رييس‌جمهوري در حاشيه سفر دو روزه به تاجيكستان با سران كشورهاي سازمان همكاري شانگهاي ديدار كرد
گسترش روابط اقتصادي و تلاش براي حل بحران افغانستان
رييس و برخي اعضاي دولت سيزدهم در شرايطي در جريان نخستين سفر خارجي به دوشنبه پايتخت تاجيكستان رفته و در بيست‌ويكمين اجلاس همكاري شانگهاي شركت كردند كه ديدارهاي دوجانبه و شركت در چند اجلاس و نشست ديگر نيز به عنوان بخش‌هاي مهم ديگر اين سفر در دستوركار قرار گرفته بود. رييسي كه عصر ديروز و در ادامه اين سفر دو روزه، به دانشگاه ملي تاجيكستان رفت و از نمايشگاه دستاوردهاي علمي اين دانشگاه بازديد كرد و در نهايت به عنوان عضو افتخاري هيات علمي دانشگاه ملي تاجيكستان برگزيده شد و دكتراي افتخاري دانشگاه ملي تاجيكستان را دريافت كرد.
روابط سياسي تهران - تاشكند؛ الگوي روابط اقتصادي
ابراهيم رييسي اما علاوه بر اين، با سران چند كشور حاضر در اجلاس نيز به‌صورت دوجانبه به گفت‌وگو نشست و ازجمله همان بعدازظهر پنجشنبه و ساعتي پس از ورود به دوشنبه، با شوكت ميرزايف، رييس‌جمهوري ازبكستان ديدار كرد. ديداري كه همزمان شد با ايام جشن سي‌امين سالگرد استقلال ازبكستان و رييسي در ديدار با رييس‌جمهوري اين كشور از فعال شدن كميسيون مشترك همكاري‌ها و مشاركت فعالان بخش خصوصي، به عنوان عاملي موثر در گسترش روابط و تعاملات اقتصادي دو كشور ياد كرد. رييس دولت سيزدهم همچنين با بيان اينكه «تحريم‌ها مانع پيشرفت ايران نشدند» از تلاش براي رفع آن سخن گفت و در بخشي ديگر از سخنانش نيز تاكيد كرد: «سطح فعلي روابط اقتصادي تهران و تاشكند هم‌سطح روابط سياسي دو كشور نيست و جمهوري اسلامي علاقه‌مند است روابط اقتصادي با ازبكستان را در چارچوب گسترش مناسبات با همسايگان بيش از پيش گسترش بدهد.» رييسي همچنين با اشاره به مساله افغانستان خاطرنشان كرد: «ايران از تشكيل دولتي فراگير با مشاركت همه گروه‌ها و اقوام در افغانستان حمايت مي‌كند.» اين در حالي بود كه شوكت ميرزايف نيز ضمن استقبال از گسترش روابط تهران - تاشكند در حوزه‌هاي مختلف گفت: «ازبكستان به‌دنبال يك نقشه راه عملياتي براي گسترش روابط اقتصادي با ايران به ويژه در عرصه حمل و نقل و هرچه فعال‌تر كردن كريدور ارتباطي شمال - جنوب با محوريت بندر چابهار است.»
افغانستان؛ محور گفت‌وگوهاي ايران-پاكستان
رييس دولت سيزدهم كه در ادامه اين سفر دوروزه با عمران‌خان، نخست‌وزير پاكستان ديدار كرده بود، روابط دو كشور را با توجه به اشتراكات تاريخي و فرهنگي، فراتر از همسايگي توصيف كرد و گفت: «نبايد اجازه دهيم فتنه‌گري و شيطنت بيگانگان اين روابط خوب را تحت تاثير قرار دهد.» و در بخشي ديگر از سخنانش تاكيد كرد: «ظرفيت‌هاي ارزشمندي براي گسترش مناسبات بين تهران و اسلام‌آباد وجود دارد.» رييسي ارتقاي امنيت مرزي را زمينه‌ساز گسترش تعاملات اقتصادي و آباداني مناطق مرزي عنوان كرد و در بخشي ديگر از سخنانش با اشاره به مساله افغانستان، گفت: «تشكيل حكومت فراگير و ممانعت از مداخلات خارجي كليد حل مشكلات افغانستان است.» اين در حالي بود كه عمران‌خان از رييسي خواست كه در نشستي مشترك نسبت به بررسي ابعاد تحولات اخير افغانستان اقدام كنند و رييسي نيز ضمن موافقت با اين درخواست، گفت: «بايد تلاش كرد حكومتي در افغانستان شكل بگيرد كه همه اقوام و گروه‌ها را دربر گرفته و برخاسته از اراده آحاد مردم اين كشور باشد.» عمران خان نيز در اين رابطه گفت: «ايران و پاكستان بايد براي عبور موفق افغانستان از مرحله دولت‌سازي و تشكيل حكومت فراگير با يكديگر همكاري و تعامل نزديك داشته باشند.»
گسترش روابط اقتصادي ايران - بلاروس
رييسي همچنين در ديدار الكساندر لوكاشنكو، رييس‌جمهوري بلاروس كه با حضور او در محل اقامت رييس‌جمهور ايران انجام شد، اولويت نخست دولت سيزدهم را مسائل اقتصادي عنوان كرد و با تاكيد بر پيگيري توسعه مناسبات اقتصادي در منطقه، از ماموريت وزيران اقتصادي و فني دولت متبوعش به منظور پيگيري اين مهم سخن گفت. او همچنين با بيان اينكه سطح روابط اقتصادي ايران و بلاروس كافي و راضي‌كننده نيست، گفت: «تكميل پروژه‌هاي مشترك ايران و بلاروس مي‌تواند روند گسترش تعاملات اقتصادي را تسريع كند.»
تشكيل كارگروه‌هاي مشترك ايران-قزاقستان
رييس‌جمهوري كه در جريان دومين روز اين سفر نيز ادامه ديدارهاي ديپلماتيك را در دستوركار داشت، در ديدار قاسم توقايف، رييس‌جمهوري قزاقستان كه با حضور او در اقامتگاه رييس‌جمهوري ايران برگزار شد، تحولات افغانستان را موضوع مشترك همه كشورهاي منطقه عنوان و بار ديگر بر لزوم حل مشكل افغانستان با تشكيل دولت فراگير و نقش‌آفريني تمامي اقوام و گروه‌ها تاكيد كرد. او همچنين با اشاره به ظرفيت‌هاي بسياري كه در مسير گسترش روابط راهبردي اقتصادي ايران و قزاقستان وجود دارد، گفت: «كارگروه‌هاي مشترك مي‌توانند اين ظرفيت‌ها را در قالب روابط راهبردي در بخش‌هاي مختلف شناسايي و عملياتي كنند.»رييس دولت سيزدهم همچنين با بيان اينكه ايران به دنبال حل و فصل مساله هسته‌اي از طريق گفت‌وگو است، تاكيد كرد: «مذاكره را براي مذاكره نمي‌خواهيم و به دنبال مذاكراتي هستيم كه به حل مساله و رسيدن به نتيجه منجر شود.»
استقبال ارمنستان از راهبرد اقتصادي ايران
رييس‌جمهوري همچنين ديروز صبح در ديدار نيكول پاشينيان، نخست‌وزير ارمنستان از ضرورت افزايش سطح فعلي مناسبات اقتصادي دو كشور گفت و تاكيد كرد: «تشكيل كارگروه‌هاي تخصصي در موضوعات اقتصادي ازجمله در زمينه تبادل انرژي، حمل و نقل، پروژه‌هاي توليدي مشترك و مبادلات مالي مي‌تواند محرك مناسب و نقطه عطفي در ارتقاي سطح تعاملات دو كشور باشد.» اين در حالي بود كه نخست‌وزير ارمنستان نيز در اين ديدار از گسترش روابط با همسايگان به عنوان يكي از اصول اساسي سياست خارجي كشورش ياد كرد و گفت: «اينكه دولت جنابعالي نيز اولويت سياست خارجي خود را تقويت مناسبات با همسايگان قرار داده، مي‌تواند باعث آغاز دوره‌اي جديد و پربار از روابط ميان دو كشور باشد.»