جوايزي كه سينماي ايران از كن برد
اولين دوره جشنواره فيلم كن در روز ۳۰ شهريور ۱۳۲۵ آغاز شد و اولين حضور سينماي ايران با فيلم «كورش كبير» ساخته مصطفي فرزانه در بخش مسابقه فيلم‌هاي كوتاه در سال ۱۳۴۰ شكل گرفت. اما اولين جايزه سينماي ايران در كن با فيلم «طلوع فجر» ساخته مرحوم احمد فاروقي‌قاجار در بخش مسابقه فيلم‌هاي كوتاه و دريافت «جايزه شوراي عالي تكنيك» در سال ۱۳۴۳ رقم خورد. به نوشته ايسنا پس از ۲۸ سال، جايزه بعدي سينماي ايران در جشنواره كن و توسط عباس كيارستمي دريافت شد. فيلم سينمايي «زندگي و ديگر هيچ» در بخش نوعي نگاه به نمايش درآمد و اولين جايزه «بهترين فيلم» اين بخش و نيز «جايزه روسليني» را به خود اختصاص داد. جعفر پناهي در سال ۱۳۷۴ و با فيلم «بادكنك سفيد» به پديده جشنواره كن تبديل شد و سه جايزه «دوربين طلايي»، «فيپرشي» و جايزه «بهترين فيلم بخش پانزده روز كارگردان‌هاي» كن را دريافت كرد اما دو سال بعد در سال ۱۳۷۶ مهم‌ترين جايزه سينماي ايران در تاريخ جشنواره كن نصيب سينماي ايران شد و فيلم سينمايي «طعم گيلاس» ساخته عباس كيارستمي نخل طلاي جشنواره را به‌طور مشترك با فيلم «مار ماهي» ساخته «شوهي‌ايمامورا» از ژاپن دريافت داشت. سميرا مخملباف در سال ۱۳۷۹ و با فيلم سينمايي «تخته سياه» موفق به دريافت «جايزه داوران» بخش مسابقه شد و در همان سال، حسن يكتاپناه با فيلم «جمعه» كه در بخش نوعي نگاه به نمايش درآمده بود جايزه «دوربين طلايي» جشنواره كن را به‌طور مشترك با فيلم «زماني براي مستي اسب‌ها» ساخته بهمن قبادي دريافت كرد كه اين دومي در بخش پانزده روز كارگردان‌ها به نمايش درآمده و دو جايزه «هنر و تجربه» اين بخش و جايزه «فيپرشي» را نيز به خود اختصاص مي‌دهد. محسن مخملباف در سال ۱۳۸۰ با فيلم «سفر قندهار» در بخش مسابقه جشنواره كن حضور يافته و جايزه جنبي «كليساي جهاني» را دريافت مي‌كند. رضا ميركريمي نيز با فيلم «زير نور ماه» جايزه بهترين فيلم بخش هفته منتقدان جشنواره را دريافت مي‌كند. در سال ۱۳۸۲، سميرا مخملباف با فيلم «پنج عصر» دو «جايزه هيات داوران» بخش مسابقه رسمي و جايزه جنبي «كليساي جهاني» و جعفر پناهي با فيلم «طلاي سرخ» جايزه هيات داوران بخش نوعي نگاه را دريافت مي‌كند. محسن امير يوسفي با اولين ساخته بلند خود، «خواب تلخ» تقديرنامه هيات داوران دوربين طلايي و جايزه «نگاه جوان» بخش پانزده روز كارگردان‌ها را در سال ۱۳۸۳ مي‌گيرد. در سال ۱۳۸۶ فيلم «پرسپوليس» ساخته مشترك مرجانه ساتراپي و ونسان پارونو به عنوان محصول امريكا و فرانسه در بخش مسابقه جشنواره كن به نمايش درآمده و جايزه داوران را دريافت مي‌كند. بهمن قبادي در سال ۱۳۸۸ با فيلم سينمايي «كسي از گربه‌هاي ايراني خبر نداره!» در بخش نوعي نگاه حضور يافت و جايزه ويژه اين بخش و «جايزه فرانسوآ شاليه» را به خود اختصاص مي‌دهد. عباس كيارستمي با فيلم فرانسوي/ايتاليايي «كپي برابر اصل» در بخش مسابقه كن ۱۳۸۹ حضور يافته و «ژوليت بينوش» جايزه بهترين بازيگر زن را براي بازي در اين فيلم دريافت كرد. در سال ۱۳۹۰ سه جايزه كن نصيب سينماگران ايراني مي‌شود. جعفر پناهي جايزه «كالسكه طلايي» بخش پانزده روز كارگردان‌ها را دريافت داشته و محمد رسول‌اف با فيلم «به اميد ديدار» جايزه بهترين كارگرداني بخش نوعي نگاه و «جايزه فرانسوآ شاليه» را دريافت مي‌كند. سال ۱۳۹۲ نيز ۴ جايزه به فيلم‌هاي سينماگران ايراني اختصاص داده مي‌شود. اصغر فرهادي كه با فيلم «گذشته» در بخش مسابقه حضور داشت، جايزه بهترين بازيگر زن را با بازي «برنيس بژو» و جايزه «كليساي جهاني» را دريافت مي‌كند. محمد رسول‌اف با فيلم «دست نوشته‌ها نمي‌سوزند» نيز جايزه «فيپرشي» را در بخش نوعي نگاه گرفته و آناهيتا قزويني‌زاده نيز با فيلم كوتاه «سوزن»، محصول امريكا، جايزه بهترين فيلم بخش سينه فونداسيون را به خود اختصاص داد. در سال ۱۳۹۴ فيلم بلند سينمايي «ناهيد» ساخته اول آيدا پناهنده جايزه «آينده روشن» در بخش نوعي نگاه را گرفت و در سال ۱۳۹۵، فيلم «فروشنده» ساخته اصغر فرهادي دو جايزه در بخش اصلي، جايزه بهترين فيلمنامه و جايزه بهترين بازيگر مرد را براي شهاب حسيني به ارمغان آورد. اما علي احمدي با فيلم كوتاه «در تپه‌ها» محصول انگلستان جايزه دوم بخش سينه فونداسيون را دريافت كرد و آيدا پناهنده نيز جايزه جنبي «زنان در حركت» را طي مراسمي دريافت داشت. جعفر پناهي در سال ۱۳۹۷ توانست با فيلم «۳رُخ» جايزه بهترين فيلمنامه كن را به خود اختصاص دهد و علي عباسي فيلمساز ايراني‌تبار نيز با فيلم «مرز» جايزه بهترين فيلم بخش نوعي نگاه كن را به خود اختصاص داد. از ۴۰ جايزه دريافتي سينماگران ايراني، ۳۹ جايزه در سال‌هاي بعد از انقلاب و يك جايزه در پيش از انقلاب نصيب سينماي ايران شده است. در اين ميان، ۳۳ جايزه به مردان سينماگر ايراني و ۷ جايزه به سينماگران زن ايراني اعطا شده كه بيست درصد كل جوايز را شامل مي‌شود با اين توضيح كه دو جايزه دريافتي سينماگران زن ايراني را دو زن بازيگر غيرايراني، يعني «ژوليت بينوش» و «برنيس‌بژو» گرفته‌اند. شش فيلم محصول كشورهاي غير ايراني و توسط كارگردان‌هاي ايراني در جشنواره كن جايزه دريافت كرده‌اند. بخش رسمي جشنواره كن شامل بخش مسابقه فيلم‌هاي بلند و كوتاه و نوعي نگاه تاكنون ۲۴ جايزه به سينماگران ايراني اعطا كرده كه شامل ۱۰ جايزه مسابقه فيلم‌هاي بلند، يك جايزه بخش فيلم‌هاي كوتاه، ۲ جايزه بخش سينه فونداسيون، ۷ جايزه بخش نوعي نگاه و ۳ جايزه دوربين طلايي بوده كه اين آخري در مراسم اختتاميه رسمي داده مي‌شود اما همه فيلم‌هاي بلند اول كارگردان‌ها در همه بخش‌هاي كن را شامل مي‌شود كه اولين را جعفر پناهي گرفت و پس از وي حسن يكتاپناه و بهمن قبادي آن را به‌طور مشترك گرفتند و محسن امير يوسفي اما تقديرنامه آن را دريافت كرد. در بخش هفته منتقدان تنها يك‌بار و با فيلم «زير نور ماه» رضا ميركريمي، جايزه گرفتيم و در بخش پانزده روز كارگردان‌ها كه در اساس غير رقابتي است، اما شماري سازمان‌ها و نهادهاي همكار و حامي جايزه‌اي مي‌دهند، ۴ جايزه دريافت كرده‌ايم. اما سينماگران ايراني ۱۰ جايزه جنبي هم از كن براي سينماي ايران به همراه آورده‌اند كه شامل ۳ جايزه فيپرشي، ۳ جايزه كليساي جهاني، ۳ جايزه فرانسوآ شاليه و يك جايزه دو سال پيش آيدا پناهنده (جايزه آينده روشن در بخش نوعي نگاه) است.