رييس اتاق تهران : دولت بايد دست از مداخله در بورس بردارد
سايه دولت بر سر بورس
گروه اقتصادي
در نشست اعضاي اتاق بازرگاني تهران با رييس سازمان بورس، رييس اتاق بازرگاني و صنايع و معادن تهران دست روي نكته‌اي گذاشت كه بارها توسط كارشناسان نيز گوشزد شده است. مسعود خوانساري، گفته است؛ «يكي از معضلات مهمي كه بازار سرمايه ايران با آن رو به روست دخالت مستقيم دولت در اين بازار است. با وجود آنكه سازمان بورس يك سازمان غيردولتي به حساب مي‌آيد اما ما شاهد مداخله دولت در امور آن هستيم كه بخشي از مشكلاتي كه امروز اين بازار با آن مواجه است تحت تاثير همين دخالت رخ داده است.» اشاره خوانساري به اقداماتي است كه توسط سازمان بورس در يك سال اخير صورت گرفته تا بخشي از ريزش‌هاي سنگين بازار سرمايه را جبران كند. خوانساري، يكي از خواسته‌هاي بخش خصوصي از رييس سازمان بورس را جلوگيري از اعلام دستوري فروش يا عدم فروش سهام از سوي دولت عنوان كرده كه به گفته وي در سال‌هاي گذشته به بازار سرمايه و اعتماد سهامداران آسيب جدي وارد كرده است.
يكي از اقدامات دولت در اين مدت تغيير دامنه نوسان بود كه از مثبت 6 و منفي 3 درصد به مثبت و منفي 5 تغيير داد و اعلام كرد در آينده با رصد شرايط بازار نسبت به افزايش دامنه اقدام خواهد شد. همچنين در اقدامي ديگر باقي‌مانده سهام دولت در برخي شركت‌ها در قالب صندوق‌هاي ETF به مردم واگذار شد. به عنوان نمونه در صندوق دارا يكم كه بسياري آن را موفق مي‌دانستند، عدم وجود بازارگردان با توانايي مالي مناسب به شدت احساس مي‌شد و پس از آن اختلاف وزير اقتصاد و وزير نفت بر سر عرضه دارا دوم، سبب شد اعتماد از ميان سهامداران به بازار سرمايه از بين برود. يا در موضوع آزادسازي ۶۰ درصدي سهام عدالت در فاصله‌اي كوتاه به دليل مشخص نبودن روند فروش سهام‌هاي موجود در پرتفوي افراد و عرضه‌هاي آبشاري بانك‌ها و كارگزاري‌ها كاهش قيمت سهام عدالت رقم خورد. بازار بورس و اوراق بهادار در هفته گذشته 4روز منفي و يك روز مثبت را پشت سر گذاشت، شاخص كل بورس افت ۵۴ هزار واحدي را به ثبت رساند و به كانال يك ميليون و ۳۴۰ هزار واحد تنزل كرد، همچنين متوسط ارزش معاملات در هفته گذشته به ۳۱۹۴ ميليارد تومان رسيد.
ابهامات پيش رو وضعيت بورس را
پيچيده كرده است
حسن ايزدي، كارشناس بورس و بازار سرمايه در مورد وضعيت اين روزهاي بورس به «اعتماد» گفت: دخالت دولت در بازار سرمايه نسبت به گذشته بسيار محدودتر شده است؛ اما به دليل ابهامات بسيار در بخش‌هاي سياسي و اقتصادي كشور بورس با مشكلات زيادي روبه‌رو شده است.اين كارشناس بازار سرمايه با اشاره به بي‌نتيجه ماندن مذاكرات تصريح كرد: اين موضوع باعث شده تا اوضاع اقتصادي كشور همچنان خاكستري بماند و در هاله‌اي از ابهام فرو رود. اين روزها بازار سرمايه با ابهاماتي از جمله نرخ‌بهره، قيمت ارز و مذاكرات بي‌نتيجه برجام روبه‌رو است و مي‌بينيم كه اخبار منفي از مذاكرات برجامي در مقطعي بازار سكه و طلا را هم تحت تاثير قرار مي‌دهد، اما از طرفي هم باعث بالارفتن انتظارات تورمي مي‌شود و بازار سرمايه را نيز مورد توجه قرار مي‌دهد.ايزدي ادامه داد: در شرايط كنوني منابع ارزي كشور نيز در خطر قرار دارد و بي‌نتيجه ماندن مذاكرات نوعي بي‌انگيزگي در سرمايه‌گذاران به وجود آورده است و اينكه نمي‌توانند افق روشني پيش روي خود ترسيم كنند.اين كارشناس بازار سرمايه گفت: با اعلام منفي نتيجه مذاكرات بين ايران و غرب در روزهاي گذشته هر چند نرخ دلار تا حدودي رشد داشت اما خوشبختانه زياد هم صعودي نشد.او افزود: البته چه برجام به ثمر برسد و چه نرسد بازار بورس ما در هر دو صورت در كوتاه‌مدت روندي كاهشي خواهد داشت، به اعتقاد من در صورتي كه مذاكرات برجام به سرانجام نرسد بورس در بلندمدت هم دچار مشكل خواهد شد و در صورتي هم كه به سرانجام برسد در كوتاه‌مدت افت خواهد داشت و مجددا رشد خواهد كرد.
منابع ارزي به‌شدت محدود شده است
اين كارشناس بازار سرمايه با مقايسه بازار سرمايه در سال‌هاي 1398 و 1400 گفت: تفاوت زيادي بين اين سال‌ها وجود دارد. در سال 1398 منابع ارزي در كشور موجود بود و فشارهاي غرب به اين شدت نشده بود و بنيه اقتصادي ايران هم بهتر از امروز بود. اما نبايد مردم را براي سرمايه‌گذاري در اين بازار تشويق مي‌كردند و مردم بايد خود خواسته به سمت اين بازار مي‌آمدند. در حال حاضر هم اگر بگذارند اقتصاد به درستي عمل كند و دستكاري‌هايي از سوي دولت صورت نگيرد اوضاع بورس بهتر خواهد شد.ايزدي تصريح كرد: در صورتي كه دولت بورس را رها كند و اين اجازه را بدهد تا اهالي بازار سرمايه خودشان فعاليت‌هاي‌شان را انجام دهند اوضاع بهتر مي‌شود تا اينكه هر روز مسوولان در مورد بورس اين‌قدر با حساسيت در رسانه‌ها مصاحبه كنند و باعث به وجود آمدن مشكلات مختلف شوند.اين كارشناس بازار سرمايه تصريح كرد: با توجه به وضعيت كسري بودجه دولت، نمي‌توان انتظار داشت دولت روي تامين مالي از بازار سرمايه حساب نكند، اما مسلما عدم دخالت دولت در بورس باعث بهتر شدن شرايط خواهد شد. هر چند دولت سيزدهم چندان منابعي هم براي كمك به بورس دراختيار ندارد. به نظر مي‌رسد بيشترين حمايت دولت مي‌تواند اين باشد كه اقدامي در جهت كاهشي شدن اين بازار انجام ندهد. ضمن آنكه در هيچ جاي دنيا هم دولت‌ها در بورس به اين شكل دخالت نمي‌كنند. ايزدي در مورد حذف دامنه نوسان در بورس نيز گفت: با حذف دامنه نوسان معاملات، مبناي تصميم‌گيري فعالان سرمايه، ارزش ذاتي سهم‌ها خواهد شد و نه صف‌هاي خريد و فروش سهم‌ها، حذف دامنه نوسان معامله گران را به معامله براساس ارزندگي سهام سوق مي‌دهد و تعداد نماد‌هايي كه به اشتباه، افزايش يا كاهش قيمت داشته، كمتر خواهد شد. كاهش دامنه نوسان در اين مدت اصلا موثر نبود و جز اينكه باعث حساسيت بيشتر و ترغيب سرمايه‌گذاران براي فروش بيشتر سهم‌ها شود نتيجه ديگري در پي نداشت.روز گذشته (شنبه ۱۳ آذر ماه) باز هم شاخص كل بازار سرمايه با افت ۵۳۳۷ واحدي مواجه شد و به رقم يك ميليون و ۳۳۴ هزار و ۷۳۴ واحد رسيد و مجددا شاهد خروج نقدينگي بوديم. كارشناسان بازار سرمايه بر اين باورند كه وضعيت فعلي اقتصاد نابسامان و آشفته است و شاخص‌هاي اقتصادي نيز همگي حكايت از اين وضعيت دارند و بازار سرمايه هم متاثر از اين اقتصاد است و تنها زماني كه در اقتصاد ثبات و تعادل وجود داشته باشد اين امر در بازار‌هاي مالي نمود پيدا خواهد كرد و طبعا بازار سرمايه هم به تعادل و ثبات خواهد رسيد، در نتيجه نبايد انتظار زودهنگام ثبات و تعادل را در بازار سرمايه داشت.