از امروز با نمايش پنج فيلم براي اصحاب رسانه و منتقدان
پيش‌درآمد جشنواره جهاني فيلم فجر
سيوچهارمين جشنواره جهاني فجر در يك نگاه
فرناز ميري/ سيوچهارمين جشنواره جهاني فيلم فجر از امروز (31 فروردين) با نمايش پنج فيلم به انتخاب سيدرضا ميركريمي دبير جشنواره آغاز مي‌شود. نمايش اين آثار پيش‌درآمدي براي آغاز رسمي جشنواره است. به گفته كيوان كثيريان، مدير ارتباطات و اطلاع‌رساني نمايش اين پنج فيلم از بخش‌هاي مختلف پيش از آغاز رسمي جشنواره مي‌تواند به كمتر‌شدن بخشي از شلوغي‌هاي جشنواره نيز كمك كند.
كثيريان با تاكيد بر اين موضوع كه در ميان آثار اين دوره از جشنواره 9 فيلم اكران نخست جهاني حضور دارند، گفت: «همچنين بيش از 10 فيلم براي نخستين‌بار در آسيا در اين جشنواره به نمايش درمي‌آيند. اين آمارها براي جشنواره جهاني آمار خوبي است؛ آن هم با توجه به اينكه اين جشنواره دومين دوره خود را پشت سر مي‌گذارد. »
فيلم‌هاي سينمايي «جنون» (امين آلپر)، «تا همين نزديكي» (الخاندرو گازمن آلوارز)، «داويت» (ديويد يانسن)، «پيكره» (كاتارزينا گوندك)، «وانيا» (كريستينا روباتنكو)، از آثاري هستند كه در بخش مسابقه بين‌الملل (سينماي سعادت فيلم‌هاي بلند و كوتاه) اين دوره روي پرده مي‌روند و اين نخستين نمايش آنها در خاورميانه است. همچنين در بخش «جلوه‌گاه شرق»، فيلم‌هاي سينمايي «گل زينيا» (ام شو يولين) و «چه خانواده خارق‌العاده‌اي؟» (يوجي يامادا) نخستين اكران خاورميانه خود را تجربه مي‌كنند. در بخش «نمايش‌هاي ويژه»، فيلم‌هاي سينمايي «ازدواج با عشق در كابل» (امين پلنگي)، «زندگي يشم در پاكانات»
(لي يونگ چائو) براي نخستين‌بار در خاورميانه اكران مي‌شوند. در بخش «نگاهي به سينماي فرانسه»، فيلم سينمايي «آنتوان چخوف» (رنه فره) نخستين اكران خاورميانه خود را تجربه مي‌كند. جمعا تعداد ۱۰ فيلم در اين دوره از جشنواره جهاني نخستين اكران خاورميانه خود را تجربه مي‌كنند. از سوي ديگر علاوه بر 29 فيلمي كه پيش‌تر اعلام شده بود، پنج فيلم ايراني نيز براي مهمانان خارجي جشنواره جهاني فيلم فجر روي پرده مي‌رود. اين 5 فيلم عبارتند از: «يتيمخانه ايران» (ابوالقاسم طالبي)، «فردا روز ديگري است» (محرم زينال‌زاده)، «حورا» (غلامرضا ساغرچيان)، «خواب آب» (فرهاد مهرانفر) و «سويوق» (بهمن و بهرام ارك) كه در بازار جشنواره براي مهمانان خارجي، مديران فستيوال‌ها، پخش‌كنندگان و خريداران روي پرده مي‌رود. در مجموع نمايش 34 فيلم ايراني براي مهمانان خارجي جشنواره قطعي شده است. پيش‌تر فيلم‌هاي «ابد و يك روز» (سعيد روستايي)، «پل خواب» (اكتاي براهني)، «ايستاده در غبار» (محمدحسين مهدويان)، «برادرم خسرو» (احسان بيگلري)، «متولد ۶۵» (مجيد توكلي)، «خانه‌اي در خيابان چهل و يكم» (حميدرضا قرباني)، «نقطه كور» (مهدي گلستانه)، «آخرين بار كي سحرو ديدي؟» (فرزاد موتمن)، «باركد» (مصطفي كيايي)، «خشم و هياهو» (هومن سيدي)، «سيانور» (بهروز شعيبي)، «زاپاس» (برزو نيك‌نژاد)، «عادت نمي‌كنيم» (ابراهيم ابراهيميان)، «مالاريا» (پرويز شهبازي)، «امكان مينا» (كمال تبريزي)، «نفس» (نرگس آبيار)، «دختر» (رضا ميركريمي)، «قشنگ و فرنگ» (وحيد موساييان)، «ربوده شده» (بيژن ميرباقري)، «محمد رسول‌الله (ص) » (مجيد مجيدي)، «دوئت» (نويد دانش)، «آبجي» (مرجان اشرفي‌زاده)، «لانتوري» (رضا درميشيان)، «دلبري» (جلال اشكذري)، «سينما نيمكت» (محمد رحمانيان)، «گيتا» (مسعود مددي)، «به دنيا آمدن» (محسن عبدالوهاب)، «فهرست مقدس» (محمد همداني) و «جشن تولد» (عباس لاجوردي) براي نمايش در بخش بازار فيلم جشنواره معرفي شده بودند.
در ميان اين آثار «قشنگ و فرنگ» (وحيد موساييان)، «ربوده شده» (بيژن ميرباقري)، «دوئت» (نويد دانش) و «آبجي» (مرجان اشرفي‌زاده) براي نخستين‌بار به نمايش در مي‌آيند. در ارتباط با مهمانان خارجي حاضر در جشنواره كثيريان توضيح داد: «تاكنون برخي از مهمانان رسيده و در هتل‌هايشان مستقر شده‌اند و برخي ديگر از مهمانان طي اين يكي دو روز مي‌رسند. برخي از مهمانان خارجي از 28 فروردين وارد ايران شده‌اند. » اندرو لاو، فيلمساز هنگ‌كنگي كه علاوه بر برگزاري يك كارگاه در كاخ جشنواره، در دانشكده سينما و تئاتر و در جمع دانشجويان سخنراني خواهد كرد؛ تيان ژوانگ ژوانگ يكي از سه فيلمساز مشهور چين، كه به عنوان داور در بخش سينماي سعادت حضور دارد؛ الكساندر سوكوروف، سينماگر سرشناس روس و سرگئي كاپتروف، فيلمنامه‌نويس، كارگردان و محقق ارشد موسسه هنر سينما در مسكو از جمله مهماناني هستند كه در اين جشنواره حضور خواهند داشت. همچنين دست‌اندركاران جشنواره از نمايندگاني از جشنواره‌هاي ورشو، ونيز، منبر طلايي، مذهب امروز، مانهايم، بوسان، استكهلم، باتومي، تورنتو، كارلو وي‌واري، والا دوليد، زردآلوي طلايي، مسكو، جوايز سينمايي آسيا اقيانوسيه و جوايز سينمايي آسياپاسيفيك براي حضور در جشنواره جهاني فجر دعوت كرده است. اما يكي از نكات قابل توجه جشنواره نداشتن مراسم افتتاحيه است. به گفته كثيريان قرار است جشنواره ساده و به دور از اين تشريفات برگزار شود و سعي شده است بيش از هر چيز به محتواي جشنواره توجه شود. همچنين بخش ويژه اين جشنواره به نمايش‌هاي ويژه و مرور فيلم‌هاي مستند جهان اختصاص دارد. در اين بخش 9 فيلم خارجي و 5 فيلم ايراني به نمايش در مي‌آيد. در همين ارتباط قرار است مستند سينمايي «موج نو» كه از توليدات جديد مركز گسترش سينماي مستند و تجربي و به كارگرداني احمد طالبي‌نژاد است در جشنواره جهاني فجر به نمايش گذاشته شود. اين مستند به بررسي سير تحولات و پيدايش موج نوي سينماي ايران از آغاز تا امروز مي‌پردازد و با حضور برخي از كارگردانان قديمي و امروز سينماي ايران از جمله داريوش مهرجويي، بهمن فرمان‌آرا، كيانوش عياري، اصغر فرهادي، پرويز شهبازي و شهرام مكري ساخته شده است. همچنين در اين بخش مستند «سرزمين خورشيد» براي نخستين‌بار در ايران در جشنواره جهاني فيلم فجر روي پرده مي‌رود. اين مستند صامت درباره ايران 90 سال پيش و ساخته ولاديمير اروفيف است. اين مستند بخش‌هاي مختلف زندگي اجتماعي، فضاي عمومي كشور، فعاليت هنرمندان، پوشش زنان و غيره را ثبت كرده است و تصاويري
ديده نشده از زندگي ايرانيان را نشان مي‌دهد. ديگر مستندهاي ايراني حاضر در اين بخش «پل» (اميرحسين نوروزي)، «روياهاي دم صبح» (مهرداد اسكويي) و «زمناكو» (مهدي قربان‌پور) هستند. كثيريان همچنين توضيحاتي در مورد برنامه‌هاي شش روز جشنواره داشت: «نخستين سانس نمايش فيلم‌ها ساعت 10 صبح است. به جز سه سانس كه در هر روز براي نمايش فيلم به اهالي رسانه و منتقدان اختصاص داده شده است و نيازي به تهيه بليت نيست. براي بقيه سانس‌ها همه افراد حاضر در كاخ جشنواره بايد بليت رزرو كنند. » اما يكي از بخش‌هاي اين دوره جشنواره بخش دارالفنون است كه طي شش روز برگزاري جشنواره جهاني فجر براي هنرجويان سينما امكان استفاده از آموزش‌ها و تجربه‌هاي سينماگران مطرح ايران و جهان را فراهم مي‌آورد. در همين ارتباط گفت‌وگويي با مازيار ميري، مدير بخش «دارالفنون» داشتيم. ميري با تاكيد بر اين نكته كه هنرجويان براي اين بخش از ميان مستعدترين افرادو دانشجويان سينما و فيلمسازان فيلم كوتاه شناسايي و انتخاب شده‌اند گفت: «اين افراد را از ميان دانشجويان دانشكده سينما و تئاتر، مدرسه عالي سينما، برگزيدگان جشنواره عمار يا تصوير سال انتخاب كرده‌ايم. همچنين از انجمن سينما جوان خواستيم بهترين‌هاي سينماي جوان در شهرستان‌ها را به ما معرفي كنند.» به گفته او تمامي اين افراد زير 27 سال و از ايران و 9 كشور افغانستان، تاجيكستان، عراق، لبنان، فلسطين، سوريه، تركيه، پاكستان و آذربايجان هستند. ميري با اشاره به اين نكته كه سينماي ايران سينماي مطرحي در منطقه است و فيلمسازان و هنرجويان جوان به اين سينما چشم دوخته‌اند توضيح داد: «از همين روي از ميان افرادي كه سابقه كار آموزشي و آثار درخشاني در كارنامه كاري خود داشتند براي حضور در اين بخش دعوت كرده‌ايم تا انتقال تجربه صورت بگيرد. در اين شش روز صبح‌ها دو ساعت جلسه مرور آكادميك در بخش‌هاي فني مانند فيلمبرداري، تدوين، صدا، كارگرداني و تهيه‌كنندگي برگزار مي‌شود. پس از آن هريك از استادان حاضر در اين بخش به انتقال تجربه‌هاي خود از فيلم‌ها‌ي‌شان مي‌پردازند و بخشي از فيلم يا پشت صحنه آثارشان را نمايش مي‌دهند. سپس هنرجويان «دارالفنون» هر روز با يكي از استادان به تماشاي يكي از فيلم‌هاي بخش اصلي مي‌نشينند و درباره آن فيلم طي روز با استاد بحث و گفت‌وگو مي‌كنند» ميري با تاكيد بر اينكه پس از پايان جشنواره هنرجويان بخش «دارالفنون» رها نمي‌شوند، گفت: «پس از اتمام جشنواره اين هنرجويان عضو دايمي سايت مجازي دارالفنون خواهند بود و با استادان براي بررسي كارهاي‌شان در ارتباط هستند. »
اصغر فرهادي، مجيد مجيدي، مجتبي راعي، فريدون جيراني، فرشته طائرپور، محمود كلاري، مهران كاشاني، فرزاد موتمن، پوران درخشنده، عليرضا داوودنژاد، مجيد اسلامي، پرويز آبنار، محمدعلي سجادي، مجيد برزگر و همايون اسعديان در طول اين شش روز به هنرجويان آموزش مي‌دهند. البته به گفته ميري سه استاد خارجي كه شامل يك كارگردان گرجستاني، تهيه‌كننده فرانسوي و تدوينگر ايتاليايي مي‌شود نيز در بخش كارگاه‌هاي «دارالفنون» حضور دارند.