بريتانيا زرادخانه سلاح‌هاي هسته‌اي خود را توسعه مي‌دهد
جهاني شدن با بمب
شهاب شهسواري| دولت بريتانيا از قصد خود براي ساخت ۸۰ بمب هسته‌اي جديد و رساندن تعداد سلاح‌هاي هسته‌اي خود از ۱۸۰ به ۲۶۰ سلاح هسته‌اي خبر داده است. در روزهايي كه لندن درگير بحران‌هاي متعدد از رسوايي نژادپرستي در خانواده سلطنتي گرفته تا آثار شديد اقتصادي همه‌گيري كرونا و مشكلات اقتصادي و تجاري ناشي از برگزيت و سركوب اعتراضات مسالمت‌آميز به قتل يك زن جوان بي‌گناه توسط پليس است، دولت بوريس جانسون، راه اصلي رسيدن به جايگاه جهاني براي بريتانيا را ساختن سلاح‌هاي هسته‌اي جديد مي‌داند. در سندي ۱۱۰ صفحه‌اي كه با عنوان «بريتانياي جهاني در عصر رقابت» منتشر شده است، دولت بوريس جانسون برنامه‌اي ۱۰ ساله براي توسعه نفوذ و توانايي بريتانيا در حوزه‌هاي تجارت بين‌الملل، قدرت نرم و قدرت نظامي در جهان ارايه داده است. در بخشي از اين سند، لندن از برنامه خود براي توسعه افزايش تعداد سلاح‌هاي هسته‌اي‌اش خبر داده است؛ نكته مهم در اين سند اين است كه دولت بريتانيا، استفاده از سلاح‌هاي هسته‌اي را فقط ابزاري براي بازدارندگي درمقابل تهديدهاي نظامي سنتي توصيف نكرده بلكه از آن به عنوان ابزاري براي مقابله با حملات«بيولوژيك، شيميايي و سايبري» ياد كرده است. براساس اين سياست جديد، دولت بريتانيا اعلام كرده كه سياست خود را در استفاده از سلاح‌هاي هسته‌اي تغيير مي‌دهد و در برابر هركشوري كه از سلاح كشتار جمعي در مقابل بريتانيا استفاده كند، خود را محق به استفاده از سلاح‌هاي هسته‌اي مي‌داند. اين سند يك گام فراتر مي‌گذارد و «هر فناوري نوظهوري كه قدرت تخريب مشابه» با سلاح‌هاي كشتار جمعي داشته باشد را مشمول حمله‌اي مي‌داند كه مي‌تواند با سلاح‌هاي هسته‌اي پاسخ داده شود. در اين سند آمده كه نيروي دريايي سلطنتي بريتانيا موظف به تجهيز ۴ زيردريايي ترايدنت با قابليت حمل سلاح اتمي است كه همواره آمادگي پاسخ به هر حمله‌اي به بريتانيا را داشته باشند. اين نخستين بار در طول سال‌هاي گذشته است كه دولت بريتانيا سياست همكاري با عدم اشاعه هسته‌اي را كنار مي‌گذارد. در طول دو دهه گذشته، دولت‌هاي بريتانيا عمدتا ازكاهش تعداد سلاح‌هاي هسته‌اي و زرادخانه سالخورده و كهنه اين كشور سخن مي‌گفتند. در طول يك سال گذشته، دولت بريتانيا در راستاي كوچك‌تر كردن انبارهاي تسليحاتي خود تصميم گرفت، تعداد كلاهك‌هاي اتمي را از ۲۰۰ كلاهك به ۱۸۰ كلاهك كاهش دهد. دومينيك راب، وزير خارجه بريتانيا درپاسخ به خبرنگاران در خصوص اين رويكرد جديد گفته است كه لندن توسعه سلاح‌هاي هسته‌اي را «يك تضمين نهايي و يك بيمه قطعي براي بدترين تهديدهاي از سوي كشورهاي متخاصم» مي‌داند. در بخشي از اين سند دولت بريتانيا ادعا كرده كه قصد ندارد از سلاح‌هاي هسته‌اي خود عليه «كشورهاي غيرهسته‌اي عضو پيمان عدم اشاعه(NPT)» استفاده كند با اين حال در ادامه اين اصل مشروط به تصميم دولت بريتانيا تاكيد شده كه ممكن است در اين تضمين تجديدنظر شود. حزب كارگر، حزب اصلي اپوزيسيون بريتانيا هر چند از عدم مشورت بين‌حزبي براي تصميم‌گيري درخصوص اين مساله انتقاد كرده اما تاكيد كرده است كه همچنان بر تعهد خود براي توسعه برنامه زيردريايي‌هاي اتمي ترايدنت بريتانيا پافشاري مي‌كند. احزاب كوچك‌تر پارلمان از جمله حزب سبز و حزب ملي اسكاتلند به شدت از اين برنامه انتقاد كرده‌اند.كارولين لوكاس از حزب سبز اين اقدام را «يك اقدام تحريك‌آميز، غيرقانوني و استفاده غيراخلاقي از منابع مالي» توصيف كرده است. حزب ملي اسكاتلند اين برنامه را «ميزان شرم‌آوري پول كه مي‌توانست براي ريشه‌كني فقر كودكان هزينه شود» خوانده است.
نقض NPT
كيت هادسون، دبيركل كارزار خلع سلاح هسته‌اي در لندن با انتشار بيانيه‌اي گفته است:«الان وقت شروع يك مسابقه تسليحاتي تازه نيست. در شرايطي‌كه جهان با بحران‌هاي جهانگيري ويروس كرونا و هرج و مرج آب و هوايي دست و پنجه نرم مي‌كند، باوركردني نيست كه دولت ما دنبال توسعه زرادخانه هسته‌اي خودش باشد.» خانم هادسون در مقاله‌اي مي‌نويسد:«پيمان NPT از همه كشورهاي داراي سلاح هسته‌اي عضو مي‌خواهد كه خود را خلع سلاح كند و از ديگر اعضا هم مي‌خواهد كه اين سلاح‌ها را توليد نكنند. در هيچ شرايطي نمي‌توان تصور كرد كه توسعه سلاح‌هاي هسته‌اي با اين پيمان جهاني تطابق داشته باشد.» هادسون اين اقدام بريتانيا را «نقض آشكار پيمان عدم اشاعه» توصيف مي‌كند.
دورويي مطلق جانسون در برابر ايران
همزمان با انتشار اين سند، بوريس جانسون نخست‌وزير بريتانيا در جلسه‌اي در مجلس عوام اين كشور مدعي شده كه لندن نگران ساخت بمب اتم توسط ايران است. «بوريس جانسون»، نخست‌وزير انگليس درباره ايران مدعي شد:«به شدت نگران نفوذ ايران در منطقه به ويژه رفتارهاي مخرب اين كشور هستيم. ما به ويژه نگران خطر توليد سلاح اتمي توسط ايران هستيم.» اظهارات ضد ايراني جانسون همزمان با اعلام برنامه لندن براي توسعه زرادخانه سلاح‌هاي هسته‌اي‌اش با واكنش تند محمدجواد ظريف، وزير امورخارجه جمهوري اسلامي ايران مواجه شد كه در پيامي نوشت:«بوريس جانسون با دورويي مطلق از توسعه سلاح هسته‌اي موفقيت‌آميزتوسط ايران نگران است. او در همين روز اعلام كرده كه كشورش ذخاير سلاح‌هاي هسته‌اي خود را افزايش مي‌دهد. ايران برخلاف انگليس و متحدانش معتقد است كه تمامي سلاح‌هاي هسته‌اي و سلاح‌هاي كشتار جمعي وحشيانه بوده و بايد ريشه‌كن شوند.»