به ياد دكتر بهزاد قره‌ياضي
عبدالحسين طوطيايي
صياد كرونا در روزهاي اخير باز هم صيد بزرگي از ذخيره علمي كشورمان را شكار كرد. دكتر بهزاد قره‌ياضي، بنيانگذار پرتلاش و خستگي‌ناپذير موسسه تحقيقات بيوتكنولوژي گياهي سرانجام تن به خاك و روح به ملكوت اعلي سپرد تا فقدان بزرگي را براي پژوهشگران فناوري نوين در كشور رقم بزند. بدون ترديد نام او در زمره طلايه‌داراني كه در شاخه‌هاي دانش و ساختار نوين، سنگ بناي ايراني مدرن را بنا نهادند از ميرزا حسين بشرويه، كريم ساعي، محمدقريب، عباسقلي خواجه نوري، محمود حسابي و... ثبت خواهد شد. آغازگراني كه در فراروي پرخطرشان، عاشقانه و به شوق شكوفايي كشور گام نهاده و از سرزنش‌هاي خار مغيلان غم نخوردند.
دانش بيوتكنولوژي و به تبع آن فناوري‌هاي مهندسي ژنتيك در گياهان براي كشور ما هنوز در مرحله نوپا قرار دارد. از نيمه دوم قرن بيستم دانش اصلاح نباتات كلاسيك به تدريج براي افزايش عملكرد و در قالب اصلاح ارقام زراعي و باغي در پاسخ به نياز‌هاي روزافزون جمعيت ناتوان ماند.
سرانجام دستاوردهاي اين فناوري، انقلابي در دستيابي به عملكردهاي خيره‌كننده در ارقام زراعي و باغي ايجاد كرد. اما به دليل احتمال مخاطرات و سوءاستفاده از اين فناوري و مانند هر تحول نوپاي علمي، استفاده از اين دستاوردها در بازار مصرف با مقاومت‌هايي روبه‌رو شد. مقاومت‌هايي كه بيش از مستندات قطعي چه بسا متاثر از سليقه مصرف‌كنندگان هم بود. صرف‌نظر از داوري نسبت به صحت يا سقم مدعيان مخالف، اما بي‌ترديد بايد مديريت علوم و تحقيقات كشورمان و مانند هر شاخه‌اي جديد از دانش و فناوري با آغوش باز پذيراي آن مي‌شدند.
دكتر قره‌ياضي به گواه كثيري از فرهيختگان اين عرصه در دو دهه اخير با تلاشي شبانه‌روزي، هم در تاسيس و توسعه موسسه تحقيقات بيوتكنولوژي گياهي و نيز در شناساندن اين فناوري به بدنه علمي و به خصوص كارشناسي بخش كشاورزي از جان و جسم خود بسيار مايه گذاشت.
متاسفانه نهال نورس پژوهش‌هاي بيوتكنولوژي گياهي در كشورمان كه قره‌ياضي و به كمك همكارانش كاشت ناباورانه و قبل ازهر ثمري با تندباد سازمان‌يافته‌اي از مخالفت‌ها روبه‌رو شد. بازتاب‌هايي كه به نوعي مرارت‌هاي امثال بشرويه (بنيانگذار سيستم آموزشي نوين) را تداعي كرد. مخالفان به جاي تبادل‌نظر در محافل تخصصي با هجومي به رنگ‌هاي جناحي و سياسي و در نمايي ظاهرا ارزشي به سياه‌نمايي از جنيني پرداختند كه هنوز متولد نشده بود.
گرچه دكتر قره‌ياضي از طلايه اين كاروان رفت اما بنايي كه او نهاد برافراشته‌تر خواهد شد. بي‌ترديد از اين پس همكاران و نيز تمامي دانش‌پژوهان اين عرصه، از ميراث گرانبهايش صيانت و بر آرزوهاي ملي او جامه عمل خواهند پوشاند.
اميدوارم آنها نيز كه به نام علم اما در سنگر سياست براو تازيدند سرانجام دريابند كه در عرصه تبادلات علمي بايد تا حد مقدور از شور و سليقه كاسته و بر مركب منطق همگرايانه بنشينيم.
در چنين دورنمايي، تبسم اين بنيانگذار سختكوش را نيز خواهيم ديد كه در هر لحظه از تلاش پژوهندگان و در راهي كه او گشود همراه‌شان خواهد بود. راهي كه از دنياي شگفت‌انگيز ژن‌ها به قلب مزارع بزرگ خواهد رفت.