سيدمحمد خاتمي در مراسم شام شهادت امام رضا (ع)و گراميداشت علامه حكيمي در حسينيه جماران:
امام بزرگوار عليه آزادي‌ستيزي حاكم فرياد سر داد
سيدمحمد خاتمي در مراسم شام شهادت امام رضا(ع) و بزرگداشت چهلمين روز درگذشت علامه محمدرضا حكيمي، در حسينيه جماران در سخناني با طرح اين پرسش كه «چرا بايد اين اعتراض - كه به حق هم هست- به گونه‌اي باشد كه تلقي شود جامعه روحانيت ما و ذهنيت سنتي حاكم بر جامعه ما، نسبت به بعضي مشكلات موجود در جامعه دغدغه ندارد»، گفت: «در اعتراض سال ۴۱ به مساله انجمن‌هاي ايالتي و ولايتي و نيز آنچه ادعا كردند انقلاب سفيد است، نوعا در آغاز، اعتراض به اين مساله بود كه چرا حق انتخاب به زن‌ها داده شده و نيز اعتراض شد به اينكه چرا از مالكان بزرگ و شبه‌فئودال‌ها اراضي را مي‌گيرند و به كشاورزان مي‌دهند و البته نكته خيلي حساسيت‌برانگيزي هم بود كه در سوگند نمايندگان انجمن‌هاي ايالتي و ولايتي «كتاب آسماني» جانشين قرآن شده بود.» رييس دولت اصلاحات ادامه داد: «چرا بايد اين طور تلقي شود كه روحانيت نسبت به محروميت زنان از حقوق‌شان و به‌طور كلي محروميت جامعه از حقوق و اعمال حقوقش دغدغه و حساسيت ندارد و چرا بايد كاري كند كه تلقي شود در جانب زورمندان، زرمندان، سرمايه‌داران و فئودال‌ها قرار دارد؟ و نقطه اعتراضي- كه اصل اعتراض درست بود- جوري بود كه اين تلقي را ايجاد مي‌كرد؛ همان امري كه ما هم در آن حالت جواني با احساسات‌مان كه خيلي هم اطلاعات و تحليل عميقي نداشتيم، با آن رويكرد و تلقي از دين خيلي موافق نبوديم و دل‌مان مي‌خواست كه جور ديگري باشد.» رييس شوراي مركزي مجمع روحانيون مبارز يادآور شد: «امام بزرگوار راه خود را جدا كردند و يعني فرياد اعتراض را مبدل به فرياد عليه آزادي‌ستيزي رژيم، وابستگي رژيم به بيگانه، حضور ده‌ها هزار مستشار امريكايي در ايران، همپيماني و نزديكي رژيم با رژيم صهيونيستي و نيز در آن موقعيت خاص، اعتراض به كاپيتولاسيون و مصونيت مستشاران در ايران و اينكه در موقعيت كنوني انسان و كرامت انسان، آزادي انسان، برخورداري انسان و استقلال كشور به خطر افتاده است.
اين تغيير جهتي بود كه نشان مي‌داد در درون حوزه و دين ما چنين حساسيتي‌هايي وجود دارد و در واقع به نظر من انقلاب از اينجا آغاز شد.» خاتمي البته در ادامه فضاي حاكم بر جامعه در دوران پس از تبعيد بنيانگذار جمهوري اسلامي به خارج از كشور را «فضايي بسيار تلخ» توصيف كرد و گفت: «رژيم احساس كرد بر امور مسلط هست و راه‌ها براي آن تماميت‌خواهي و جهت‌گيري‌هايي كه دارد، آماده است و كسي در مقابلش نيست و به‌شدت هم علاوه بر سركوب قيام مردم، شروع به سختگيري‌هاي بيشتر كرد؛ به‌طوري كه از آن به بعد همه ياران امام يا در حصر و حبس بودند يا هميشه تحت اسارت و محدوديت قرار داشتند. بردن نام امام جرم بزرگي تلقي مي‌شد و هزينه بسيار سنگيني داشت.»
او با بيان اينكه «متاسفانه امام و راه امام حتي در حوزه‌هاي علميه هم مهجور بود و مورد غفلت قرار گرفت»، ادامه داد: «فضايي كه انقلاب ما در آن به وجود آمد، فضاي چپ‌زده بود و اين چپ‌زدگي در خود انقلاب ما، اسنادي كه مربوط به انقلاب ما مي‌شود و كساني كه طرفدار انقلاب هستند، تاثير دارد.» او با تاكيد بر اينكه «حتي در قانون اساسي ما هم اين چپ‌زدگي را تا حدودي مي‌بينيم»، توضيح داد: «با توجه به اينكه اسلام روي عدالت خيلي تكيه مي‌كند و هدف بعثت پيامبران را قيام مردم به قسط مي‌داند و عدل را اساس يك جامعه خوب مي‌داند، بالاخره اين مساله پيش مي‌آيد و هست.» خاتمي گفت: «اين مساله كه به هر حال عدالت روح دين خدا است و جامعه مطلوب جامعه‌اي است كه عدالت در آن حكومت كند، مساله بسيار مهمي است و به نحوي از انحا مي‌توانيم بگوييم روح انقلاب اسلامي هم همين بود.»