داعش ضعيف است، اما دولت‌هاي عربي هم چنين!
رامي خوري| يكي از راز‌هاي نااميد‌كننده خاورميانه اين است كه چرا بسياري از نيروهاي مختلف درگير عليه داعش در عراق و سوريه (ISIS) فاقد هماهنگي لازم و فوري براي نابود ساختن اين گروه هستند. شما فكر مي‌كنيد كه عراق، سوريه، تركيه، اردن، لبنان، عربستان سعودي، گروه‌هاي همه فن حريف كرد، در اين كشورها قابليت‌هاي نظامي زيادي براي پايان دادن قطعي به داعش در قلمرو خود را دارند. اما اين اتفاق نيفتاده است و داعش همچنان به جنگ در چند جبهه ادامه مي‌دهد. وقايع اخير در هر دو كشور عراق و سوريه خيلي چيزها را تاييد مي‌كند از جمله خودم كه هميشه فرض مي‌كردم كه تركيبي از نيروهاي زميني در منطقه با پشتيباني هوايي ايالات متحده و ديگران به سرعت قادر به تضعيف و شكست داعش هستند. اين امر همين اواخر در شمال سوريه رخ داد؛ جايي كه نيروي كردي به رهبري اتحاديه مدافع خلق كرد (YPG)، با پشتيباني ارتش آزاد سوريه و حملات هوايي امريكا توانستند داعش را از خاك خود بيرون برانند و با پيشروي تا رقه و باز پس‌گيري تل ابيض ارتباط مناطق اشغالي داعش را قطع كنند. برخي برآوردها مي‌گويند كه داعش يك سوم از قلمرو تحت اشغال خود در رقه را از دست داده است. رقه پايتخت داعش است. مقايسه نقشه‌هاي سوريه از چند ماه پيش تاكنون نشان مي‌داده كه قلمرو تحت اشغال داعش مانند حبابي در حال رشد و نازك شدن است. مهم‌تر از همه، گزارش‌هاي خبري از برخي مناطق جنگي در داخل و اطراف تل ابيض مي‌گويند كه نيروهاي داعش اغلب مواضع دفاعي خود را ترك كرده و خود را به رقه رسانده‌اند تا از اين منطقه محافظت كنند. ما شاهد فروپاشي روشن و مكرر تصويري هستيم كه داعش تلاش مي‌كند از خود به عنوان يك قدرت مبارز شكست‌ناپذير و برنده ارايه كند. خب، واقعيت دقيق‌تر در حال ظهور در عرصه نظامي - مثل همه حوزه‌هاي سياسي، اجتماعي و اقتصادي مربوطه - اين است كه داعش مطلقا آنقدر قدرتمند نيست و دستاوردهاي آن در درجه اول به دو دليل مرتبط است: نقاط ضعف و ناهماهنگي طبيعي در عراق و سوريه، به خصوص بين حكومت‌ها، شبه نظاميان غير دولتي و نيروهاي هوايي خارجي و همزمان هرج و مرج عمومي در مناطق فاقد حكومت. به ويژه هنگامي كه شرايط دو كشور به شكلي است كه داعش به عنوان يك جنبش فرقه‌اي مردم محلي و خارجي را به خود جذب مي‌كند. اين مردم نااميد كه به عضويت داعش در‌مي‌آيند يا از عرب‌هاي سني هستند كه در عراق و سوريه زندگي مي‌كنند يا اعراب و شهروندان خارجي از كشورهاي ديگر كه فريب وعده‌هاي گمراه‌كننده داعش را خورده‌اند چرا كه پيروزي آنها روي زمين، مانند تصرف رقه، موصل، رمادي و پالميرا، تنها بازتاب بخشي از توانايي‌هاي داعش در برابر دولت‌هاي نامنسجم و فاسد در جوامع عرب است. بررسي عناصر مهم در جوامع عرب، به‌ويژه در عراق نشان‌دهنده مشكل قابل توجه فرقه‌اي و تنش داخلي با ايالات متحده است. اين يك تاكيد مطلق است كه مسائل سياسي، اجتماعي و اقتصادي در جوامع عرب بيش از مسائل نظامي يا استراتژيك موجب ادامه حضور داعش در اين كشورهاست. مشكلات سياسي و فرقه‌اي مانع هماهنگي نظامي و همچنين توسعه سياسي سازنده كشورهايي مانند سوريه، عراق، يمن، بحرين، ليبي، لبنان، فلسطين و ديگر كشورهاي عربي است؛ داعش تهديد پيشروي اين جوامع است.
منبع: ديلي استار