در پي كشته شدن 6 تن در درگيري‌هاي اخير لبنان عزاي عمومي اعلام شد
كابوس بازگشت
جنگ خياباني به بيروت
بيانيه مشترك حزب‌الله و جنبش امل: حزب مسيحي نيروهاي لبنان متهم اصلي است
آرمين منتظري
اعتراضات در لبنان به قاضي پرونده تحقيق درباره انفجار عظيمي كه در بيروت به وقوع پيوست به خشونت كشيده شد و در اين خشونت‌ها 6 نفر جان خود را از دست دادند. اگرچه درگيري‌هاي داخلي در لبنان امري بي‌سابقه نيست و مردم اين كشور به اين مسائل عادت دارند اما اين اعتراضات و درگيري‌هاي آن در 13 سال گذشته بي‌سابقه بوده است.
ماجرا از اين قرار بود كه صدها نفر از حاميان حزب‌الله با پوشيدن لباس سياه در مقابل كاخ دادگستري لبنان گردآمدند و تغيير قاضي «طارق بيطار» كه مسووليت بررسي انفجار بيروت را برعهده دارد، خواستار شدند. معترضان معتقد بودند كه «بيطار» در بررسي اين پرونده اصل بي‌طرفي را رعايت نمي‌كند. پس از مدتي صداي شليك گلوله از محله طيونه به گوش رسيد و معترضان متفرق شدند. گفته مي‌شود در اين درگيري‌ها 30 نفر زخمي و 6 نفر نيز جان خود را از دست داده‌اند. هنوز هويت شليك‌كنندگان و وابستگي سياسي آنها مشخص نشده است. پس از درگيري نيروهاي ارتش به محله طيونه اعزام شدند و جست‌وجوها براي يافتن شليك‌كنندگان آغاز شد.
حزب‌الله لبنان و جنبش امل در بيانيه‌اي حزب نيروهاي مسيحي لبنان را متهم اصلي شليك به متهمان معرفي كردند. در اين بيانيه مشترك آمده است: «گروهي از حزب نيروهاي لبنان بر بالاي ساختمان‌هاي محله مستقر شدند و مستقيم با تك‌تير‌انداز به معترضان شليك كردند.» حزب‌الله لبنان و جنبش امل از حاميان خود خواسته‌اند خونسردي خود را حفظ كرده و نسبت به تحركات مشكوك هوشيار باشند. سمير جعجع، رهبر گروه نيروهاي لبنان در بيانيه‌اي اتفاقات رخ داده در جريان اعتراضات را محكوم كرد اما هيچ پاسخي به اتهاماتي كه از سوي حزب‌الله و جنبش امل به گروه او نسبت داده شده بود، نداد. در بيانيه جعجع آمده است: «مهم‌ترين دليل اين اتفاقات سلاح‌هايي است كه آزادانه دراختيار مردم است و اين سلاح‌ها در هر زمان و هر مكاني مي‌تواند تهديدي براي لبنان محسوب شود.»
ميشل عون، رييس‌جمهوري لبنان نيز در سخناني كوتاه خطاب به مردم لبنان درگيري‌هاي اخير را «صحنه‌هاي دردناك و غيرقابل قبول» توصيف كرد. عون گفت: «اين صحنه‌ها ما را بار ديگر به روزهايي برد كه ما گفته بوديم هرگز فراموش‌شان نخواهيم كرد و هرگز تكرار نخواهند شد.» اشاره ميشل عون به جنگ داخلي 15 ساله لبنان است كه بين سال‌هاي 1975 تا 1990 در جريان بود. نجيب ميقاتي، نخست‌وزير لبنان نيز خواستار برقراري آرامش شد و هشدار داد در مقابل هر اقدامي براي وارد كردن لبنان به فاز خشونت داخلي، اقدام خواهد كرد. ارتش لبنان نيز روز پنجشنبه اعلام كرد كه 9 نفر از جمله يك تبعه سوري را به اتهام دست داشتن در خشونت‌هاي اخير بازداشت كرده است.
خشونت‌ها پس از افزايش تنش‌ها بر سر تحقيقات درباره انفجار مهيبي كه ماه آگوست سال 2020 در بندر بيروت رخ داد، آغاز شد. معترضان دو روز پس از اينكه سيدحسن نصرالله دبيركل حزب‌الله لبنان به‌شدت از قاضي بيطار انتقاد كرد، دست به اعتراض زدند. نصرالله، بيطار را متهم كرد كه براساس مقاصد سياسي برخي مقامات را در جريان تحقيقات خود هدف قرار مي‌دهد.
بيطار چندين ماه است كه سعي مي‌كند وزراي سابق كابينه لبنان نظير علي حسن خليل، نهاد مشنوق قاضي زيتر و نخست‌وزير سابق لبنان حسن دياب را بازجويي كند. خليل و زيتر از وزراي وابسته به جنبش امل هستند. امل جنبشي شيعه است كه به حزب‌الله لبنان نزديك است و رياستش را نبيه بري برعهده دارد. بيطار همچنين درخواست احضار عباس ابراهيم و توني ساليبا، از مقامات عاليرتبه امنيتي لبنان را مطرح كرده است. البته وزارت كشور لبنان و شوراي عالي دفاع اين كشور اجازه چنين اقدامي را به بيطار نداده‌اند. اما اوايل روز پنجشنبه دادگاهي در لبنان اعتراض مطرح شده از سوي خليل و زيتر را رد كرده و به بيطار اجازه داد از اين دو تحقيق كند.
بيش از 200 نفر در انفجار مهيب ماه آگوست سال 2020 در لبنان كشته و 6 هزار و 500 نفر زخمي شدند. اين انفجار مهيب‌ترين انفجار غيرهسته‌اي بود كه تاكنون رخ داده و بيشترين تخريب را در تاريخ لبنان به جاي گذاشته است. در جريان اين انفجار چندين محله در بيروت به كلي تخريب شدند. هنوز هيچ يك از مقامات لبناني بابت دست داشتن در وقوع اين انفجار محكوم نشده‌اند. در اين ميان ميشل عون، رييس‌جمهور و نجيب ميقاتي، نخست‌وزير لبنان همچنان از قاضي بيطار حمايت مي‌كنند. ميقاتي گفته است لبنان نمي‌تواند بركناري دومين قاضي تحقيقات اين انفجار را تاب بياورد. اما وزراي كابينه لبنان كه به حزب‌الله و جنبش امل وابسته هستند و برخي ديگر از متحدان‌شان به كابينه نجيب ميقاتي فشار وارد مي‌كنند تا عليه بيطار موضع بگيرد.
ميشل عون در يك سخنراني تلويزيوني گفت كه براي رسيدگي به آنچه اتفاق افتاده با طرف‌هاي مربوطه تماس گرفته و اجازه نمي‌دهد كسي به خاطر منافع و حساب‌هاي شخصي اين كشور را گروگان بگيرد. وي افزود: تحقيقات آغاز شده و مسوولان اين وقايع مورد بازخواست قرار خواهند گرفت. از سوي ديگر دفتر رسانه‌اي نجيب ميقاتي روز جمعه ۱۵ اكتبر را عزاي عمومي اعلام كرد. طبق اعلام دفتر نخست‌وزيري همه ادارات، نهادهاي دولتي، شهرداري‌ها و مدارس دولتي و خصوصي تعطيل خواهند بود. همچنين الميادين گزارش داد كه لبنان روز گذشته شاهد تشييع اجساد كشته‌هاي تيراندازي بيروت بود.
سخنگوي وزارت خارجه ايران نيز روز گذشته با اشاره به وقايع اخير لبنان تاكيد كرد كه ايران ضمن تاكيد بر اهميت حفظ ثبات و آرامش لبنان، با دقت و از نزديك تحولات لبنان را زيرنظر دارد. خطيب‌زاده درخصوص وقايع تلخ لبنان گفت: جمهوري اسلامي ايران ضمن تاكيد بر اهميت حفظ ثبات و آرامش لبنان، با دقت و از نزديك تحولات لبنان را زيرنظر دارد و بر اين باور است كه مردم، دولت و ارتش در كنار مقاومت لبنان با انسجام و وحدت خود، مانند هميشه از فتنه‌ها و دسيسه‌هايي كه ريشه در رژيم صهيونيستي دارد و توسط اربابان و عوامل اين رژيم طراحي و اجرا مي‌شود، با موفقيت و سربلندي عبور خواهند كرد. سخنگوي وزارت امور خارجه با محكوم كردن و ابراز تاسف عميق از آتش گشودن و تيراندازي به مردم بي‌گناه لبنان كه در حال تظاهرات مسالمت‌آميز بوده‌اند، تاكيد كرد: ضروري است دولت و مقامات لبنان نسبت به شناسايي و دستگيري عوامل اين جنايت‌ها و فتنه‌انگيزي ميان مردم لبنان اقدام عاجل كنند.