گروه ديپلماسي| با دستيابي به توافق هسته‌اي، ديپلماسي منطقه‌اي فراگيري از سوي جمهوري اسلامي ايران در حال طراحي و اجرا است. بر همين اساس، در روزهاي پس از توافق هسته‌اي، محمدجواد ظريف، وزير امور خارجه كشورمان نخستين سفر منطقه‌اي خويش را به سه كشور كويت، قطر و عراق انجام داد. او پذيراي وزير امور خارجه سوريه و نماينده ويژه رييس‌جمهور روسيه در امور خاورميانه بود و در هفته جاري نيز وي به تركيه و لبنان خواهد رفت. به نظر مي‌رسد هم‌اينك وزير امور خارجه پس از حل و فصل بحران هسته‌اي، در انديشه پايان بخشيدن به ديگر بحران‌هاي منطقه‌اي نيز باشد. از ديگر سو، تحركات صورت گرفته در هفته‌هاي گذشته توسط بازيگران منطقه‌اي و بين‌المللي كه در سال‌هاي گذشته در تعميق بحران‌هاي خاورميانه اثرگذار بوده‌اند، افق‌هاي پيش‌رو را دستيابي به راه‌حلي براي پايان دادن به بحران سوريه بيش از پيش پديدار كرده است. سفر محمدجواد ظريف به دو كشور موثر و همسايه سوريه، به خصوص تركيه نيز موجب شده است تا سفر رييس دستگاه ديپلماسي كشورمان بيش از پيش شود. در همين راستا با عليرضا بيكدلي، سفير جمهوري اسلامي ايران در تركيه در خصوص سفر وزير امور خارجه گفت‌وگويي كوتاه داشتيم كه در ادامه مي‌آيد:
روابط تهران و آنكارا طي سال‌هاي اخير و به ويژه روي كار آمدن دولت تدبير و اميد چگونه بوده است؟
با وجود درگيري دولت تركيه با سه انتخابات مهم در دو سال گذشته در حوزه روابط دوجانبه با اهداف تعريف شده به پيش مي‌رويم. ديدار و تماس‌هاي تلفني سران به طور منظم انجام و شوراي عالي روابط دو بار تشكيل شده است. سازوكارهاي متعددي براي تنظيم روابط فعال هستند. طي ماه‌هاي اخير با ترسيم چشم‌انداز لغو تحريم‌ها سرمايه‌گذاران تركيه علاقه بيشتري براي آشنايي با طرح‌هاي اقتصادي ايران نشان مي‌دهند. دولت مصمم است از علاقه و توان تركيه در اين زمينه حمايت كند. با توجه به مناسباتي كه بين بخش‌هاي خصوصي دو كشور در دوره تحريم برقرار شده انتظار مي‌رود سرمايه‌گذاران تركيه و شركاي ايراني آنها بتوانند با شناخت صحيح از تحولات اقتصاد ايران و با تكيه بر اشتراكات فيمابين همكاري‌هاي جديدي را شكل دهند. در اين مسير نقش تشكل‌هاي اقتصادي دو طرف از جمله نقش سفارت بسيار مهم است. در حوزه تحولات منطقه خاورميانه با وجود اشتراك منافع شاهد اختلاف نظر هستيم. در مجموع تلاش داريم اشتراكات را افزايش و اختلافات را كاهش دهيم در عين حال مراقب هستيم از تاثيرگذاري مسائل منطقه بر روابط دوجانبه جلوگيري كنيم. بر ضرورت همكاري ايران و تركيه براي تقويت ثبات و صلح در منطقه تاكيد داريم.
سفر آقاي دكتر ظريف به تركيه، چندمين سفر ايشان به تركيه است؟
سفر آتي چهارمين سفر ايشان به تركيه در دوره تصدي وزارت امور خارجه جمهوري اسلامي ايران خواهد بود.
اين سفر در شرايط كنوني از چه اهميتي برخوردار است؟
هدف اصلي سفر تقويت روابط است. در بخشي از مذاكرات مقامات دو كشور به پيگيري حوزه‌هاي مختلف امور دوجانبه مي‌پردازند. با توجه به جايگاه وزراي خارجه در حوزه سياست خارجي، معمولا مذاكرات رسمي آنها در اين بخش بسيار مهم و تاثيرگذار است.
در سفر آقاي ظريف به تركيه، قرار است چه مسائلي مورد گفت‌وگو و رايزني قرار بگيرند؟
موضوعاتي مانند امور سياسي، كنسولي، اقتصادي، فرهنگي در دستور كار رايزني‌هاي ديدار وزراي امور خارجه قرار دارد. از طرف ديگر به دليل روند سيال تحولات منطقه و جايگاه مهم دو كشور در آن، موضوعات منطقه‌اي از محورهاي مهم مذاكرات آنها خواهد بود. تحولات روابط بين‌الملل و مرور مواضع كشورها در حوزه‌هاي مورد علاقه دو طرف بخش ديگري از محورهاي مذاكرات وزراي خارجه را تشكيل مي‌دهد.
يكي از مسائلي كه به نظر مي‌رسد در اين سفر، مورد مذاكره قرار خواهد گرفت، مساله بحران سوريه است. در هفته‌هاي اخير نيز در اين رابطه رايزني‌هاي منطقه‌اي و فرامنطقه‌اي بسياري صورت گرفته و اميدها براي حل آن بيش از پيش شده است. آيا با انجام اين سفر مي‌توان انتظار داشت كه طرفين به يك راهكار مشترك براي حل بحران سوريه دست يابند؟
همكاري درباره راهكار مشترك براي حل و فصل مسالمت‌جويانه مساله سوريه به نفع مردم اين كشور، منطقه و جهان اسلام است و دور از دسترس نيست. اين سفر در مقطع مهمي از تحولات منطقه انجام مي‌شود. مواضع دو كشور در زمينه مبارزه با تروريسم نزديك‌تر شده كه مي‌تواند تا اندازه‌اي بر همكاري‌هاي ما تاثير بگذارد. من اميدوارم اين سفر همكاري دو كشور در اين زمينه‌ها را بهبود ببخشد.
فكر مي‌كنيد دستيابي به يك راهكار مشترك ميان ايران و تركيه در خصوص كمك به سوريه، چه دستاوردهايي را مي‌تواند براي دو كشور و منطقه داشته باشد؟
مساله سوريه ابعاد پيچيده‌اي دارد. اما به نظرم همكاري ايران- تركيه كماكان روزنه مهمي براي كمك به حل اين مساله است. قبل از هر چيز مي‌تواند به تضعيف تروريسم در سوريه منجر شود و اميد به استقرار آتش‌بس و بازگشت صلح و ثبات در آن كشور را تقويت كند. چنانچه بتوانيم براي مساله به اين مهمي راه‌حل منطقه‌اي ارايه كنيم اين تحول چشمگيري براي حل و فصل ساير مسائل منطقه خاورميانه خواهد بود. هم كشورهاي درگير بحران از آن بهره‌مند مي‌شوند هم ايران و تركيه سود مي‌برند. به علاوه سرآغاز مرحله نويني از همكاري‌هاي ايران و تركيه خواهد بود.
آيا در سفر آقاي ظريف، رايزني در خصوص توافق هسته‌اي نيز انجام خواهد شد؟
مقامات تركيه از توافق هسته‌اي ايران و پنج عضو دايمي شوراي امنيت و آلمان در وين استقبال كرده‌اند. متقابلا مقامات كشورمان نيز از رويكرد سازنده تركيه در اين باره قدرداني كردند. احتمال دارد در اين چارچوب گفت‌وگوهايي انجام شود.