مهم‌ترين هدف آگاهي‌بخشي است
شيرين احمدنيا
پيرو مصوبه هيات‌مديره انجمن در مهر ماه 1399 مبني بر تدوين شيوه‌نامه اخلاق حرفه‌اي مرتبط با آزارهاي جنسي، كارگروهي متشكل از برخي اعضاي انجمن جامعه‌شناسي و افرادي مدعو از برخي نهادها، انجمن‌ها و اشخاص مرتبط با موضوع و صاحب‌نظر در اين زمينه تشكيل شد. اين كارگروه بعد از جلسات و مطالعات مفصل، سند راهنماي پيشگيري و مقابله با آزارهاي جنسي در محيط‌هاي علمي را تهيه كرد. اين سند نخستين تجربه مستقل و منسجم اجتماع علمي در زمينه اين پديده پيچيده و حساس است. در سراسر جهان، سوابق اقداماتي در ارتباط با اين پديده وجود داشته و ظاهرا به نتايج مثبتي هم رسيده‌اند، در نتيجه كوشيديم به اين خلأ در ايران پاسخ دهيم. آزارديدگاني در جامعه هستند كه نيازمند آن هستند صداي‌شان شنيده شود. هدف اين سند در وهله نخست آگاهي‌بخشي به افراد به خصوص زنان در زمينه آزار جنسي است. گام بعدي آگاهي، حساس‌سازي و جلب حمايت مديران نهادهاي علمي و پژوهشگاه‌ها و نهادهاي علمي و پژوهشي است. همچنين حمايت طلبي از دستگاه‌هاي قانونگذار، قضايي و اجرايي در ارتباط با چنين پديده‌اي از ديگر اهداف اين سند است. ما مي‌خواهيم كه توجه بيشتري به پيشگيري در مقايسه با مقابله شكل بگيرد. ترويج رويكرد منجر به ايجاد فضاي كاري امن براي كنشگران حوزه علم از ديگر اهداف اين سند است. تامين شرايط حمايتي و تدارك سازوكارهايي براي مواجهه با آزار و ارايه آموزش و مشاوره، از گام‌هاي بعدي است.
دامنه شمول سند كليه فضاهاي علمي و افراد ذي‌ربط را در بر مي‌گيرد، اعم از استاد و دانشجو و كارمند و اعضاي انجمن‌ها و... همچنين در اين سند با زبان روشن به انواع و اقسام و تعريف آزارهاي جنسي پرداخته‌ايم تا هر گونه سوءتفاهم از ميان برود. در اين سند، فرآيند رسيدگي به شكايات هم در سطح انجمن و هم در سطح ساير نهادهاي علمي، پيش‌بيني شده است. برخي رويه‌ها براي اقدام پيش‌بيني و معرفي شده است. اين امر تا حد زيادي جنبه بازدارندگي دارد. يعني اگر اين اقدامات پيش گرفته شود، در عمل حكم بازدارندگي نسبت به سوء رفتارهاي حرفه‌اي در ارتباط با آزار جنسي به شمار مي‌رود.
برخي از اين توصيه‌ها عبارتند از: تشكيل دفترها و هيات‌هاي رسيدگي به شكايات در نهادهاي علمي، پيش‌بيني رويه‌هايي براي محرمانگي شكايت‌ها، پيش‌بيني نحوه شكايت‌ها و بايگاني آنها، اقدامات حمايتي اعم از اقدامات قانوني و درماني براي ترميم آسيب‌هاي جسماني و رواني و عاطفي آزارديدگان. همچنين اقداماتي آموزشي و ترويجي صورت گرفته مثل تدوين يك راهنما و آموزش به استادان و دانشجويان در بدو ورود به دانشگاه يا عضويت در انجمن.
جامعه‌شناس و مدير كارگروه تدوين سند