از آغاز به كار دولت تدبير و اميد، حسن روحاني سه حضور به ياد ماندني در دانشگاه‌هاي كشور داشته است. دو بار در دانشگاه تهران به منظور شركت در مراسم آغاز سال تحصيلي دانشگاه‌ها در دو سال آغازين دولتش و يك بار هم در مراسم 16 آذر سال 92 در دانشگاه شهيد بهشتي. كليات سياست دولت يازدهم نسبت به دانشگاه‌ها را مي‌توان از كليدي‌ترين بخش‌هاي سخنراني او در اين سه بار حضورش در دانشگاه ترسيم كرد. قول‌ها و وعده‌هايي كه به دانشجويان و دانشگاهيان داده شد در اين سخنان قابل پيگيري است و البته قابل مقايسه با آنچه فعالان انجمن‌هاي دانشجويي از فضاي سومين سال حضورشان در دانشگاه زيرنظر وزارت علوم دولت روحاني توصيف مي‌كنند.
22 مهر ماه 92/ مراسم آغاز سال تحصيلي دانشگاه‌ها در دانشگاه تهران
مراسم آغاز سال تحصيلي جديد دانشگاه و مراكز پژوهشي كه چندين سال در دولت محمود احمدي‌نژاد بدون حضور رييس‌جمهور برگزار مي‌شد، در نخستين مهر ماه حضور حسن روحاني به عنوان رييس دولت يازدهم با حضور او در دانشگاه تهران برگزار شد. در آن زمان هنوز جعفر توفيقي به عنوان سرپرست وزارت علوم شناخته مي‌شد و دولت در ابتداي برداشتن گام‌هايي براي تغيير وضعيت دانشگاه‌ها قرار داشت. يكي از نخستين سخنان روحاني خطاب به دانشجويان اين بود كه شما دانشگاهيان و دانشجويان بوديد كه 24 خرداد 92 را آفريديد و به اين ترتيب نشان داد كه جمعي گسترده از حاميان خود را مورد خطاب قرار داده است. تاكيد بر حمايت دولت از دانشگاه، حق دانشجويان در فعاليت‌هاي دانشجويي، اشاره به بازنشسته كردن اجباري اساتيد و البته انتظارات از دانشگاه، محور سخنان او در نخستين حضورش در دانشگاه در رداي رياست‌جمهوري بود.
ما جامعه استوانه نمي‌خواهيم و نياز به هرم داريم و بايد بدانيم در قله چه كساني و در قاعده چه كساني باشند. بايد در دانشگاه‌هاي‌مان زبان علم و تحقيق به عنوان زبان رسمي باشد و فقط قانون بايد در دانشگاه حكمفرما باشد چون اين دولت فشارهاي محفلي را بر دانشگاه نخواهد پذيرفت.
در دانشگاه اسلامي يك گروه بايد ملامت شوند و آن كساني هستند كه در توليد علم و فناوري كاهلي كردند، پس ما نبايد در روند معيوب نابجاي بازنشستگي زودهنگام اساتيد گرفتار شويم، بلكه بايد با تضارب آرا، نقد و انتقاد و مباحثه به ثبات و راي درست و واقعي دست يابيم تا دانشگاه به مراتب بالاي علمي خود دست يابد و اين‌طور نباشد كه استاد كلاس در بيان عقايد خود آزاد نباشد.
فعاليت يك دانشجو و دانشگاه ولو سياسي و اجتماعي كه حق طبيعي اوست به عنوان عضو يك حزب نخواهد بود و دانشجو از منظر يك سياستمدار نمي‌خواهد به مسائل بنگرد، بلكه دانشگاه به مثابه عالم و انديشمند و روشنفكر به مسائل اجتماعي و سياسي مي‌نگرد. نه تنها آشنايي دانشجويان به مسائل مهم سياسي كشور، منطقه و جهان مفيد است، بلكه ضروري است، اما يادمان نرود كه رسالت اصلي دانشگاه، توليد علم و فناوري است و همان‌طور كه دانشگاه، شهروند متخصص را مي‌سازد و تحويل جامعه مي‌دهد شهروند مشاركت‌جوي آگاه را نيز تحويل جامعه خواهد داد.
ما نياز به ديپلماسي علم داريم و شما عالمان و فرهيختگان بايد از طريق علم و دانش و مقاله و تحقيق و حضور در مجامع علمي جهان در اين راستا تلاش كنيد و از همين جا به وزارت اطلاعات اعلام مي‌كنم كه راه را براي اين ديپلماسي باز كنيد، به دانشگاه اعتماد كنيد و به اساتيد بزرگ اين دانشگاه‌ها اعتماد كنيد و البته به دانشجويان عزيزمان اعتماد كنيد، چون همه اين عزيزان ايران را دوست دارند و توسعه اين كشور را مي‌خواهند.
16 آذر ماه 92/ مراسم بزرگداشت روز دانشجو در دانشگاه شهيد بهشتي
ازدحـام دانشـجويان در دانشـگاه
شهيد بهشتي به هنگام حضور روحاني براي برگزاري نخستين مراسم روز 16 آذر در اين دانشگاه خاطره دوران اوج نشاط دانشگاه را در ذهن كساني كه در دهه 70 و 80 دانشگاه را تجربه كرده بودند، زنده كرد. شايد بيش از حضور رييس‌جمهور، تعدد شعارها از سوي طيف‌هاي مختلف دانشجويي بود كه نظر رسانه‌ها را به خود جلب مي‌كرد، از شعار «مرگ بر آمريكا» گرفته تا
«تغيير روساي دانشگاه» از «انرژي هسته‌اي حق مسلم ماست» تا «دانشجوي سياسي آزاد بايد گردد» روحاني در نخستين مراسم روز دانشجو فرصت را غنيمت شمرد تا از شعارهاي تمامي گروه‌ها استقبال كند. در اين جلسه به خصوص با توجه به شعارهاي فراوان و حضور گروه‌هاي مختلف دانشجويي حسن روحاني بيش از هر چيز در خصوص تصميمات و موضع‌گيري‌هاي كلي سياسي و اجتماعي و اقتصادي دولت خود سخن گفت و البته در اين ميان به موضوعات روز دانشگاه‌ها نيز پرداخت از آن جمله اشاره به تلاش براي بهبود فضاي دانشگاه، اشاره به دوربين‌هاي مداربسته و استقلال دانشگاه‌ها بود.
دولت تدبير و اميد همه تلاشش بر آن است كه از فضاي دانشگاه استفاده بهتري به نفع اين كشور، اين ملت، اين مرز و بوم و ملت‌هاي منطقه و جهان اسلام و همه مستضعفين شود. اين آرزوي اين دولت است.
دانشگاه پرچم‌دار آزادي و نقادي خردمندانه در اين سرزمين است؛ درست است كه دانشگاه خانه احزاب نيست، اما كارگاه سياست است.
سياست‌ورزي و همه اقداماتي كه در دانشگاه انجام مي‌شود، تشكل‌هاي دانشجويي و نقد شما به دولت همه روي چشم ما است.
ما مي‌دانيم كه پيشرفت علم و دانش و تحقيق در سايه «دور بين» و «دور باش» نمي‌شود. فضاي علمي ما بايد فضاي آزادي باشد؛ چراكه در چنين فضايي فناوري و توليد علم بهتر حاصل مي‌شود.
همه تلاش دولت اين بوده كه فضاي دانشگاه آرام باشد و تشكل‌هاي دانشجويي براي فعاليت خود آزاد باشند. تمام تلاش دولت اين است كه فضاي دانشگاه را در اختيار خود دانشگاه قرار دهد و اين نهاد توسط اساتيد و هيات‌هاي علمي اداره شود و حتي وزراي محترم هماهنگ‌كننده بين دانشگاه هستند.
15 مهر ماه 93/ مراسم آغاز سال تحصيلي دانشگاه‌ها در دانشگاه تهران
«آقاي روحاني منتظر تحقق وعده‌هاي‌تان هستيم»، «اميد، بذر هويت ما است»، «دانشگاه پادگان نيست آقاي روحاني» اينها پلاكاردهايي بودند كه دانشجويان دانشگاه تهران همزمان با حضور رييس‌جمهور براي شركت در مراسم آغاز سال تحصيلي دانشگاه‌ها در دست گرفته بودند. يك سال پيش روحاني در دانشگاه تهران حاضر شد تا با تاكيد بر اينكه وعده‌هاي خود به دانشگاه را فراموش نكرده است در خصوص فضاي مورد نياز دانشگاه‌ها براي ايجاد شور و نشاط سخن بگويد. اصلي‌ترين محور صحبت‌هاي رييس‌جمهور در آن روز اشاره به حذف رشته‌هاي دانشگاهي، فضاي نقد در دانشگاه و مسووليت دانشگاهيان در مسائل روز كشور بود.
دولت وعده‌هايي را كه نسبت به دانشگاه‌ها داده فراموش نكرده است.
اسلامي كردن علوم انساني به آن مفهوم نيست كه دانش بشري را در اين بخش به‌طور كامل كنار بگذاريم. علم را بايد نقد كرد نبايد به حذف آن پرداخت؛ چرا كه علم حذف شدني نيست، بلكه نقد‌شدني است. ممكن است ابطال شدني هم باشد، اما نمي‌شود كه حذفش كرد. حال چطور عده‌اي به فكر افتادند كه بخشي از علوم را حذف كنند. حذف، معنا ندارد، اما مي‌توانيم حرف بهتر و سخن دقيق‌تر و مطلبي علمي‌تر را عرضه كنيم و آن نكات قبلي را مورد نقد و ابطال قرار دهيم.
اگر در كشور ما از لحاظ محيط زيست مشكل وجود دارد، اگرچه دولت هم در اين‌باره مسووليت دارد اما تنها مسوول، دولت نيست؛ دانشگاه‌هاي ما هم مسوولند، آنها هم بايد به ميدان بيايند و راه‌حل ارايه دهند. در موضوعات مربوط به اقتصاد نيز دانشگاه‌هاي ما مسوولند اگر ما در كشوري زندگي مي‌كنيم كه كمبود آب وجود دارد و كشاورزي ما مكانيزه و آبياري ما علمي نيست همه مسووليم. دانشگاه كه فقط براي مدرك نيست كه يك عده‌اي واحد بگذرانند و مدرك بگيرند. دانشگاه براي اين است كه انسان‌هاي مسوول و مشاركت‌جو بسازيم.
عده‌اي مي‌گويند اگر با اساتيد خارج تماس داشته باشيد، بلكه يكي از آنها جاسوس در بيايد. دست‌برداريد از اين بهانه‌جويي‌ها. لااقل اين رييس‌جمهور در امنيت ملي متخصص است حتي اگر در موضوع ديگري تخصص نداشته باشد. البته ما بايد احتياط و مراقبت داشته باشيم اما لازم است تا اساتيد خارجي به كشور ما بيايند و اساتيد مابه خارج بروند و حتي يك دانشگاه ايجاد كنيم كه زبانش زبان انگليسي باشد تا بتوان از اين طريق دانشجوي خارجي جذب كرد.
بايد فضاي لازم براي گفت و شنود ونقد وانتقاد در دانشگاه وجود داشته باشد. خواهش مي‌كنم سختگيري نكنيد چراكه سختگيري‌هاي بي‌مورد به عدم تساهل منجر مي‌شود و عدم تساهل نيز به رانده‌شدن افرادي كه بيان‌شان صريح است، منجر خواهد شد. سختگيري منجر مي‌شود كه تملق‌گوها بالا بيايند. نگذاريم در دانشگاه فضاي تملق باز شود. ما دل‌مان نمي‌خواهد جمعيت حدود 80 ميليون ايراني به 160 ميليون تبديل شود به اين صورت كه همه دوچهره پيدا كنند.