انفجار بر اثر ماده محترقه يا نشت گاز؟

بهاره شبانكارئيان

در اكثر اخباري كه مربوط به حادثه انفجار يك خانه در بوكان منتشر شده، آمده است: انفجاري اتفاق افتاده؛ انفجار بر اثر افزايش شديد در حجم (انبساط بسيار شديد و سريع ماده جامد يا مايع و تبديل شدن به گاز) و آزاد شدن ناگهاني انرژي رخ مي‌دهد كه معمولا با افزايش دما و آزاد شدن گاز اكسيژن و دي‌اكسيد كربن همراه است. مواد منفجره هم موادي هستند كه از نظر شيميايي به دليل داشتن عنصر نيتروژن ناپايدار هستند، اما علت انفجار در اين خبر مربوطه تاحدودي موثق نيست و ضد و نقيض است تا آنجايي كه سرپرست جمعيت هلال احمر آذربايجان غربي گفته است؛ اين حادثه بر اثر نشت گاز اتفاق افتاده درحالي كه سخنگوي شركت گاز آذربايجان غربي گفته كه عامل اين اتفاق، نشت گاز طبيعي نبوده است.

بوكان؛ 23 دي ماه 1401
شهرستان بوكان در آذربايجان غربي واقع شده است و حدود 273 هزار نفر جمعيت دارد. اين شهرستان در جريان اعتراضات اخير شركت داشته است اما پنجشنبه بيست و سوم دي ماه جاري، حوالي ساعت 7 شب در بوكان چه گذشت؟ آن شب يكي از محله‌هاي اين شهرستان با صداي مهيبي از انفجار روبه‌رو شد. آن ساعت هيچ كس جز اهالي محل اين صدا را نشنيد. يك انفجار اتفاق افتاد و در مجموع 
6 نفر كشته شدند. حادثه انفجار مربوط به يك خانه مسكوني واقع در خيابان ورزش بوكان روبه‌روي ميدان فوتبال وحدت، كوچه بهار 8 بود كه باعث شد اين خانه دو طبقه به صورت كامل تخريب شود و 6 نفر از اعضاي خانواده «شاه‌محمدي» كشته شوند.
آقاي «غفور شاه‌محمدي» پيش از اين حادثه تلخ در فكرش هم نمي‌گذشت كه شبي در خانه‌شان؛ خودش، همسرش (گلچين)، پسرش (محمد)، عروسش (ليلا) و دو نوه‌اش (نيلا و نيما) كشته و دو نفر ديگر از همسايه‌ها هم به دليل انفجار خانه آنها مصدوم شوند. حادثه به چند خانه مسكوني و يك مسجد كه در مجاورت اين خانه بود، آسيب جدي وارد كرده است. 
اهالي محل مي‌گويند: «علت اين انفجار نگهداري مواد محترقه در زيرزمين خانه آقاي شاه‌محمدي بوده كه قصد داشتند اين مواد محترقه را براي چهارشنبه سوري بفروشند.» اما برادر غفور شاه‌محمدي  طي صحبت‌هايي كه با «اعتماد» داشت، گفت: «مشكل از آبگرمكن خانه بوده است.» البته اين اخبار نه چندان موثقي است كه دليل انفجار را روايت مي‌كند. اين انفجار هر دليلي كه داشت سبب شد حادثه به‌طور ناگهاني رخ دهد و آنها جان‌شان را از دست بدهند و زير آوار دفن شوند. انفجار كه رخ داد نيروهاي امدادگر هلال احمر، اورژانس 115 و نيروهاي عملياتي شهرداري بوكان براي عمليات آواربرداري در صحنه حاضر شدند تا عمليات را شروع كنند و جسد هر كدام از آنها را از زير آوار بيرون بكشند. عمليات تا ساعت سه بامداد جمعه- 24 دي ماه طول كشيد و در ساعت‌هاي پاياني بود كه جسد ششمين نفر را هم از زير آوار بيرون كشيدند. طي ساعات اوليه آواربرداري جسد سه عضو از اين خانواده پيدا و توسط اورژانس به بيمارستان منتقل شد اما وضعيت جسمي يكي از آنها كه فرزند خردسال محمد شاه‌محمدي بود مساعد گزارش نشد و پس از لحظاتي هر سه آنها جان‌شان را از دست دادند.

انتشار اخباري ضد و نقيض
سرپرست آتش‌نشاني بوكان در مورد اين خبر گفت: «اين خانه مسكوني به‌ طور كامل تخريب شد. عمليات آواربرداري توسط نيروهاي مربوطه انجام و درنهايت جسد 6 عضو اين خانواده پيدا شد.»
يوسف عبدالله‌نژاد سخنگوي شركت گاز آذربايجان غربي هم درباره اين خبر گفت: «خبر انفجاري كه در يكي از مناطق شهرستان بوكان رخ داد و موجب آتش‌سوزي در يك خانه و آسيب به چند خانه ديگر شد ناشي از گاز طبيعي نيست. آنچه رخ داد و موجب آتش‌سوزي و انفجار شد حادثه تلخي بود كه سريعا توسط تيم‌هاي كارشناسي شركت گاز مورد بررسي قرار گرفت و مشخص شد عامل آن اتفاق نشتي گاز طبيعي نبوده است.» اما اين اخبار درحالي است كه حميد محبوبي سرپرست جمعيت هلال‌احمر آذربايجان غربي درباره اين انفجار گفت: «اين حادثه بر اثر نشت گاز رخ داده است.»
لقمان، برادر غفور شاه‌محمدي در اين باره به «اعتماد» مي‌گويد: «وقتي ما رسيديم، ديديم خانه منفجر شده و به‌ طور صددرصدي تخريب شده بود. مشكل از آبگرمكن خانه بوده است.»
او مي‌گويد: «غفور 60 سال و سه فرزند داشت. دو دختر و يك پسر. پسر و عروسش به همراه دو نوه‌اش با آنها در همان خانه دو طبقه زندگي مي‌كردند. محمد و ليلا با بچه‌هاي‌شان در يك واحد بودند و برادرم و همسرش هم در واحدي ديگر. نيلا و نيما، نوه‌هاي غفور هر كدام 8 و 9 ساله بودند. دو دختر غفور هم كه ازدواج كردند و در خانه‌هايي جداگانه زندگي مي‌كنند. بيست و  چهارم دي‌ماه هم مراسم خاكسپاري آنها بود.»
يكي از اقوام غفور هم درباره اين حادثه و علت آن به «اعتماد» مي‌گويد: «هنوز علت آن مشخص نيست و عوامل مربوطه در حال بررسي ماجرا هستند اما تا جايي كه ما شنيديم گفتند؛ انفجار مربوط به گاز بوده است. كل خانه تخريب شد و وقتي اجساد را پيدا كردند ابتدا به بيمارستان و بعد هم به پزشكي قانوني منتقل كردند.»
باباخان اسكندري فرماندار بوكان در شب حادثه در واكنش به اين خبر به ايرنا گفته بود: «در اين حادثه يك واحد ساختماني به ‌طور كامل تخريب شد و به دو واحد مسكوني ديگر در مجاورت آن بيش از ۷۰درصد آسيب وارد شده است. چهار نفر مجروح نيز كه ساكن در ساختمان‌هاي همجوار بودند، براي مداوا به مراكز بيمارستاني در بوكان منتقل شدند. طبق اعلام شاهدان محلي احتمال دارد ديگر اعضاي اين خانواده هنوز در زير آوار باقي مانده باشند و بر تعداد كشته‌شدگان و مجروحان اين حادثه اضافه شود.» درحالي كه خبرگزاري محلي صداي بوكان تعداد مصدومان اين حادثه را دو نفر اعلام كرده است.