خواستههاي منطقهيي بر مطالبات ملي سايه انداخته است
علي شكوريراد
انتخابـــات مجلــس ماننــد هــــر انتخابــات ديگــري معطوف به مطالبات مردم است. اين مطالبات بعضا ملي و بعضا منطقهيي است اما آنچه در انتخابات مجلس اصل قرار گرفته مطالبات منطقهيي مردم است. با وجود كاركرد ملي مجلس و وظايف نمايندگان در قبال منافع كلان، عموما در انتخابات مجلس مطالبات منطقهيي و جزيي بر مطالبات ملي سايه مياندازد و آن را تحت الشعاع قرار ميدهد. از طرفي نمايندگان مجلس بايد از جنس مردم باشند و مطالبات و دغدغههاي آنها را لمس كنند و اين ويژگي انتخابات مجلس را از انتخابات رياستجمهوري متمايز ميكند. مردم در انتخابات مجلس هم نيازهاي ماديشان مانند اقتصاد، معيشت و رفاه و هم نيازهاي معنوي مثل عدالت، احياي حقوق سياسي و اجتماعيشان و همچنين حاكميت قانون را مدنظر قرار ميدهند. آنها از نمايندگان انتظار دارند كه وضعكننده قوانين عادلانه و ناظر بر اجراي اين قوانين باشند اما در عمل ميبينيم كه مطالبات منطقهيي بر مطالبات كلان سايه مياندازد و اين مساله در شأن مجلس نيست. شأن حقيقي مجلس نظارت بر اجراي قانون و استيفاي حقوق ملت است اما واقعيت موجود چيزي جز اين است. مردم از نمايندگان انتظار نظارت بر حاكميت را دارند اما وجهه منطقهيي انتخابات مجلس اين اجازه را به نمايندگان نميدهد. وجهه منطقهيي و محلي انتخابات مجلس تقويت شده و همين امر جنبه ملي وظايف نمايندگان را كمرنگ كرده است. اين معضل تنها در صورتي برطرف ميشود كه مردم در قالبهاي سازمان يافته و حزبي راي دهند و اين خود مستلزم تقويت احزاب است. افراد اگر به صورتي انفرادي در انتخابات شركت كنند جهتگيريهايشان محليتر ميشود اما اگر در قالب تشكل و حزب براي راي دادن آماده شوند جنبه ملي مطالبات آنها تقويت ميشود. به طور كلي برگزاري انتخابات غيرحزبي نگذاشته مطالبات مردم از نمايندگان انسجام يافته باشد. انتخابات در ايران معمولا بر پايه رفتارهاي غيرمنتظره مردم برگزار شده كه اين انتخابهاي غيرمنتظره نتايج مثبت و منفي را در پي داشته است. اما در مقام مقايسه به طور معمول، آرايش سياسي مردم در انتخابات رياستجمهوري شكل ميگيرد و دولت منتخب در واقع نمودي از آرايش سياسي جامعه است. مردم پس از يك رييسجمهور با آرايش سياسيشان و با تبعيت از همان مطالبات مجلس را سامان ميدهند. بنابراين انتخابات مجلس از انتخابات رياستجمهوري جهت ميگيرد. با اين حال نميتوان گفت با اين روند اصالت مجلس و جهتگيرياش زير سوال ميرود، مردم خود رييسجمهورشان را انتخاب ميكنند و در پي آن چينش مجلس را هم تعيين ميكنند.
٭نماينده دوره ششم
مجلس شوراي اسلامي