حميدرضا خالدي/ تاريخ هميشه تكرار مي‌شود، به‌خصوص در ايران؛ حادثه سيل و توفان تهران يكي از همين تكرارها بود. سال گذشته، 12 خردادماه و بعد از توفان شديدي كه تهران را در نورديد و چهار كشته نيز برجا گذاشت، رييس ستاد مديريت بحران شهر تهران به شوراي شهر رفت و گزارشي از اقدامات صورت گرفته داد؛ گزارشي كه درنهايت تنها نتيجه آن اين بود كه مديريت بحران بايد تجهيز و تقويت شود. حالا بعد از يك‌سال، دوباره تاريخ تكرار شده است. يك‌بار ديگر توفاني به پا شده و اين‌بار خسارت‌هاي بسياربيشتري را به دنبال داشته است. 18 كشته و سه مفقود شده تنها بخشي از خسارت‌هاي اين رخداد طبيعي بوده است و باز مانند سال قبل رييس يكي از ستادهاي بحران ديروز به شوراي شهرآمد تا مانند همتاي خود در سال قبل، گزارشي از حادثه هفته گذشته به اعضاي شوراي شهر ارايه دهد. نجار در اين جلسه با ذكر اينكه درروز حادثه به خاطر تعطيلي عيد فطربيش از شش هزار خودرو در جاده حضور داشته است، گفت: در چنين وضعيتي بايد گفت بيشتر تلفات اين حادثه تماما مربوط به مسافران بوده است، خب در اين شرايط ما مي‌توانيم به مردم بگوييم مسافرت نروند!
آغازگر جلسه ديروز مهدي چمران، رييس شوراي اسلامي شهر تهران بود كه درسخناني به نقد دستگاه‌هاي مسوول در حادثه مذكور پرداخت ودر مقام دفاع از ورود شهرداري به اين حادثه و كمك به مصدومان گفت: امداد رساني شهرداري تهران در اين حادثه يك وظيفه قانوني نبود اما وقتي كسي نيست تا كمكي انجام دهد و مسوولي پاسخگو نيست شهرداري تهران بر اساس وظيفه انسان‌دوستانه براي نجات هموطنان كمك مي‌كند.
رييس كميسيون سلامت، محيط زيست و خدمات شهري شوراي شهر تهران، نيز يكي ديگر از منتقدان اين جلسه در مورد عملكرد نهادهاي مربوطه در مواجهه با سيل رخ داده در رودخانه كن بود كه با اشاره به عدم اجراي قوانين بالادستي در مديريت بحران كشور، گفت: مردم در روستاهاي سيل‌زده مشكلات متعددي دارند كه بايد به داد آنها رسيد. پمپ آب ندارند و باغات‌شان در حال از بين رفتن است.
رحمت‌الله حافظي، پس از ارايه گزارشي از سيل رخ داده در سولقان به طرح‌هاي جامع و تفصيلي شهر تهران به عنوان قوانين بالادستي اشاره كرد و افزود: براي نمونه شهرداري موظف بوده تا پايان سال 1390 نسبت به شناسايي دقيق گسل‌ها و پهنه‌هاي خطرپذيري در شهر تهران تا مقياس يك دو هزارم با همكاري دستگاه‌هاي مربوطه اقدام كند و طرح مربوطه را در شوراي‌عالي معماري و شهرسازي تصويب كند، همچنين شهرداري با همكاري دستگاه‌هاي ذي‌ربط مكلف بود طرح‌هاي موضعي خطرپذيري سيل در تهران را در مقياس يك دو هزارم تهيه و در شوراي‌عالي معماري و شهرسازي مصوب كند.
وي اظهار كرد: سازمان مديريت بحران وظيفه فرماندهي نيروها را در زمان بحران برعهده دارد. اين سازمان براي مديريت پيش و حين بحران چه اقداماتي انجام داده است، كارگروه‌هاي اين سازمان از منظر راهبردي و سياست‌گذاري براي حوادث چه كرده است؟
حافظي با اشاره به اينكه بعد از وقوع بحران همه جمع مي‌شوند و مديريت بحران مي‌كنند، تاكيد كرد: سيستم‌هاي مديريتي بايد پاسخگو باشند اگر پل يا سازه‌اي از نظر فني ايراد دارد حتما نسبت به رفع آن اقدام كنند.
پس از اين اظهارات نوبت اسماعيل نجار، رييس سازمان مديريت بحران كشوربود كه پشت تريبون شورا قرار گيرد و به ارايه تصويري از آنچه در حادثه سيل كن روي داده بود، بپردازد. معاون وزير كشور در ادامه به موضوع حادثه سيلاب پرداخت و در وهله اول، گفت: براي حادثه‌اي در سطح شهرستان نبايد كل كشور را درگير كرد. حادثه در محدوده بسيار كوچكي و نهايتا در هنگام غروب روز يكشنبه هفته گذشته اتفاق افتاد و اطلاع‌رساني‌هاي لازم نيز در اين خصوص صورت گرفته بود.
نجار در ادامه گفت كه ما براي جان انسان‌ها اهميت قايل هستيم و حتي اگر در حادثه‌اي يك كودك يك روزه هم جان خود را از دست بدهد، ضايعه‌اي بزرگ است ولي در عين حال تاكيد كرد: اما بايد سطح حادثه را رعايت كرد.
وي سپس نقدي به عملكرد سازمان هواشناسي كرد و آن را فاقد تجهيزات لازم براي پيش‌بيني رخدادهاي طبيعي و توفان‌ها دانست و گفت: در پيامد توفان تهران در بازديدي كه از اين سازمان داشتيم، دريافتيم اين سازمان توانايي اينكه حوادث را در مقياس خرد پيش‌بيني كند، ندارد و به همين دليل درخواست خريد تجهيزات را داديم كه تا به امروز محقق نشده است.
نجار در ادامه به حادثه كن و سولقان پرداخت و گفت: درروز حادثه به خاطر تعطيلي عيد فطر بيش از شش هزار خودرو در جاده حضور داشته است. در چنين وضعيتي بايد گفت بيشتر تلفات اين حادثه تماما مربوط به مسافران بوده است، خب در اين شرايط ما مي‌توانيم به مردم بگوييم مسافرت نروند!
وي با تاكيد و طرح اين ادعا كه قصوري از سوي سازمان مديريت بحران صورت نگرفته خطاب به اعضاي شورا گفت: چرا اعضاي شورا قبل از وقوع حادثه از اين مناطق بازديد نكردند؟
نجار همچنين اضافه كرد: نبود اعتبار مورد نياز يكي از مهم‌ترين مسائل و مشكلات اين سازمان است، در كشور‌هايي نظير آذربايجان يا ژاپن كه من بازديد داشتم، مراكز آموزشي آنان براي مديران به مراتب بزرگ‌تر از مكان‌هايي مانند فرودگاه مهرآباد ما است.
بدين‌ترتيب جلسه ديروز شورا نيز بدون نتيجه‌گيري خاصي پايان يافت. درست مانند سال قبل. با اين شرايط اگر قرار باشد تاريخ مانند سال گذشته ادامه يابد، بايد منتظر ماند تا حداكثر ظرف دو ماه آينده، اين پرونده نيز مانند داستان توفان سال گذشته به فراموشي سپرده شود.