها خواهد بود و توسل به رنگ‌بندي استان‌ها ابعاد گوناگوني دارد كه نه تنها حلال مشكلات و برطرف‌كننده خطرات نيست، بلكه ممكن است به دست خودمان آبي‌ها را قرمز كنيم! وزارت بهداشت بارها و صراحتا با هرگونه مسافرت در ايام نوروز مخالفت خود را اعلام كرده است و بيم آن دارد كه اپيدمي از كنترل نسبي خارج شود و با وضعيت حاد يا غيرقابل پيش‌بيني روبه‌رو شويم. در تعطيلات نوروز سال 99 چون جامعه تازه با موضوع اپيدمي روبه‌رو شده بود و در واقع در نوعي شوك به سر مي‌برد، مسافرت‌ها با كاهش قابل ملاحظه انجام شد و چون بيماري هنوز ابعاد گسترده نداشت، آسيب‌ها انبوه و انفجاري نشدند. اما در تعطيلات سال جديد موضوع از چند نظر متفاوت و احتمالا نگران‌كننده‌تر است. متاسفانه باوجود تلفات بالاي 60 هزار نفري نوعي از عادي‌انگاري پديد آمده است و بسياري تصور مي‌كنند كه با رعايت برخي شيوه‌نامه‌ها قادر به محافظت از خود در هر شرايطي هستند. اگر بروز اين حالت را در كنار محدوديت‌هاي مختلف و زحمت‌ساز و آزاردهنده يك‌سال گذشته و خستگي مفرط مردم قرار دهيم و دولت هم با موضوع مسافرت‌ها كج‌دار و مريز برخورد كند، امكان وقوع امواج گسترده مسافرت‌ها دور از ذهن نيست. مشكل بزرگ‌تر و بسيار خطرناك و قابل توجه اينكه بسياري از سفرها براي ديدوبازديد خانواده‌ها و آشنايان صورت مي‌گيرد و گاهي حتي اگر شخص بخواهد امكان اجتناب از آن را ندارد. تصور كنيم وقتي به صورت عادي و در روزهاي غيرتعطيل درصد زيادي از ابتلاها بر اثر دورهمي‌هاي خانوادگي ايجاد مي‌شود اگر در سراسر كشور ديدوبازديدهاي عيدانه فقط چند درصد افزايش پيدا كند شاهد چه موجي از بيماري خواهيم بود؟ دوران بسيار ناگواري است و دعوت مردم به خويشتنداري و صبر و حوصله و ماندن در خانه سخت و دشوار مي‌نمايد و شايد عده قابل توجهي خطر را به جان بخرند و منازل را ترك گويند و به هر چه بادا باد روي آورند.
اما درست در همين نقطه است كه يك دولت مسوول تعريف شايسته خود را پيدا مي‌كند، اراده به خرج مي‌دهد و محدوديت‌ها را بسان دارويي تلخ براي جامعه تجويز و اعمال مي‌كند. 15 روز تعطيل در حالي كه ويروس جهش يافته در كشور در حال چرخ زدن است، واقعا ممكن است مافوق تصورها خسارت‌آفرين باشد و اوضاع را كاملا بحراني كند. اين در حالي است كه اگر اراده قاطعي وجود داشته باشد چون فعاليت‌هاي اقتصادي در اين روزها تقريبا به‌طور كلي تعطيل مي‌شوند فرصت طلايي وجود دارد كه از آن بيشترين استفاده صورت گيرد. درواقع در روزهاي تعطيل نوعي از قرنطينه طبيعي وجود دارد كه اگر ستاد ملي مبارزه با كرونا با قاطعيت و برنامه‌ريزي و سختگيري آن را تبديل به قرنطينه رسمي و سراسري كند نه‌تنها تعطيلات نوروز تهديد نخواهند بود كه به فرصتي براي قطع زنجيره ابتلا يا كاهش شديد آن مبدل خواهد شد. بارها كارشناسان و ناظران و روزنامه‌نگاران نوشتند و گفتند كه متاسفانه در تمام مدت شروع و استمرار كرونا و خصوصا خريد واكسن‌هاي مورد نياز مسوولان مربوطه از عامل بيماري عقب ماندند، حداقل براي يك‌بار هم كه شده به جاي توصيه و التماس و تمسك به دست‌بوسي! قاطعانه وارد كار شوند و خدمتي ماندني در اين زمينه از خود بجا بگذارند. اگر در شرايط عادي دولت از ضربه خوردن اقتصاد كشور بيم داشت و محدوديت‌ها مشكلي بر انبوه مشكلات اقتصادي مي‌افزود (كه البته برداشتي جامع و آينده‌انديشانه نبود) در تعطيلات دوهفته‌اي نوروز اين دغدغه تقريبا وجود ندارد و امكان مبارزه‌اي همه‌جانبه و تهاجمي عليه كرونا وجود دارد. 14 ماه تجربه مسوولان مربوطه در مواجهه با كرونا غافلگيري مجدد در برابر اپيدمي را كاملا فاقد توجيه مي‌كند و ديگر هيچ كس نخواهد پذيرفت كه كشور وارد بحران اوج‌گيري كرونا شود و مسوولان باز هم تقصيرها را متوجه مردم كنند. مردم به عمل و اراده و تصميمات مسوولان نگاه مي‌كنند، نه به تبليغات و توصيه‌ها و حتي التماس‌ها. از اعلام استان‌هاي آبي و زرد اين برداشت مردمي صورت مي‌گيرد كه سفر به اين استان‌ها فاقد خطر است و قاعدتا روي آنها تمركز مي‌شود و خيل مسافرت‌ها به سوي اين استان‌ها سرازير خواهد شد. چنين اعلامي تشويق رسمي و صريح و آشكار مردم براي سفر به استان‌ها آبي و زرد است و نتيجه‌اي جز اين ندارد كه خيل مسافران سوغات كرونا را به اين استان‌ها ببرند.