دست پر ظريف در روز انفعال منتقدان

گروه سياسي: 10 روز بعد از رسيدن اختلافات وزارت خارجه و منتقدانش در مجلس به نقطه اوج، محمدجواد ظريف بدون حاشيه‌ترين حضورش در صحن علني را تجربه كرد؛ تجربه‌اي بدون هرگونه حاشيه پررنگي. ديگر نه خبري از تهديدهاي منتقدان بود و نه اتهاماتي كه هميشه در بهارستان متوجه ظريف مي‌شد. اين‌گونه بود كه پررنگ‌ترين حاشيه‌هاي حضور ديروز ظريف در صحن علني به گرفتن عكس يادگاري برخي نمايندگان با او و گفت‌وگوي كوتاهش با حميد رسايي خلاصه شد؛ حاشيه‌هايي كه در قياس با گذشته «هيچ» محسوب مي‌شوند. گو اينكه منتقدان ديگر رمقي براي تقابل با ظريف ندارند، شايد حداقل براي كوتاه‌مدت. ديروز هيچ‌كدام از منتقدان برجام براي استقبال از ظريف برنامه‌اي نداشتند؛ البته استقبال به شيوه خودشان. وزير خارجه هم با بهانه‌اي به صحن علني مي‌آمد كه هيچ ارتباطي با مذاكرات هسته‌اي نداشت؛ موضوع حقابه ايران از هامون؛ موضوعي كه شهرياري نماينده زاهدان دو سال پيش آن را مطرح كرده بود و تازه ديروز در دستور كار قرار گرفت. پيش از آمدن ظريف خيلي‌ها فكر مي‌كردند كه طيف منتقدان حداقل براي دادن يك كارت زرد به ظريف توان خود را بسيج خواهند كرد؛ تواني كه در جريان تصويب طرح برجام خيلي به كار آنها نيامده بود. همان‌طور كه پيش‌ترها نيز هيچ‌گاه نتوانستند كاري عملي براي خواباندن مچ ظريف در رويارويي‌هاي متعدد خود از پيش ببرند. ديروز خيلي‌ها باور داشتند كه منتقدان ضربه‌اي را كه بر سر برجام خورده بودند بر سر موضوع «حقابه» ايران از هامون جبران خواهند كرد. خيلي‌ها منتظر تحركات ويژه بعد از حضور ظريف در صحن علني بودند. نگاه‌ها رفت‌و‌آمد نمايندگان اين طيف را دنبال مي‌كرد. اينكه كجا گعده مي‌گيرند و احتمالا چه مي‌گويند. هرجا كه چند نفري از آنها دور هم جمع مي‌شدند، ناظران صحن علني به اين نتيجه مي‌رسيدند كه آنها مشغول برنامه‌ريزي براي بدرقه كردن ظريف با يك كارت زرد هستند؛ كارتي كه مي‌تواند حداقل قدري از شكست‌هاي اخير آنها را جبران كند. ظريف حدود ساعت 10 و نيم صبح وارد صحن شد، با همان پايي كه همچنان «آتل‌بندي» بود. مثل هميشه نمايندگان موافق او به استقبالش رفتند. مجلس هنوز به دستور كار بررسي سوال از وزير خارجه نرسيده بود و ظريف بايد دقايقي را منتظر مي‌ماند؛ دقايقي كه فرصت خوبي براي احوالپرسي نمايندگان با وزيري بود كه حالا شايد محبوب‌ترين فرد كابينه باشد. حداقل به نظر مي‌رسد نمايندگان چنين تصوري از موقعيت ظريف داشته باشند. بازار داغ عكس‌هاي يادگاري با وزير خارجه يكي از نشانه‌هاي اين برداشت است؛ عكس‌هايي كه سايت‌هاي منتقد دولت آنها را «انتخاباتي» تعبير كردند و نوشتند كه براي استفاده در تبليغات انتخاباتي استفاده خواهند شد. تنها حاشيه ديروز در حضور ظريف را حميد رسايي رقم زد. در زمان حضور ظريف در صحن علني برخي نمايندگان با مراجعه به صندلي وي با وزير امورخارجه احوالپرسي و خوش و بش كردند. در اين ميان حميد رسايي از مخالفان سرسخت برجام نيز با حضور در كنار ظريف، نشريه‌اي كه مدير مسوول آن است و به تازگي از توقيف خارج شده را به او نشان داد. روي جلد اين نشريه تصويري از مقام معظم رهبري منتشر شده بود و ظريف در پاسخ به وي فقط لبخند زد. زماني كه اين نماينده دست خود را نزديك صورت ظريف برد تا لپ او را بكشد، حسن قشقاوي، معاون پارلماني وزارت خارجه با گرفتن دست او از اين كار جلوگيري و به همراه يكي از نمايندگان وي را از كنار ظريف دور كرد. در دقايق كوتاه گفت‌وگوي بين رسايي و ظريف هم به نظر نمي‌رسيد اتفاق خاصي افتاده باشد چرا كه هم دو طرف گفت‌وگو و هم اطرافيان با خنده‌هايي كه بر لب داشتند ماجرا را دنبال مي‌كردند. همچنين زماني كه ظريف قصد خروج از مجلس را داشت، عده‌اي از نمايندگان گرداگرد او حلقه زده و حسينعلي حاجي‌دليگاني، نماينده شاهين‌شهر و از مخالفان برجام تا در خروجي مجلس با ظريف صحبت مي‌كرد. در همين حال به موازات حضور ظريف در صحن علني سيدمحمودنبويان، نماينده منتسب به جبهه پايداري و عضو كميسيون برجام نيز درحال جمع كردن امضا در صحن علني بود. او به خبرنگاران گفت: در حال جمع كردن امضا براي تهيه نامه‌اي خطاب به رييس‌جمهور بودم تا بر اساس فرامين رهبر انقلاب در نامه اخير ايشان درباره برجام، دولت ملزم به بستن راه نفوذ دشمن باشد. پيش از آن هم البته حسينعلي شهرياري، نماينده زاهدان و چهره‌اي كه ظريف با سوال او به صحن علني آمده بود از پاسخ‌هاي وزير خارجه اعلام رضايت كرد تا كار به راي‌گيري نمايندگان هم نكشد. اعلام رضايت شهرياري هم البته دو نكته مهم داشت؛ اول اينكه اين نماينده خود از طيف منتقدان برجام بود و در اظهارنظرهايش درباره روند مذاكرات هسته‌اي و نتيجه آن كمتر به دفاع از عملكرد وزارت خارجه پرداخته بود. شهرياري بعد از برجام هم در چند مرحله انتقاداتي را نسبت به نتيجه مذاكرات مطرح كرده بود. ديروز اما او پيش از هر چيز در ابتداي سخنان خود اعلام كرد كه از يك سو تمايل نداشته تا اين سوال در مقطع بعد از بررسي برجام به صحن علني مجلس بيايد و تصور انتقام‌گيري از ظريف ايجاد شود و از سوي ديگر هم تاكيد مي‌كرد كه دوست ندارد سوالش ارتباطي به مسائل هسته‌اي پيدا كند. اما موضوع مهم‌تر اين بود كه طيف منتقدان سرسخت مذاكرات نيز هيچ تلاشي نكردند تا اين عضو فراكسيون اصولگرايان از پاسخ‌هاي ظريف اعلام عدم رضايت كند و اينچنين موقعيت براي دادن كارت زرد به ظريف آماده شود. دليل اين انفعال شايد از يك منظر در وزن‌كشي طيف مخالفان و منتقدان سرسخت برجام در مجلس باشد كه در آخرين راي‌گيري در مقابل 161 راي تنها توانستند 59 نفر را با خود همراه كنند. توازني كه به نظر نمي‌رسد در روزهاي اخير تغيير چنداني كرده باشد تا بتواند زمينه را براي كارت زرد دادن به وزير خارجه فراهم كند. ظريف خود اما در ابتداي سخنانش قدري هم به موضوع هسته‌اي پرداخت و از نامه رهبر معظم انقلاب پيرامون اجراي برجام قدرداني وتشكر كرد. محمد جواد ظريف در ابتداي سخنان خود گفت: «با توجه به اينكه نخستين فرصتي است كه بنده بعد از تصميم‌گيري مجلس و نامه مقام معظم رهبري به محضر شما بزرگواران شرف‌ياب مي‌شوم لازم مي‌دانم از اين فرصت استفاده ‌كنم و از مقام معظم رهبري براي نامه راهگشا و دستورالعمل‌هايي كه حتما نصب‌العين همه ما در دولت و دستگاه‌هاي اجرايي بوده سپاسگزاري كنم كه مانند هميشه نظرات و رهنمودهاي ايشان چراغ راه ما بوده و خواهد بود. » وي ادامه داد: «همچنين از نمايندگان محترم مجلس شوراي اسلامي و رياست محترم مجلس و ساير دوستان و برادران و خواهران براي كمكي كه به فهم بهتر تمامي مفاد برجام انجام دادند، تشكر مي‌كنم، از اين پس همه ما در يك جبهه و گروه تلاش مستمر و مداومي خواهيم داشت كه در اجراي رهنمودها و نظرات مقام معظم رهبري به بهترين نحو برجام را به شكلي اجرا كنيم كه بيشترين منافع نصيب اين مردم و نصيب مقاومت اسلامي و دوستداران و طرفداران جمهوري اسلامي بشود. » با اين وجود به نظر نمي‌رسد جلسه ديروز و انفعال منتقدان و مخالفان برجام در حضور وزير خارجه پايان كار باشد. چرا كه هنوز بحث اجراي برجام و نظارت بر آن باقي است. موضوعي كه منتقدان و مخالفان از همين حالا درباره آن حرف‌هاي زيادي دارند. نمونه كامل آن حرف‌هاي اخير زاكاني در گفت‌وگوي ويژه خبري شبكه دوم سيما بود كه مدعي نقض برجام شد.