اراضي عباس‌آباد، از قاجاريه تا امروز
تاريخچه ساخت و ساز در اراضي عباس‌آباد و تاسيس شركتي با همين نام به چهار دهه قبل برمي‌گردد. در اسناد منتشر شده، نامي از كسي كه براي نخستين بار طرح احداث اين اراضي را داد برده نشده است ولي آنچه مسلم است اين است كه اين طرح از چنان اهميتي برخوردار بود كه براي نخستين بار، طرح احداث يك «شركت» در مجلس شوراي ملي و سناي قبل از انقلاب مطرح شد و در نهايت در خرداد 1350 به تصويب مجلس رسيد.
اراضی عباس آباد در دوره قاجار قریه‌ای خارج از حصار اول و دوم شهر تهران با بستری خشک و در بین باغ‌های شمیران و آبادی‌های تهران مثل قصر قاجار (سیدخندان)، یوسف‌آباد و داودیه قرار داشت و متعلق به عباسقلی‌خان از نزدیکان حاجی میرزا آغاسی صدراعظم محمدشاه قاجار بوده است. حاجی میرزا آغاسی در این منطقه باغی احداث کردکه به نام عباس‌آباد مشهور شد و باعث رونق اراضی عباس آباد شد.
در زمان محمدشاه قاجار، این باغ و ساختمان بزرگ آن که به نام عباس‌آباد (محل کنونی اراضی عباس‌آباد) نامیده می شد به عنوان یکی از محلات به دیگر محلات تهران افزوده شد. همچنین در دوره قاجار در این اراضی چند رشته قنات حفر شد ولی تغییر عمده‌ای در وضع زمین‌های آن پدید نیامد.
پس از آن در اواخر دوره قاجار مالكيت اين اراضي به افراد سرشناسي چون مستوفي‌الممالك و حاج امين‌الضرب رسيد. مالكيت اراضي از ابتدا در اختيار خانواده‌هاي اعيان بوده است.
در آغاز حكومت پهلوي، مالكيت اراضي عباس‌آباد دراختيار بانك فلاحت (كشاورزي) قرار گرفت و در اواخر دهه 40، بانك كشاورزي به عنوان مالك عمده اراضي بخش‌هايي از آن را ميان بانك رهن، سازمان برنامه و كاركنان بانك كشاورزي تقسيم كرد و بخش عمده‌اي از قسمت شمالي اراضي عباس‌آباد دراختيار ارتش در سال 1331 به لحاظ وجود پادگان عباس‌آباد قرار گرفت و به عده كثيري به صورت قطعات 200 تا 900 متري واگذار شذ. از تقسيم و فروش اراضي حدود يك دهه گذشت و در سال 1342، اهميت و موقعيت اراضي و مكان آن در بافت شهر تهران در شوراي اقتصاد مطرح شد و ضرورت ساماندهي و خريد و تملك و نوسازي اراضي مذكور به صورت اوراق قرضه مصوب سال 1348 پرداخت شد. همان زمان دولت وقت مصمم مي‌شود يك مجموعه اداري بازرگاني نوين در اين اراضي طراحي و اجرا كند. دولت وقت اين اراضي را به عنوان يك محل مناسب براي تبديل شهر تهران به شهري مدرن و بين‌المللي از طريق احداث مجموعه شهري مذكور تشخيص مي‌دهد و از اين بابت اراضي اهميت خاصي پيدا مي‌كند.
در سال 1353 تصميم گرفته مي‌شود در اين اراضي بزرگ‌ترين مجموعه سياسي و تجاري شهري دنيا ساخته شود و همزمان نام شهستان پهلوي بر اراضي گذاشته مي‌شود. اين روند تا سال 1357 ادامه يافت.
از شهستان تا بزرگ‌ترين مجموعه تفريحي – فرهنگي ايران
هدف از تاسيس اراضي شركت كه از سال 54 تا 57 با عنوان شركت نوسازي شهستان پهلوي به فعاليت خود ادامه مي‌داد، احداث شهركي براي زندگي خانواده درباريان، وزرا، سفرا، استقرار بنياد پهلوي و. . بود. از آنجايي كه اين اراضي درمسير خط واصل بين تهران قديم و ييلاقات شميران بوده، به طوري‌كه جاده قديم شميران (خ شريعتي) از شرق اين اراضي مي‌گذشته و جاده دوم شميران (خ وليعصر) كه در دوره پهلوي اول احداث شده، از غرب اين اراضي عبور مي‌كرده، اين اراضي از گذشته داراي چنان اهميتي بوده كه از دوره قاجار تاكنون مورد توجه و حتي مناقشه بوده است. جالب اينجاست كه اهميت اين منطقه به حدي بوده است كه حتي درطرح جامع تهران كه درسال 1347 توسط مهندسان مشاور عبدالعزيز فرمانفرماييان و ويكتور گروئن تهيه شده، از آن به عنوان نقطه احداث مركز سياسي – اداري تهران ياد شده است.
اولين جرقه، بعد ازانقلاب
با پيروزي انقلاب اسلامي، درسال 61 به پيشنهاد آيت‌الله خامنه‌اي (رييس‌جمهور وقت) و آيت‌الله هاشمي رفسنجاني (رييس مجلس وقت) قرار شد تا بخشي از اين اراضي به ساخت مصلاي بزرگ تهران اختصاص پيدا كند. به اين ترتيب درمرحله اول 63 هكتار از 603 هكتار وسعت اين اراضي به اين كار اختصاص داده شد و در عين حال بر اهميت سياسي آن نيز افزوده شد.
اين زمين‌ها بعدها با ابتكار مرحوم كازروني، وزير وقت مسكن و شهرسازي و با تاييديه‌اي كه از رهبر معظم انقلاب مي‌گيرد، در دهه 60، به احداث بزرگ‌ترين مجموعه تفريحي – فرهنگي و فضاي سبز كشور اختصاص پيدا مي‌كند. او نيز در سال 1371 اين ماموريت را به شهرداري تهران مي‌سپارد و در نامه خود تاكيد برساخت مجموعه‌اي فرهنگي و فضاي سبز غالب و كاهش فضاهاي تجاري در آن مي‌كند. به اين ترتيب طرح جامع مجزايي براي اين اراضي تدارك ديده مي‌شود كه به تاييد شوراي عالي شهرسازي و معماري كشور نيز مي‌رسد؛ طرحي كه براساس آن براي اراضي عباس‌آباد، 13 كاربري مختلف شامل كاربري‌هاي تفريحي، فرهنگي، فضاي سبز و كاربري‌هاي تركيبي داشته باشد. اين طرح همان طرحي است كه براساس آن بوستان آب و آتش، بوستان نوروز، ساختمان پلانتاريوم، باغ گل و... احداث شده و كار احداث بقيه اين مجموعه نيز همچنان ادامه دارد.