روزنامه نيويورك‌تايمز فاش كرد
پنهان‌كاري ارتش امريكا درباره كشتار 80 زن و كودك در سوريه
ترجمه: آرمين منتظري
بعد از گذشته سه سال فاش شده است كه در دو حمله ارتش امريكا به مواضع داعش در سوريه تعدادي زيادي زن و كودك كشته شدند كه البته ارتش امريكا از انتشار خبر آن خودداري كرده است. ماجرا به سال 2019 و آخرين روزهاي داعش در سوريه باز مي‌گردد. در يكي از دفعات مواجهه، پهپاد ارتش امريكا تعدادي از نيروهاي داعش را از ارتفاع بسيار بالا رهگيري مي‌كند. وقتي كه نزديك‌تر مي‌شود، معلوم مي‌شود كه صرفا جماعتي از زنان و كودكان هستند كه در كنار رودخانه روستاي باغوز گرد هم آمده‌اند. ناگهان يك جت اف-15اي وارد معركه مي‌شود و به گونه‌اي كه كاملا در ديدرس پهپاد بوده است، بدون هيچ‌گونه اخطار قبلي، يك بمب 220 كيلويي روي جمعيت رها مي‌كند. وقتي كه دود انفجار فرو مي‌نشيند، چند نفر ديده مي‌شوند كه تلوتلوخوران به دنبال پناهي مي‌گردند. سپس يك هواپيماي جت ديگر آنها را رهگيري مي‌كند و اين‌بار يك بمب هزار كيلويي رها مي‌كند و پس از آن نيز بمب ديگري رها كرده و همه بازماندگان اين حمله را مي‌كشد.
اين حمله در تاريخ هجدهم ماه مارس سال 2019 اتفاق افتاد. به گفته يكي از افسراني كه در پايگاه نيروي هوايي امريكا در قطر حضور داشت، افسران حاضر در اتاق عمليات پهپاد، تصاوير زنده مخابره شده از سوي پهپاد را با حيرت مي‌نگريستند. يكي از تحليلگران اطلاعاتي درحالي‌كه گيج و مبهوت بود، در يك فضاي امنيتي گفت‌وگو، تايپ كرد: «آن بمب را چه كسي انداخت؟» سپس يك نفر ديگر نوشت: «ما همين حالا روي ده‌ها زن و كودك بمب انداختيم.» نخستين گزارش تلفات حاكي از آن بود كه تعداد كشته‌شدگان 70 نفر است. اين حمله در نزديكي روستاي باغوز صورت گرفته بود.
اين حمله يكي از مرگبارترين حملات هوايي امريكا است كه در جريان آن تعداد بسيار زيادي از غيرنظاميان كشته شدند اما جزييات اين حمله هرگز فاش نشد و ارتش امريكا هيچ اطلاعاتي در خصوص اين حمله منتشر نكرد. اما گزارشي كه روزنامه نيويورك‌تايمز براي نخستين‌بار منتشر كرده، نشان مي‌دهد كه تلفات اين حمله تقريبا بلافاصله پس از انجام حمله براي مقامات ارتش امريكا روشن بوده است. يكي از مشاوران حقوقي نيروي هوايي امريكا اعلام كرد كه اين حمله مي‌تواند مصداق جنايت عليه بشريت باشد اما ارتش امريكا همواره يك قدم جلوتر حركت مي‌كرد و اقداماتي براي پنهان‌كردن اين حمله صورت داد. گزارش‌هايي كه ارتش امريكا ارسال مي‌كرد بسيار با تاخير و همراه با حذف جزييات بودند. در اين گزارش‌ها حتي تعداد تلفات نيز كمتر از تعداد حقيقي‌اش ذكر شد. گزارش‌ها با تاخير و با مهر محرمانه ارسال مي‌شد و در نهايت نيروهاي ائتلاف امريكايي محل اين حمله را با بولدوزر صاف كردند و فرماندهان ارشد ارتش امريكا از اين رخداد مطلع نشدند.
بازرس مستقل وزارت دفاع امريكا تحقيقاتي را در خصوص اين حمله آغاز كرد اما گزارش‌هاي مرتبط با يافته‌هاي او متوقف شده و هر نوع اشاره به حمله از اين گزارش‌ها حذف شد. جين تيت، تحليلگري كه زماني در دفتر بازرس كل وزارت دفاع روي اين پرونده كار مي‌كرد به نيويورك‌تايمز گفته است: «انگار قصدي از سوي مقامات بالا در كار بود تا اين حمله فاش نشود و جزيياتش پنهان باقي بماند. هيچ‌كسي علاقه‌اي به اين پرونده نداشت. وقتي كه سعي داريد كار درست را انجام دهيد اما هيچ‌كسي در رده‌هاي بالا علاقه‌اي ندارد حرف‌تان را بشنود، آن‌وقت آرام آرام اعتمادتان را به سيستم از دست مي‌دهيد.»
جين تيت كه خودش افسر سابق نيروي دريايي بود و سال‌ها به عنوان يك تحليلگر غيرنظامي با آژانس اطلاعات دفاعي و مركز ملي مبارزه با تروريسم همكاري كرده بود، از فقدان اراده براي اقدام در اين خصوص شكوه كرد و اين انتقاد او باعث شد كه كارش را به راحتي از دست بدهد. در نهايت روزنامه نيويورك‌تايمز پس از ماه‌ها تحقيق و بررسي، قطعات پازل اين حمله را در كنار هم قرار داده با بهره‌گيري از اسناد محرمانه و توصيفات گزارش‌هاي طبقه‌بندي‌شده و همچنين با مصاحبه با پرنسل نظامي كه مستقيما درگير اين حادثه بودند، حقيقت ماجرا را فاش كرد. روزنامه نيويورك‌تايمز دريافت كه دستور بمباران از سوي يك واحد عمليات ويژه محرمانه به نام Task Force 9 صادر شده كه در آن زمان مسووليت هدايت عمليات زميني در سوريه را برعهده داشت. اين نيروي ويژه آن‌قدر محرمانه فعاليت مي‌كرد كه در آن زمان حتي به شركاي نظامي خود نيز درباره اقداماتش هيچ توضيحي نداده بود. در خصوص موضوع بمباران باغوز، دفتر فرماندهي نيروي هوايي امريكا در قطر به هيچ عنوان اطلاعي نداشت كه بمباراني در كار است. دقايقي بعد از اين حمله، يكي از افسران اطلاعاتي نيروي هوايي كه در اتاق حضور داشت به سرعت با وكيل نيروي هوايي تماس گرفت تا نظر او را درباره قانوني بودن اين حمله دريافت كند. وكيل نيروي هوايي به جنگنده اف- 5 و خدمه پهپاد دستور داد همه تصاوير ويديويي و ديگر شواهد را نگه دارند. او سپس به طبقه بالا رفت و اين حمله را به سلسله‌مراتب خود اطلاع داده و گفت كه احتمالا اين حمله مصداق نقض قوانين درگيري‌هاي نظامي يا جنايت جنگي خواهد بود و طبق مقررات تحقيقات مستقلي بايد در اين خصوص صورت بگيرد. اما اين تحقيقات جامع و مستقل هرگز انجام نشد.
اين هفته و پس از انتشار گزارش روزنامه نيويورك‌تايمز، فرماندهي مركزي ارتش امريكا كه مسوول انجام اين حمله بود براي نخستين‌بار اذعان كرد كه 80 نفر در اين حمله كشته شدند اما اين حمله هوايي از دلايل عقلاني لازم برخوردار بوده است. در بيانيه فرماندهي مركزي همچنين تاكيد شده است كه در جريان اين حمله 16 شبه‌نظامي داعشي نيز كشته شدند. همچنين در اين بيانيه درباره 60 كشته ديگر نيز گفته شده كه مشخص نيست كه آنها نيز غيرنظامي بوده باشند چراكه داعش معمولا از زنان و كودكان نيز به عنوان جنگجو و نيروي انتحاري استفاده مي‌كند.
در بيانيه روز شنبه، ارتش امريكا اين حملات را دفاع از خود خواند و مدعي شد كه اقدامات مناسب را براي تخليه محل توسط غيرنظاميان انجام داده است. فرماندهي مركزي اعلام كرد كه حملات در حالي صورت گرفت كه نيروهاي دموكراتيك سوريه زير آتش شديد قرار داشتند و آنها اطلاع داده بودند كه منطقه از وجود غيرنظاميان پاكسازي شده است.
اما دين كورساك، وكيل نيروي هوايي ارتش امريكا در آن زمان معتقد بود كه آنچه ديده است كاملا مصداق جنايت جنگي است بنابراين به دفعات از فرماندهي نيروي هوايي خواست تا تحقيقات مستقل را در اين خصوص آغاز كند. وقتي كه اصرارهاي كورساك، راه به جايي نبرد، مجبور شد بازرس مستقل وزارت دفاع را از اين امر مطلع كند. اما پس از گذشت دو سال از زماني كه كورساك وزارت دفاع را مطلع كرد، هيچ اقدامي در اين خصوص انجام نشد بنابراين كورساك ايميلي به كميته تسليحاتي مجلس سنا ارسال و اعلام كرد كه اسناد و اسراري در اختيار دارد كه تمايل دارد درباره‌شان با اعضاي كميته صحبت كند. او در نامه‌اش تاكيد كرد كه مقامات ارشد دولتي درباره اتفاقاتي كه رخ داده است، اطلاعي ندارند.
جين تيت، بازرس مستقل وزارت دفاع كه پس از اصرار بر پيگيري اين پرونده از مقامش اخراج شد، پس از خروج از وزارت دفاع نيز پرونده را پيگيري كرد. او نيز در ماه مه با كميته تسليحات مجلس سناي امريكا تماس گرفت و در نامه‌اي 10 صفحه‌اي اين حادثه را شرح داد. پس از آن كميته مذكور با كورساك تماس گرفت و كورساك نيز در ايميلي جزييات ماجرا را شرح داد. پس از آن، جين تيت منتظر تماس كميته تسليحات سنا ماند تا برايش احضاريه صادر كنند اما هيچ خبري از احضاريه نشد. هفته جاري تيت در پاسخ به نيويورك‌تايمز گفته هنوز منتظر تماس از سوي كميته سنا است.
در بيانيه روز شنبه، ارتش امريكا اين حملات را دفاع از خود خواند و مدعي شد كه اقدامات مناسب را براي تخليه محل توسط غيرنظاميان انجام داده است. فرماندهي مركزي اعلام كرد حملات در حالي صورت گرفت كه نيروهاي دموكراتيك سوريه زير آتش شديد قرار داشتند و آنها اطلاع داده بودند كه منطقه از وجود غيرنظاميان پاكسازي شده است.
اما دين كورساك، وكيل نيروي هوايي ارتش امريكا در آن زمان معتقد بود كه آنچه ديده است كاملا مصداق جنايت جنگي است بنابراين به دفعات از فرماندهي نيروي هوايي خواست تا تحقيقات مستقل را در اين خصوص آغاز كند.