فاطمه صابري/ حيرت در فاصله 30 كيلومتر تا پايان مرزهاي جغرافيايي آستارا با استاني همجوار آغاز مي‌شود؛ جايي كه در تابلو خوشامدگويي با امضاي دهيار و شورا مي‌خوانيد: «به مهد زيبايي‌هاي گيلان، منطقه ويژه توريستي، تفريحي و گردشگري حيران شهرستان مرزي بندر آستارا خوش آمديد» اما كسي روي كلمه آستارا خط كشيده و با ماژيك آبي نوشته: اردبيل. نيازي به چرخاندن سر نيست، فقط كافي است در امتداد طولي همين تابلو به مجموعه ساختمان‌هاي ويلايي نگاه كنيد كه مثل قارچ رشد كرده اند و سر خود را از بين درختان و سبزي دشت بيرون كشيده اند؛ ويلاهايي كه گفته مي شود متعلق به چهره‌هاي صاحب نام، سياسي، اجتماعي، ورزشي، هنري و اطرافيان آنهاست و البته در اين بين نام دو نماينده مجلس هم شنيده مي‌شود؛ نمايندگاني كه در روزهاي گذشته هر دو دست به افشاگري زده‌اند و هر يك با نام بردن از ديگري از تخريب منطقه حيران و زمين‌خواري گسترده در اين منطقه گفته‌اند. البته در اين بين و به صورت مشخص هر دو اين نمايندگان كه از آنها نام برده مي‌شود يعني صفر نعيمي رز، نماينده آستارا و كمال‌الدين پيرموذن، نماينده اردبيل در گفت‌وگو با «اعتماد» اعلام مي‌كنند كه هرگز صاحب ويلا در منطقه حيران نبوده‌اند و نيستند.
چند روزي است خبري جنجالي با عنوان «زمين‌خواري» در منطقه حيران رسانه‌اي شده و در صدر اخبار سياسي، اقتصادي و اجتماعي كشور قرار گرفته است؛ موضوعي كه با واكنش دادستاني، ستاد مبارزه با مفاسد اقتصادي، نمايندگان مجلس و شماري از مردم دو استان همراه شده است. فرمانداري و بخشداري آستارا به دنبال مراجعه و تماس خبرنگار «اعتماد» ارايه هرگونه توضيح را موكول به اعلام نتايج بررسي‌ها در آينده مي‌كند اما تاكيد دارند كه مجوز ساخت‌وساز در منطقه در دولت روحاني صادر نشده و اگر تخلفي در منطقه صورت گرفته مربوط به دولت قبلي است.
قيمت‌هاي حيرت‌انگيز
اما صاحبان ملك در حيران زمين خود را به چه قيمتي خريد و فروش مي‌كنند؟ طبيعتا قيمت زمين در اين دهكده توريستي كه در بعضي از مناطق بيش از هزار و ۷۲۰ متر از سطح دريا ارتفاع دارد هم با توجه به متراژ، چشم‌انداز و امكانات متفاوت است و از حدود 300 هزار تومان تا سه ميليون تومان در نوسان است. قيمت ويلاها هم به همين ترتيب است؛ يعني ويلاهايي كه چشم‌انداز خوبي داشته باشند با متراژ بالاي هزار متر و داراي سند بدون چانه زني از يك ميليارد تومان به بالا به فروش مي‌رسند، ويلاهايي با امكانات كامل و لوكس كه در منطقه‌اي كوهستاني و جنگلي تجربه استفاده از استخر، سونا و جكوزي را نيز در اختيار صاحبان‌شان قرار مي‌دهند. امكاناتي كه بسياري از ويلاهاي كوچك منطقه نيز از آنها برخوردارند. تنها نكته عجيب داشتن سونا و استخر در ويلاهاي حيران نيست، طبق اظهارات اهالي بعضي از مالكان ثروتمند از آب چشمه‌هاي اطراف براي پر كردن استخرهاي داخل ويلاها استفاده مي‌كنند و آن هم در شرايطي كه بسياري از بوميان با كمبود آب مواجه هستند. صاحب يك مشاور املاك در حيران توضيح مي‌دهد اگر فردي در زمين 1800 متري ويلاي 500متري با كليه امكانات مانند سيستم گرمايش و سرمايش از كف و تعبيه چاه عميق و مبله با نماي داخلي و بيروني مناسب ساخته باشد به راحتي مي‌تواند به ازاي هر متر از سازه خود حدود يك ميليون و هفتصد هزار تومان از خريدار وجه دريافت كند.
البته به گفته او اين‌گونه نيست كه تمام ويلاها فقط براي فروش ساخته شوند. تعدادي از ويلاها هم صرفا اجاره داده مي‌شوند كه كمترين قيمت با امكانات معمولي براي يك شب 100 هزار تومان است و قيمت‌ها براي مناطق بهتر حيران 200 تا 500 هزار تومان پيشنهاد مي‌شود. صاحب مشاور املاك ملاك قيمت‌گذاري‌ها را متفاوت اعلام كرد و مي‌گويد صرفا متراژ داراي اهميت نيست و مثلا عده‌اي از شهروندان هنگام مراجعه براي اجاره خواستار ويلايي هستند كه به جاده مارپيچي و كوه حيران راه داشته باشد. او قيمت اين ويلاها را با امكانات مناسب از 350 هزار تومان تا 400 هزار تومان اعلام مي‌كند. البته به گفته او اگر به تعداد شب‌ها افزوده شود معمولا با تخفيف صاحبان ويلا مواجه مي‌شوند.
همچنان ساخت‌وسازها ادامه دارد
در حالي راه‌مان را به سمت ويلاهايي با اين قيمت‌ها كج مي‌كنيم كه دقايقي قبل مشرف به آنها بوديم و به نوعي منطقه در ارتفاع حيران زير پاي‌مان بود. حالا هنگام قدم زدن در كوچه پس‌كوچه‌هاي حيران انگار در دره‌اي عميق قرار داريم و اتومبيل‌ها و افراد از جاده مارپيچي ما را زير پاي خود احساس مي‌كنند.
بيشتر سازه‌ها هيچ نشاني از منطقه‌اي روستايي ندارند و اكثر ويلاها با رنگ سفيدند و تعدادي با تركيب رنگي صورتي، آبي و نارنجي خودنمايي مي‌كنند. تركيب رنگ به كار گرفته شده در تعدادي از ويلاها از نزديك به وضوح توي ذوق مي‌زند اما از فاصله دورتر با توجه به تعداد زياد رنگ‌ها چندان كج‌سليقگي‌ها به چشم نمي‌آيد. با توجه به بادگير و برفي بودن منطقه در نيمه دوم سال پوشش به كار رفته در بام‌ها ايرانيت و يا حلب است.
با وجود آنكه گفته مي‌شود گروهي متشكل از نمايندگان سه قوه به همراه كارشناسان دادگستري و بازرسي در آستارا براي بررسي شبانه‌روزي شرايط ساخت‌وساز در منطقه حيران حضور دارند اما همچنان ساخت‌وساز در منطقه ادامه دارد و كارگران با خيال راحت در بعضي از كوچه‌هاي حيران مشغول آجر روي آجر گذاشتن هستند و پرده‌هاي زيادي در كنار زمين‌ها و ويلاها از فروش و اجاره خبر مي‌دهند.
اهالي اردبيل و تبريز مشتري زمينهاي حيران
پلاك اتومبيل‌هاي پارك شده و ماشين‌هاي كارگران و تبليغات محيطي در كوچه پس كوچه‌هاي منطقه نشان مي‌دهد كه اهالي استان‌هاي همجوار گيلان مانند اردبيل و آذربايجان شرقي در اين منطقه دست بالا براي حضور دارند و البته به تهراني‌ها هم بايد اشاره كرد. مي‌توان به ازاي هر 10 ويلا يك ساكن بومي منطقه را هم ديد. گفته مي‌شود كه ساكنان ثابت سه روستاي حيران سفلي، حيران وسطي و حيران عليا حدود 300 نفر است اما در فصل بهار و تابستان به دليل آب و هواي خنك و دلپذير جمعيت به سه هزار نفر هم افزايش پيدا مي‌كند.
دوندگي براي وام
خانواده چهار نفره آقاي ظفرزاده از معدود كشاورزان اين روستاي توريستي از جمله جمعيت ثابت حيران هستند كه بي‌توجه به هياهوهاي روزهاي اخير زندگي خود را مي‌گذرانند اين مرد و خانواده‌اش با گشاده‌رويي تمام ما را به خانه‌شان دعوت مي‌كنند تا از بالكن خانه‌اش حجم ديگري از ساخت‌وسازها را از زاويه‌اي ديگر ببينيم. او با روحيه تساهل كه در اكثر گيلاني‌ها مي‌توان سراغ گرفت، مي‌گويد: كاري با اين ساخت‌وسازها و صاحبان ويلاها ندارد اما نگران نابودي كشاورزي در منطقه است. او از كمبود امكانات و مدرسه‌اي كه براي دختران تا كلاس ششم است و پسران پايان مقطع راهنمايي مي‌گويد و اينكه سال‌ها در هواي برف و جاده‌اي كه از پاييز يخ مي‌بندد، بايد كيلومترها دورتر فرزندانش را به مدرسه رهسپار كند. مي‌گويد پاييز امسال كه از راه برسد بايد شب‌هاي طولاني‌اش را تنها سر كند چون ترجيح داده براي ادامه تحصيل دو دخترش در مقطع راهنمايي در آستارا خانه‌اي براي‌شان اجاره كند و به همراه همسرش آنها را به شهر بفرستد. اما خودش نمي‌تواند خانه و زمينهاي كشاورزي‌شان را كه عمدتا براي يونجه زير كشت مي‌رود و دام‌هاي‌شان را رها كند. او زمين كشاورزي را به «ناموس كشاورز» تعبير مي‌كند و مي‌گويد: هيچ كشاورزي در شرايطي كه امكان كسب درآمد حداقلي برايش وجود داشته باشد حاضر به فروش زمينش نيست. اما سال‌هاست كه كشاورزي توجيه خود را از دست داده و افرادي كه به اين كار ادامه مي‌دهند فقط با عشق مشغول گذران هستند يا منبع درآمدهاي ديگري هم براي خود
تعريف مي‌كنند.
ظفرزاده كه در كنار خانه گلي قديمي‌اش، خانه فعلي‌اش را به سبك ويلاهاي همجوارش ساخته از عدم همياري مديران مي‌گويد و پرونده قطور دريافت وام براي تجهيزات كشاورزي را نشان مي‌دهد كه براي دريافت تسهيلات با هدف خريد ماشين كشاورزي ماه‌ها او را با صرف هزينه زياد بين اداره و بانك‌هاي مختلف سرگردان كرده: در آخر خسته شدم و عطاي وام را به لقايش بخشيدم. هر چند او مي‌گويد كه هرگز زمين‌هايش را براي ويلاسازي نمي‌فروشد اما مي‌پرسد با اين رويه چند نفر از صاحبان زمين‌ها در مقابل وسوسه فروش ميليوني زمين مقاومت مي‌كنند؟
همسر آقاي ظفرزاده هم كه در تمام كارها پا به پاي مرد خانواده است از شيب‌دار بودن زمينهاي اين منطقه مي‌گويد و اينكه نمي‌توان از بسياري از ادوات كشاورزي كه به راحتي در زمينهاي كشاورزي ديگر مناطق استفاده مي‌شود، استفاده كرد. اين يعني جوانان امروز كه تجربه مقايسه زندگي‌هاي سهل شده را با شرايط دشوار دارند حاضر به ادامه كشاورزي به صورت سنتي بدون درآمد لازم نيستند در نتيجه زمين‌هاي‌شان را مي‌فروشند. آقاي ظفرزاده تاكيد مي‌كند به جز مشكلاتي از اين دست، كمبود آب را هم بايد اضافه كرد. مشكلي كه براي بعضي از صاحبان ويلاهاي گران قيمت هم وجود دارد چون آب گواراي چشمه‌هاي اطراف براي جمعيت محدودتر وجود داشته و حالا توانايي پوشش تعداد واحدهاي مسكوني پرتعداد و استخرهاي‌شان را ندارد. هر چقدر در دل روستا بيشتر حركت مي‌كنيم عمق ساخت‌وسازها بيشتر قابل مشاهده مي‌شود. كوچه‌ها با عناويني مانند ياس از يك تا 10 دسته بندي شده كه در اكثر اين كوچه‌ها هم چندين ويلا وجود دارد. ويلاهايي كه از بالاي گردنه حيران كوچك‌تر ديده مي‌شود اما از نزديك تراكم سازه‌ها و افزايش آنها بيشتر به چشم مي‌خورد.
ياشار زينعلي مقدم، روزنامه‌نگار و مدير انتشارات مكتوب آستارا توضيح مي‌دهد كه گردنه حيران تشكيل شده از سه روستاي حيران سفلي، حيران وسطي و حيران عليا و از مهم‌ترين جاذبه‌هاي گردشگري اين شهرستان است كه به همراه روستاي ونه‌بين، حاجي امير بالا و حاجي امير پايين از مناطق حفاظتي، سياسي و جغرافيايي استان گيلان محسوب مي‌شوند. اين روزنامه‌نگار مي‌گويد كه از 40 هزار و 10 هكتار عرصه ملي مرتعي و جنگلي آستارا، 975 هزار جزو مناطق حفاظت شده و 79 هزار هكتار جزو مناطق شهري و پنج هزار و 200 هزار هكتار هم جزو مستثنيات افراد است. همچنين 1047 هكتار از حيران جزو منابع ملي است كه تا 26 سال قبل در محدوده اردبيل قرار داشت و پس از آن در اختيار گيلان قرار گرفت. در يك طرف جاده عجيب و مارپيچي شكل با شيب تند حيران، كوه‌هايي پوشيده از جنگل وجود دارد. جنگلي كه به طور متناوب در طول روز با مه پوشيده مي‌شود و در پايين اين جاده و در جوار ويلاهاي ساخته شده هم رودخانه مرزي آستاراچاي (كه حد مرزي استان گيلان و جمهوري آذربايجان را تعيين كرده) قرار دارد. جاده ارتباطي، زمينهاي كشاورزي و جنگل جمهوري آذربايجان با چشم غير مسلح در بعضي از مناطق در مقابل رهگذران قابل رويت است. اما در اين بين و علاوه بر ساخت ويلاها حيرت دوم از مقايسه جنگل انبوه اين منطقه با جنگل كم پشت شده آستارا اتفاق مي‌افتد. جايي كه با عنوان تعريض جاده در فواصل نه چندان طولاني شركت‌هاي بهره‌برداري شن و سنگ كوه‌هاي مشرف به حيران با استفاده از بيل‌هاي مكانيكي هستند؛ آنها سنگ كوه‌ها را تراشيده و جدا مي‌كنند و براي فروش به مناطق ديگر انتقال مي‌دهند.
اهالي از آتش زدن‌هاي عمدي متعدد در سال‌هاي گذشته با هدف تخريب جنگل و مراتع و فروش آن به بهانه‌هاي مختلف هم سخن‌ها بسيار در سينه دارند.
ويلاها چگونه سبز شدند
چند پيچ تند جاده آستارا به اردبيل را كه رد مي‌كنيم به سفره‌خانه‌اي بين راهي مي‌رسيم صاحبش كه بهراد نام دارد، مشغول پاك كردن سبزي براي مشتريان عموما عبوري است. او با خوشرويي ما را داخل سفره‌خانه‌اش مي‌پذيرد. او هم مانند اكثر ساكنان آستارا با زبان تركي سخن مي‌گويد؛ بهراد از قدمت بيش از 30 ساله قهوه‌خانه‌اش مي‌گويد و اينكه در اين سال‌ها چگونه شاهد قد علم كردن ويلاها در پايين دست محل كسبش بوده است. براي او كه از راه حضور مسافران و گردشگران نان در مي‌آورد، ساخت اين ويلاها حس بدي به همراه ندارد و مي‌گويد در بين صاحبان‌شان هم بوميان حضور دارند و هم غير بومي. او به خاطر دارد اولين ويلاي ساخته در «حيران پايين» قد علم كرده است و مي‌گويد: بعد از سال 77 اين ويلاسازي‌ها شدت گرفت و از 4، 5 سال گذشته صده‌ها واحد به آنها اضافه شد. به گفته او و حاضران در سفره‌خانه صاحبان اين ويلاها عمدتا اهل استان آذربايجان شرقي و تعداد معدودي هم اهل تهران هستند كه معمولا اين سازه‌هاي سنگي را براي گذران تعطيلات آخر هفته و بيشتر بهار و تابستان استفاده مي‌كنند چون طبيعت زمستاني با ريزش برف متناوب گاه شرايط را در منطقه آنقدر دشوار مي‌كند كه آمد و شد براي ماشين‌هاي سنگين هم غير ممكن مي‌شود چه رسد به مسافراني كه براي تفريح مي‌روند.
حيراني در بخش كشاورزي
در اين سفره‌خانه درباره چگونگي تغيير كاربري زمينهاي كشاورزي هم صحبت‌هاي مختلفي در مي‌گيرد؛ تعدادي آن را دشوار مي‌دانند و عده‌اي هم مي‌گويند كه اگر فرد روابط خاص داشته باشد ابدا تغيير كاربري زمينهاي كشاورزي دشوار نيست. آنها شاهد مثال خود را هم از بين بردن زمينهاي كشاورزي و ساخت صدها ويلا در حيران و روستاهاي ديگر مي‌دانند.
آسمان براي كشاورزان حيران هم مانند ديگر مناطق ايران سياه است و غم معيشت بر زندگي ايشان سايه افكنده تا تعدادي از كشاورزان و فرزندان‌شان از عدم توجيه اقتصادي كشاورزي با ما سخن بگويند. در اين بين تعدادي از اهالي هم نوجوانان و جوانان تمشك فروش و فروشندگان سيار داروهاي گياهي در حريم جاده را شاهد مثال خود گرفته و مي‌گويند در حال حاضر هرچه در آستارا مشاهده مي‌شود مشاغل كاذب از اين دست يا رشد قارچ‌گونه قليان‌سراها و فروشگاه‌هاست.
عليرضا يكي از جوانان آستارايي مي‌گويد كه اگر مديريت صحيح و شايسته‌سالاري در شهرستان حاكم باشد كشاورزان نيازي به فروش زمينهاي زراعي‌شان براي ساخت ويلا به افراد غيربومي ندارند و آستارا تنها با استفاده از گياهان دارويي خودرو به ويژه گل گاوزبان مي‌تواند اقتصاد پويايي داشته باشد.
پويا هم با انتقاد از وضعيت حاكم بر مديريت شهرستان در سال‌هاي گذشته مي‌گويد: در هشت سالي كه در دولت احمدي‌نژاد مناسبات زيادي عوض و بسياري از داشته‌هاي‌مان از جمله كشاورزي نابود شد. او مي‌پرسد آخر كجاي دنيا مديري اجازه مي‌دهد امنيت غذايي بلندمدت مردمش به خطر بيفتد و به جاي آن ويلا ساخته شود؟ آن هم ويلاهايي كه فقط ساختمان شيك و معمولي نيستند و برنامه‌هاي خاص مانند تغيير تركيب جمعيتي منطقه هم پشت آن قرار دارد. فرضيه‌هايي مانند آنچه پويا مي‌گويد در آستارا زياد شنيده مي‌شود. آنها شاهد ادعاي خود را حضور پرشمار اهالي ديگر استان‌ها در بازارچه مرزي و اقتصاد آستارا و ويلاسازي‌هاي متعدد در حيران و ديگر روستاهاي استان مي‌دانند. موضوعي كه گاه در اظهارات برخي افراد با ادبيات تحقير و خشمگينانه بيان مي‌شود.
دهيار حيران: زمين‌خواري در كار نيست
دهيار حيران، اكبر روغني است كه حدود 10 سال گذشته از سوي شوراي روستا به اين سمت انتخاب شده و به «اعتماد» مي‌گويد كه آنچه تحت عنوان زمين‌خواري در حيران مطرح شده واقعيت ندارد.
اظهارات روغني در حالي است كه ستاد مبارزه با مفاسد اقتصادي اعلام كرده در بررسي‌هاي اوليه زمين‌خواري در گردنه حيران، ابتدا اراضي ملي تصرف شده و سپس ساخت‌وسازهاي ميلياردي در آن انجام شده است. دهيار حيران در عين حال طرح چند شكايت عليه دهياري را هم رد نمي‌كند و مي‌گويد: يكي از شكايت‌هاي ثبت شده مربوط به زمين‌خواري و تراشيدن جنگل و ويلاسازي است و دومي هم برداشت خاك و شن از معادن است. روغني ترجيح مي‌دهد اول درباره شكايت دوم توضيح دهد: معادن مد نظر، اصلا در حوزه حيران نيست و جزو آستاراست كه اين كار نيز در جهت حذف پيچ‌هاي خطرناك جاده صورت گرفته است.
او تاكيد مي‌كند كه از سال 84 كه به عنوان دهيار اين منطقه كار خود را آغاز كرده حتي يك متر هم به منابع ملي تعرض نشده است. آقاي دهيار توضيح مي‌دهد كه بعد از شكايت مسوولان، از منابع طبيعي در اين مورد كتبا استعلام كرديم و منابع طبيعي اعلام كرد 1047 هكتار از اراضي حيران كه سند خورده است به نام حكومت در اختيار منابع طبيعي است. مازاد بر آن 20 هكتار از اراضي مستثنيات مردم هم با طي روال قانوني به منابع ملي اضافه شده است. روغني در پاسخ به اين سوال كه طبق آخرين اظهارات مقامات رسمي در محدوده «طرح هادي» روستايي، ساخت 49 سازه با خلاف همراه بوده، مي‌گويد: آنها بدون مجوز اين كارها را انجام داده بودند و بيشتر اين تخلفات قبل از تاسيس دهياري بوده است.
هيات دولت در سال 78 طرحي به نام طرح هادي تصويب كرد؛ طرحي كه ضمن ساماندهي و اصلاح بافت موجود، ميزان و مكان گسترش آتي و نحوه استفاده از زمين براي عملكرد‌هاي مختلف از قبيل مسكوني، توليدي، تجاري، كشاورزي و تاسيسات و تجهيزات و نيازمندي‌هاي عمومي روستايي را برحسب مورد در قالب مصوبات طرح‌هاي ساماندهي فضا و سكونتگاه‌هاي روستايي يا طرح‌هاي جامع ناحيه‌اي تعيين مي‌كند.
بررسي‌ها نشان مي‌دهد كه طرح هادي روستاي حيران در سال 84 براي محدوده 160 هكتاري تصويب شده كه طبق اظهارات مديران امر تاكنون 127 هكتار اين مساحت به عنوان اراضي كشاورزي حفظ شده است. طبق گفته‌هاي رييس بنياد مسكن گيلان هم از سال 90 تا 94 هيچ گونه تغيير كاربري در حيران صورت نگرفته است و تخلفاتي كه از آن صحبت مي‌شود مربوط به قبل از اين سال‌هاست.
حالا به گفته روغني، همزمان با تاسيس دهياري در منطقه از افراد متخلف شكايت صورت گرفته و در مراجع قضايي پرونده آنها در دست رسيدگي است؛ شش ويلا قبل از مطرح شدن اين ماجرا قلع و قمع شده‌اند. دو ويلا هم با همكاري مرزباني تخريب و سه سازه هم با همكاري جهاد كشاورزي و يك ويلا هم توسط خود دهياري تخريب شد.
داود زارع، رييس منابع طبيعي استان گيلان اما با اشاره به تخلفات انجام شده در اراضي منابع طبيعي حجم تخلفات در اين حوزه را دو فقره با دو هكتار و 300 متر مربع اعلام مي‌كند. همچنين در اين بين روغني، دهيار حيران با رد اظهارات افرادي كه مي‌گفتند دهيار حيران خود صاحب بنگاه مشاور املاك است قويا موضوع را تكذيب مي‌كند و مي‌گويد: وقتي جلوي ساخت‌وسازهاي غيرقانوني افراد صاحب نفوذ را گرفتيم اظهارات مغرضانه از اين دست با هدف تخريب من در منطقه شايع شد. او معتقد است مساله‌اي كه اين موضوع از روال عادي خارج كرده طرح مسائل حاشيه‌اي مانند الحاق آستارا به اردبيل و دعواهاي سياسي است و گرنه اتفاق خاصي در منطقه رخ نداده است.
جنگ لفظي بر سر الحاق آستارا به اردبيل
اشاره دهيار حيران به جنگ لفظي است كه از چند سال گذشته هرازگاهي از سوي مديران يا نمايندگان مطرح شده و دو سال قبل هم نماينده فعلي آستارا مديران ارشد گيلان را تهديد كرد در صورتي كه همچنان نگاه‌شان به آستارا مانند برادر ناتني باشد شرايط الحاق آستارا به اردبيل را فراهم مي‌كند؛ موضوعي كه با واكنش منفي ساكنان آستارا مواجه شد.
از اوايل تيرماه گذشته هم محور مواصلاتي «آستارا – اردبيل»، از «آقچاي تا حيران و ونه بين» كه 20 سال قبل با هدف كمك به تاسيس اداره كل راه و ترابري اردبيل به اين استان واگذار شده بود به حوزه استحفاظي گيلان الحاق شد.
موضوعي كه واكنش‌‌هاي مثبت مردم آستارا و خشم اردبيلي‌ها را به دنبال داشت. يك شهروند اردبيلي كه در بازارچه آستارا فروشگاه لباس دارد دراين باره مي‌گويد: با اولين دانه‌هاي برفي كه به زمين بيفتد خواهيد ديد كه چگونه گردنه حيران به 20 سال پيش باز خواهد گشت و ماشين‌ها در آن متوقف مي‌شوند چون راهداران اين استان قادر به ايجاد تمهيداتي براي بازگشايي مسير نيستند و از امكانات ندارند. همكار او در مغازه هم مي‌گويد: مگر در جريان برف چند سال گذشته در رشت و شهرهاي ديگر گيلان، راهداري اردبيل به كمك بازگشايي معابر گيلان نرفت؟
وقتي به جاده اصلي حيران باز مي‌گرديم در لاين مخالف جاده و در فاصله نه چندان دور از ويلاهاي ميلياردي كپرنشيني چشم‌ها را گرد مي‌كند. اين روستانشيان آستارا از اواسط بهار تا پايان تابستان با ساختن كپرهايي در زمينهاي خود دام و طيورشان را با استفاده از مواهب طبيعي نگهداري مي‌كنند و با سرد شدن هوا به خانه‌هاي خود بازمي گردند. دختر جواني كه در يكي از همين چادرها حضور دارد با لبخند تلخي مي‌گويد آنهايي كه به تازگي براي حيران گريه سر مي‌دهند وقتي شش هكتار از بهترين زمينهاي منطقه براي گردشگري و ايجاد تله‌كابين اختصاص يافت و در حوالي اين منطقه ساخت‌وسازهاي مختلف صورت گرفت، كجا بودند؟
هر چند روزهاي متوالي است كه در گيلان و كشور درباره زمين‌خواري در حيران آستارا سخن گفته مي‌شود اما بسياري از فعالان محيط زيست نگران بيش از 30 روستايي هستند كه به عنوان روستاهاي هدف گردشگري معرفي و تبليغ مي‌شوند. روستاهايي كه مي‌توان انبوهي از ساخت‌وسازهاي غيرمجاز را در آنها مشاهده كرد مانند اشكورات رودسر، سرولات چابكسر، اولسبلنگاه ماسال، ديلمان سياهكل، قلعه رودخان، ماسوله فومن و...