اوباما وارد عمل شد
بويينگ جديد در راه ايران
گروه اقتصادي| خداحافظي و جملات آخر اعضاي تيم مذاكره‌كننده هسته‌اي ايران هر چند در ميان خنده و شوخي‌هاي متداول به روال مرسوم مي‌گذشت اما آخرين جملاتي كه صالحي، معاون رييس‌جمهور و رييس سازمان انرژي اتمي در فرودگاه هرچند در ميان خنده‌ها و شوخي‌ها گفت اما خبر مهمي را با خود همراه داشت. صالحي در خداحافظي‌اش با خنده گفت: «با هواپيماي نو باز مي‌گرديم». هر چند در آن لحظات بعيد به نظر مي‌رسيد كه موضوع خريد هواپيماي جديد به اين زودي‌ها و جزو نخستين اخبار پسا برجام به نتيجه برسد اما ديري نگذشت كه در روزي كه از آن به عنوان نقطه آغاز اجراي برجام ياد مي‌شود اوباما، رييس‌جمهوري امريكا در مجوزي رسمي ابهامي را حل كرد كه در طول هفته‌هاي گذشته يكي از اصلي‌ترين مباحث در صنعت هوايي ايران بوده است. ابهامي كه مي‌توانست راه ورود يكي از بزرگ‌ترين غول‌هاي هواپيماسازي جهان به ايران را سد‌كند. براساس اين گزارش، با نهايي شدن توافق هسته‌اي كه اصلي‌ترين اثر آن لغو محدوديت‌ها و تحريم‌هاي اعمال شده عليه اقتصاد ايران است، بخش‌هاي مختلف اقتصاد كشور خود را آماده كردند تا از اين فضا حداكثر استفاده را ببرند. در اين بين قطعا صنعت هوايي ايران با توجه به محدوديت‌هاي طولاني مدتي كه در طول دهه‌هاي گذشته متحمل شده يكي از اصلي‌ترين بخش‌هايي است كه اميد بسته جايگاه خود را در فضاي پس از تحريم ارتقا بخشد. ساخت و تجهيز فرودگاه‌هاي نوين در سطح كلاس جهاني در ايران، برنامه‌ريزي براي خريد 400 هواپيماي مسافرتي جديد در طول سال‌هاي آينده و البته برپايي مقدمات لازم براي وارد كردن سرمايه‌گذاران بين‌المللي بزرگ به كشور تنها بخشي از برنامه‌هاي ايران در ايام پس از تحريم را مي‌سازد. در اين چارچوب مذاكره مستقيم با غول‌هاي هواپيمايي ايران كه مي‌تواند بار ديگر ميانگين سن ناوگان كشور را كاهش داده و ارزش آن را افزايش دهد جزو اصلي‌ترين برنامه‌هاي كشور بوده كه البته با توجه به محدوديت‌هاي موجود بر سر انجام تجارت مستقيم با امريكا تمركز اصلي آن روي بازاريابان شركت ايرباس قرار گرفته است. ايسنا در گزارشي در اين باره نوشته است: «مذاكرات ايران با فرانسوي‌ها براي خريد ايرباس از هفته‌هاي پاياني مذاكرات هسته‌اي و با سفر آخوندي به فرانسه كليد خورد و پس از آن نيز در جريان حضور فابيوس در ايران ادامه پيدا كرد، تا جايي كه ايرباس چند روز قبل رسما اعلام كرد آماده ورود با تمام قدرت به بازار ايران پس از تحريم هست. در اين ميان محدوديت‌هاي موجود بر سر تجارت مستقيم به امريكا جاي خالي بويينگ به عنوان ديگر غول هواپيماسازي جهان در اين مذاكرات را به وضوح نشان داد تا هرچند در طول هفته‌هاي مختلف صحبت از مذاكراتي با اين هواپيماساز امريكايي مطرح شود، اما با توجه به محدوديت‌هاي موجود عملا ايرباس فضاي رقابت با بويينگ را بگيرد.»اين مشكل اما با دستور ساعات گذشته باراك اوباما مبني بر صدور مجوز فروش هواپيماي مسافرتي به ايران رسما برطرف شد. با دستور اعمال شده از سوي وي از اين پس شركت‌هاي امريكايي و به‌طور خاص بويينگ مي‌تواند به شكل عادي نسبت به فروش هواپيماي مسافرتي به ايران اقدام كرده و به اين ترتيب توپ در زمين ايرلاين‌هاي ايراني خواهد بود تا بتوانند با استفاده از اين فضا انتخاب‌هاي خود را در بازار جهاني متنوع كنند. هرچند با توجه به محدوديت منابع مالي اين شركت‌ها هنوز مشخص نيست آيا امكان خريد هواپيماهاي نوساز وجود خواهد داشت يا دولت خود بايد به اين عرصه ورود كند. البته در همين شرايط انتشار گزارشي از سوي وزارت
راه‌و شهرسازي منتشر شده است كه نكات جالبي براي صنعت هوايي كشور در بر دارد. تاكنون بارها گزارش‌هاي متعددي در خصوص صنعت هوايي ايران منتشر شده است، گزارش‌هايي از ميانگين سني و ارزش ناوگان هوايي ايران تا نياز به ناوگان جديد در اين سازمان. با اين حال وزارت راه و شهرسازي در گزارش جديد خود با اذعان به اوضاع نامطلوب ناوگان هوايي ايران؛ ارزش تمام هواپيماهاي كشور را معادل 3 هواپيماي نو خوانده است. پيش از اين وزارت راه و شهرسازي در گزارشي درباره ارزش فعلي ناوگان هوايي كشور اما و اگرهايي را مطرح كرده بود، ولي به نظر مي‌رسد ارقام جديد ارايه شده كم‌تر جاي ترديد داشته باشند، ارقامي كه بيش از هر چيزي اوضاع نامطلوب ناوگان هوايي كشور را به رخ مي‌كشد. هرچند زمينگير بودن نزديك به 40 درصد از هواپيماهاي مسافربري كشور مشكلي است كه ايران بايد در فضاي به وجود آمده پس از لغو تحريم‌ها براي آن چاره‌اي جدي بينديشد، اما عمر بالاي هواپيماهايي كه همچنان به فعاليت خود ادامه مي‌دهند نيز باعث شده عملا نياز كشور به تغيير و خانه تكاني جدي در تمام هواپيماهاي موجود برسد.بر اساس مقررات فعلي سازمان هواپيمايي هيچ ايرلايني حق ندارد هواپيمايي با عمر بيش از 15 سال وارد كند و در اين راستا نيز ايرباس‌هاي جديد شركت ماهان ميانگين عمر ناوگان ايران را قدري كاهش داده، اما همچنان حركت متوسط سن آنها در مرز 20 سالگي نشان از آن دارد كه بايد در سال‌هاي آينده برنامه‌ريزي‌هاي جدي در اين راستا انجام گيرد. فارغ از دشواري‌هاي پيش رو براي وارد كردن هواپيماهاي جديد شايد اصلي‌ترين و مهم‌ترين موضوع بر سر راه ايرلاين‌هاي ايران تامين منابع مالي مدنظر باشد. منابعي كه از يك سو سرمايه‌گذاران جديد را مجبور به ترك عرصه كرده و از سوي ديگر علامت سوالي بزرگ بر سر راه فعالان باقيمانده گذاشته است. تفاوت جدي ميان وضعيت اقتصادي ايرلاين‌هاي ايراني در قياس با بازار بين‌المللي به خوبي در گزارش اخير وزارت راه و شهرسازي قابل رصد است. براساس اطلاعات پايگاه وزارت راه و شهرسازي از قول رييس انجمن صنفي دفاتر خدمات مسافرت هوايي ارايه كرده ارزش تمام هواپيماهاي عملياتي كشور ۳ هزار ميليارد تومان برآورد شده كه با اين رقم مي‌توان فقط سه تا چهار هواپيماي نو خريداري كرد. حال با توجه به ناوگان فرسوده هوايي، نياز 400 فروندي هواپيما در ايران، در كنار تمايل به خريد هواپيماهاي نو و البته پاسخ مثبت به اين تقاضا از سوي شركت‌هاي غربي موجب شده است؛ اميدواري به نوسازي ناوگان هوايي ايران بيش از پيش شود. حال بايد منتظر ماند و ديد ايران قصد دارد ناوگان هوايي خود را از طريق روس‌ها پر كند يا همان‌طور كه پيش از اين نيز گفته شده بود بويينگ و ايرباس مي‌توانند دوباره در آسمان ايران پرواز كنند.
براي خريد ۱۱۴ هواپيما با ايرباس توافق شد
وزير راه و شهرسازي از توافق با شركت ايرباس فرانسه براي خريد ۱۱۴ هواپيما براي هما خبر داد و گفت: در چند ماه اخير مذاكرات بسياري را با شركت‌هاي دست اول تامين‌كننده هواپيما داشته‌ايم. عباس آخوندي در حاشيه مراسم هفتاد و هفتمين سالگرد تاسيس بانك مسكن در پاسخ به اين سوال كه مذاكرات براي خريد هواپيما با توجه به اينكه تحريم‌ها در حال لغو شدن است به كجا رسيد، افزود: در چند ماه اخير مذاكرات بسياري را با شركت‌هاي دست اول تامين‌كننده هواپيما داشته‌ايم. در دو بخش بحث كرده‌ايم يكي اينكه ساختار هواپيمايي جمهوري اسلامي ايران را بازسازي كنيم كه در اين زمينه درگام نخست براي 114 فروند هواپيما با ايرباس فرانسه توافق كرده‌ايم. آخوندي ادامه داد: بحث ديگر اين است كه تمام شركت‌هاي هواپيمايي داخلي را نيز بازسازي كنيم. در اين زمينه نيز به دنبال استفاده از ليزينگ هواپيما با شركت‌هايي كه هواپيما عرضه مي‌كنند، هستيم. به گفته وي، همچنين با بيمه‌هاي مطرح دنيا براي تامين هواپيما جهت بازسازي شركت‌هاي هواپيمايي مرتبط مذاكره كرده‌ايم.