ماسك و سيگار
عباس عبدي
اين روزها برخي افراد با سر و صداي فراوان و پرشورتر از گذشته به مخالفت با ماسك و اجباري شدن آن پرداخته‌اند و براي اين خواست خود مستندسازي هم مي‌كنند. شايد بد نباشد كه در اين مورد مقايسه‌اي صورت گيرد ميان الزام به استفاده از ماسك و ممنوعيت كشيدن سيگار در بسياري از حالات و اماكن عمومي. ممنوعيتي كه خوشبختانه در اكثر قريب به اتفاق موارد رعايت مي‌شود و كسي هم نسبت به آن معترض نيست. همه مي‌دانيم كه در گذشته براي كشيدن سيگار هيچ ممنوعيتي نبود، جز در بيمارستان‌ها، در كمتر جايي ممنوعيت كشيدن سيگار وجود داشت. ۵۰ سال پيش حتي در بيمارستان‌هاي امريكا هم‌اكنون سيگار مي‌كشيدند، ولي امروز حتي در زندان‌ها نيز رعايت مي‌شود و در اتاق‌ها سيگار نمي‌كشند و به محلي خاص براي كشيدن مراجعه مي‌كنند. چرا و طي چه فرآيندي اين ممنوعيت جهاني شده است؟ پاسخ اين است كه مطالعات علمي نشان داده بود كه سيگار نه فقط براي كسي كه آن را مي‌كشد، بلكه براي ديگراني كه در معرض دود آن هستند نيز زيانبار است. ضمن اينكه ايجاد دود و طعم جديد كه مي‌تواند موجب چندش يا حساسيت ديگران شود نيز وجود دارد. البته كشيدن سيگار هنوز منع نشده است، بلكه كشيدن آن در جايي كه افراد ديگر خارج از اراده خود هستند منع شده است. مثل ادارات، بانك‌ها، بيمارستان‌ها، مدارس، وسايل حمل و نقل عمومي و... ولي افراد مي‌توانند در خودروي شخصي يا خانه خود سيگار بكشند، حتي اگر افراد ديگري هم در آنجا باشند كه البته براي اين موارد هم به رسم ادب اجازه مي‌گيرند. جالب است كه در بسياري از خانه‌ها پدران سيگاري به دليل مخالفت اعضاي خانواده، سيگار را در بالكن خانه مي‌كشند سپس وارد منزل مي‌شوند. پيش‌تر در مجالس ختم و روضه حتما ظرفي از چند نوع سيگار مي‌گذاشتند ولي امروز حتي اجازه كشيدن هم داده نمي‌شود.
چرا سيگار ممنوع شد؟ به علت شكستن سكوت اكثريت غيرسيگاري، در دفاع از خودشان. زدن ماسك اگر چه كار سخت (در صورت تداوم) و حتي هزينه‌بري است، ولي دقيقا به دليل مشابه ممنوعيت سيگار نيز برداشتن ماسك يا نزدن آن ممنوع است، توصيه مي‌شود كه در جاهاي غير عمومي هم زده شود. پرسش اين است كه مرجع تعيين‌كننده اين ممنوعيت يا اجبار كيست؟ پاسخ در يك كلمه نهاد علمي مربوط است. همان نهاد علمي كه كشيدن سيگار يا استنشاق دود آن را براي سلامتي زيانبار دانسته و مجالس كشورها نيز به تبعيت از آن، استعمال سيگار را در اماكن خاصي ممنوع كرده‌اند، درباره ماسك و كرونا نيز نظر مشابهي دارد و بايد از اين نيز تبعيت كرد. مردم بايد سكوت نكنند و نسبت به عدم استفاده از ماسك بيش از كشيدن سيگار حساس باشند. آيا اين تصميم قطعا درست است؟ هيچ تضمين قطعي نيست. نهاد علم براساس ضوابط پذيرفته شده به اين نتيجه رسيده است. همان‌طوركه زماني شست‌وشوي دست را هم الزامي مي‌دانست ولي اكنون اصراري بر آن ندارد. اگر روزي براساس مطالعات خود متوجه شدند كه ماسك نياز نيست، آن را خواهند گفت. هيچ اصرار بر اينكه مرغ علم يك پا دارد، نيست. اعتبار علم به همين است. بنابراين اگر كساني با زدن ماسك مخالف هستند، بايد با ممنوعيت كشيدن سيگار نيز مخالف باشند. طبيعي است كه مردم خيلي خوب متوجه هستند كه ممنوعيت كشيدن سيگار در اماكن عمومي چقدر بر سلامت آنان اثر مثبت گذاشته است. لطفا اكثريت خاموش، سكوت خود را بشكنند.