نقش مهم صنعت گردشگري در اصلاح تصوير ذهني جهان از ايران
از جمله اثرات كوتاهمدت اما بسيار با اهميت توافق هستهاي تغيير تصوير ذهني مردم جهان نسبت به ايران است، چرا كه تمايل به ايران آمدن بهشدت در حال افزايش است. طي دو سال گذشته كه مذاكرات صورت ميگرفت شاهد اين بوديم كه تعداد گردشگراني كه به ايران آمدند چند برابر شد، اين استقبال بر اثر رويكردي بود كه در مذاكرات داشتيم، بعد از توافق اين مساله شدت بيشتري گرفته و خواهد گرفت. ما در ايران بايد آمادگي ميزباني از اين گردشگران را پيدا كنيم، تصور كنيد كه براي خانه شما يك اتوبوس ميهمان از راه برسد، اگر از قبل آمادگي پذيرايي از اين ميهمانان را نداشته باشيد، طبيعي است كه شرايط بغرنجي به وجود خواهد آمد و حتي ممكن است تا مدتها ديگر هيچ ميهمان ديگري براي خانه شما نيايد.
خوشبختانه دوران بعد از توافق هستهاي همزمان با تدوين برنامه ششم توسعه است، قطعا با پيش بيني چشماندازي كه بعد از توافق صورت ميگيرد، بايد نگاهي كه در برنامه ششم نسبت به حوزه گردشگري و صنايعدستي وجود دارد، كاملا دگرگون شود. نميتوانيم طبق برنامههاي قبل عمل كنيم يا با درصد محدودي امكانات و منابع و اختياراتي كه در حوزه گردشگري وجود دارد را افزايش دهيم. هم در برنامه بايد نگاه جدي نسبت به اين موضوع وجود داشته باشد و هم در سازمان ميراث فرهنگي بايد آمادگي براي پذيرش گردشگران به وجود بيايد. حوزه گردشگري به اين ترتيب در صحنه اقتصاد و امنيت ملي و همچنين در حوزههاي مختلف اجتماعي نقش بسيار پررنگي خواهد داشت. براي رسيدن به اين هدف هم بايد ظرفيتها افزايش پيدا كند و هم اين موضوع مديريت شود و هم دستگاههاي مختلف براي ايجاد زمينه تحقق اين هدف نقششان را ايفا كنند. بهطور مثال وزارت راه و شهرسازي بايد در حوزه حمل و نقل هوايي و ريلي و زميني آمادگي لازم را ايجاد كند. در ايجاد پيشزمينهها بخش خصوصي بسيار ميتواند فعال باشد و ما بايد آمادگي مديريت بخش خصوصي را بنا به موقعيتي كه در سازمانها و دستگاهها دارند، داشته باشيم.
معمولا وقتي بحث گردشگري مطرح ميشود، به ياد اشتغال و درآمد ارزي ميافتيم، البته اين مساله آثاري در حوزه گردشگري خواهد داشت. اما توسعه گردشگري اثرات خيلي مهمتري در اصلاح تصوير ايران در اذهان عمومي دنيا دارد. ما اگر بخواهيم يك تعامل جدي با دنيا داشته باشيم، نخستين كاري كه بايد انجام دهيم اين است كه اين تصوير را اصلاح كنيم. حوزه گردشگري در تغيير اين تصوير مهمترين نقش را ميتواند ايفا كند. اين اتفاق به مراتب از درآمد ارزي كه از طريق گردشگري وارد ايران ميشود، مهمتر و تاثيرگذارتر است.
٭معاون پژوهشگاه سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري