چه كسي مقصر است؟!
فروزان آصف‌نخعي
كمتر براي انجام كار درست در درازمدت مقاومت مي‌كنيم. آدم‌هايي هستيم كه بدون هيچ هزينه‌اي، تبديل به مساله اصلي كشور مي‌شويم، تا جايي كه عدم رعايت قواعد بهداشتي، حالا موج چهارم كرونا را رقم زده است. براي مقاومت در برابر مصائب هم تجهيز نمي‌شويم. براي مثال داشتن آمار دقيق از وضعيت جمعيتي، يكي از ملاك‌هاي زيرساختي توسعه و پيشرفت محسوب مي‌شود. متاسفانه افكارعمومي هرگز تقاضا نكرده كه اطلاعات ثبتي در همه حوزه‌ها تدوين و تدقيق شود، زيرا نقش اطلاعات مذكور را شايد به درستي نمي‌داند يا مي‌داند و اراده‌اي براي جمع‌آوري چنين اطلاعاتي به ويژه از سوي نهادهاي مدني مشاهده نمي‌شود. نااميد از چنين رفتاري هر شب دعا مي‌كنم كه كرونا ريشه‌كن شود، ولي قبل از آن تحريم‌ها؛ زيرا بدتر از كرونا ريشه مردم را مي‌كند. براي ظريف دعا مي‌كنم تا بتواند آنقدر قدرت داشته باشد از پس اين همه دام جاهليت ترامپيسم خارجي برهد. وقتي شنيدم بن سلمان موضعش نرم شده خوشحال شدم. اما در حوزه داخلي ديگر گيج شده‌ام، نمي‌دانم براي تحقق فاصله اجتماعي و اصلاح وضعيت كرونا با چه تعداد افراد بايد دهان به دهان شوم. آخر هر هفته براي ديدار خانواده به گرگان مي‌روم و شنبه صبح براي كار تهران هستم. با همه دشواري‌ها، ديگه پوستم كلفت شده. هر چه به رانندگان مي‌گويم حداقل فن ماشين رو روشن كنيد، تا هوا جريان داشته باشد گوش نمي‌دهند. ابتدا روشن مي‌كردند و بعد از مدتي در نيمه‌هاي شب خاموش. نيمه شب در هواي ساكن اتوبوس، همه به‌طور خودبه‌خودي ماسك از صورت بر مي‌داشتند. بالاخره در يكي از برگشت‌ها به تهران كرونا گرفتم. 14 روز سختي بود. با اين همه تماس با دوستاني را كه مي‌توانستند در وزارت بهداشت كاري براي اين وضعيت انجام بدهند، قطع نكردم. يك روز كه براي خريد بليت در ترمينال بيهقي به يكي از شركت‌ها مراجعه كردم، از من شماره كارت ملي خواستند. خيلي خوشحال شدم، پيش خودم گفتم دارند نظم و نسقي به وضعيت حاضر مي‌دهند. هر كسي مبتلا به كرونا باشد بلافاصله نامش در مونيتور فروشنده بليت ظاهر مي‌شود و امكان مسافرت از وي سلب مي‌شود. بعد از رسيدن به ساري متوجه شدم دچار خوش‌بيني زودرس شده‌ام. به جاي افراد پياده شده، افرادي كه به سمت گرگان مي‌رفتند، سوار اتوبوس شدند. اعتراض كردم. راننده گفت بايد هزينه‌هاي اتوبوس چهار ميليارد توماني دربياد.
هفت مرداد 1397، قيمت «درسا» با 430 هزار كيلومتر كاركرد، سه ميليارد و صد ميليون تومان قيمت‌گذاري شده، بي‌ترديد حالا از رقم 4 ميليارد تومان بسيار فراتر بايد رفته باشد. البته اتوبوس‌ها، علاوه بر مسافر، بار هم حمل مي‌كنند. كاري كه خلاف ماهيت اتوبوس مسافربري است. به هر حال اگر اتوبوس‌ها سالم باشند، در شرايط ايده‌آل هر ماه 45 بار مسير تهران گرگان را طي كنند، ترنوور مالي يك اتوبوس در ماه 94 ميليون تومان خواهد بود. البته در وضعيت كرونايي و رعايت حذف فروش بليت رديف وسط از مقصد تهران به شهرستان به‌طور طبيعي درآمد كاهش مي‌يابد، اما در جهت عكس يعني سفر از شهرستان به تهران، بليت‌هاي اتوبوس كامل به فروش مي‌رود. يك بار يكي از رانندگان آنقدر از مشكل تحريم‌ها و افزايش آن به آن قيمت‌ها گفت كه واقعا دلم به حالش سوخت. به نظرم مي‌رسيد كه او هم كلافه است. واردات قطعات اتوبوس از طريق بازار زيرزميني، 20 تا 30 درصد قطعات را در بازار رسمي افزايش مي‌دهد.
در يك دور گير افتاده‌ام. مسافران اتوبوس‌ها از طرف شهرستان به تهران بدون بررسي كد ملي سوار اتوبوس مي‌شوند. به عبارت ديگر از سوي چهار ترمينال جنوب، غرب، شرق و بيهقي، هزاران مسافر به‌طور شبانه‌روزي كرونا را از تهران به شهرستان و برعكس از شهرستان به تهران انتقال مي‌دهند. در اين ميان تحريم‌ها قدرت ايران براي خريد واكسن و واردات داروهاي لازم براي مقابله با كرونا را بسيار كاهش داده است. درآمدهاي نفتي هم به شدت كاهش داشته و با همان ميزان صادرات، عدم عضويت ايران در اف‌اي‌تي‌اف اجازه نمي‌دهد از طريق سيستم بانكي دلار وارد ايران شود؛ همين‌طور لوازم يدكي اتومبيل و اتوبوس. حالا همه خود را محق مي‌دانند جنس خود را گران بفروشند زيرا گران خريداري مي‌كنند. منابع مالي، كفاف توزيع پول به متضرران ناشي از شرايط كرونايي و تحريم را نمي‌دهد. حالا بايد به وزارت بهداشت يا ستاد مقابله با كرونا اعتراض كنيم كه نمي‌تواند با بيماري كرونا مقابله كند، يا با مردمي كه ظاهرا از خانه‌نشيني خسته شده‌اند و حاضرند تن به خطر بدهند و هرچند وقت يك‌بار خود را با ايجاد امواج جديد كرونا، تبديل به مساله اصلي با افزايش بيماري و مرگ و مير كنند. امشب هم دعا مي‌كنم كه پس از مقاومت مردم ايران در مقابل فشارهاي ترامپ، هر چه زودتر تحريم‌ها پايان يابد تا اميد و پيامد آن آرامش به مردم به ويژه سالمندان و كودكان و بيماران خاص نيازمند به دارو، به كشور بازگردد. من هم در پس اين آرامش اگر عمري باقي باشه، با خيال راحت به گرگان بروم و برگردم.