جواد كچوييان سفير ايران در ايرلند در گفت‌وگو با «اعتماد»:
دوبلين در پسابرجام
نگاه جديدي به تهران دارد
محمد ابراهيم ترقي‌نژاد
«بررسي‌ها را براي بازگشايي سفارتخانه‌مان در تهران آغاز كرده‌ايم»؛ اين سخني است كه چندي پيش چارلي فلانگن، وزير امور خارجه و تجارت ايرلند بر زبان آورد و اينك پس از بازگشايي سفارت بريتانيا در تهران، بايد منتظر ماند تا ايرلندي‌ها هم در ماه‌هاي آتي سفارتخانه‌شان را كه از سال 91 به بهانه مسائل مالي بسته بودند، بازگشايي كنند. جواد كچوييان كه در آخرين ماه‌هاي سال 92 كليددار سفارتخانه ايران در دوبلين شده در گفت‌وگو با «اعتماد» به تشريح مناسبات ميان ايران و ايرلند مي‌پردازد. سفير ايران در ايرلند در اين گفت‌وگو مهم‌ترين عرصه همكاري‌هاي تهران و دوبلين در سال جاري را در زمينه خدمات ليزينگ هواپيما، فناوري اطلاعات و دانش فني پيشرفته تركيبات مواد اوليه فرآورده‌هاي غذايي - لبني، توليدات محصولات دارويي و تجهيزات پزشكي و همكاري‌هاي علمي و آموزشي مي‌داند و معتقد است كه با توجه به ابراز تمايل مقامات ايرلندي براي بازگشايي سفارت در تهران قطعا تحقق اين امر بر روند رو به گسترش مناسبات و همكاري‌هاي دو كشور تاثير بسزايي خواهد داشت. مشروح اين گفت‌وگو در ادامه مي‌آيد.
چندي پيش وزير امور خارجه ايرلند از علاقه‌مندي كشورش براي بازگشايي سفارتخانه خود در تهران خبر داد. چه مسائلي موجب شده است تا دوبلين درصدد احيا و توسعه روابط خويش با تهران باشد؟
سياست خارجي دولت جمهوري اسلامي ايران مبني بر تعامل سازنده با جهان بر اساس احترام متقابل و منافع مشترك و اعمال ديپلماسي فعال، هوشمند و هدفمند كه تبلور آن را در توافق هسته‌اي و گسترش مناسبات با كشورهاي جهان شاهد هستيم، موجب ارتقاي جايگاه كشورمان در عرصه جهاني و بين‌المللي شده است. در همين راستا روابط جمهوري اسلامي ايران و ايرلند طي يك سال گذشته و مذاكرات منتهي به توافق هسته‌اي در ابعاد مختلف از روند مناسبي برخوردار بوده است و حسب تعاملات صورت گرفته ميان دو كشور، تبادل هيات‌هاي پارلماني، سياسي، تجاري و اقتصادي را شاهد بوده‌ايم. ديدار رييس پارلمان ايرلند از كشورمان و ديدار متقابل رييس محترم مجلس شوراي اسلامي از ايرلند (خرداد ۹۴) شاخص تحولي بارز در تعاملات دو كشور بود كه ديدارها و گفت‌وگوهاي صورت گرفته در سطوح عالي، ميان رييس پارلمان ايرلند و رييس محترم جمهوري و نيز ملاقات رييس مجلس شوراي اسلامي با نخست وزير ايرلند، حاكي از وجود اراده مثبت براي پيشبرد مناسبات در زمينه‌هاي مورد علاقه بوده است. همچنين برگزاري «مشورت‌هاي سياسي دوجانبه» در سطح معاونان وزارت امور خارجه دو كشور و نيز ديدار متقابل رييس و اعضاي گروه دوستي پارلماني از تهران و دوبلين و سفرهاي متقابل هيات‌هاي اقتصادي و تجاري طرفين تاييدكننده علائمي از اراده متقابل براي ايجاد تغيير و تحول در مناسبات همه‌جانبه دو كشور محسوب مي‌شود. در همين راستا آقاي چارلي فلانگن وزير امور خارجه و تجارت اين كشور نيز اعلام كرد كه موضوع بازگشايي سفارت ايرلند در تهران در دستوركار اين كشور قرار گرفته است. با توجه به ابراز تمايل مقامات ايرلندي براي بازگشايي سفارت در تهران قطعا تحقق اين امر بر روند رو به گسترش مناسبات و همكاري‌هاي دو كشور تاثير بسزايي خواهد داشت.
تا چه اندازه بازگشايي سفارتخانه انگليس در تهران و بهبود و گسترش روابط ايران و اتحاديه اروپايي، موجب شده است تا ايرلندي‌ها بخواهند سفارتخانه‌شان را در ايران احيا كنند؟
مقامات سياسي و پارلماني ايرلند بارها و صراحتا اعلام داشته‌اند كه تعطيلي سفارت ايرلند در تهران در سال ۲۰۱۱ يك موضوع سياسي نبوده و اين تعطيلي صرفا جنبه صرفه‌جويي در شرايط سخت اقتصادي آن كشور داشته و لذا اين تعطيلي يا بازگشايي مجدد را غيرسياسي مي‌دانند. از سوي ديگر موقعيت و جايگاه كنوني كشورمان در نظام بين‌الملل شامل توانمندي‌هاي ملي، منطقه‌اي و بين‌المللي به ويژه پس از توافق هسته‌اي و دوره پساتحريم موجب شده است تا ظرفيت‌هاي سياسي، اقتصادي، فرهنگي، علمي و فناوري و كاربرد آنها در روابط دوجانبه ايران و ايرلند نيز مورد توجه قرار گيرد. در همين راستا روابط تجاري ايران و ايرلند در سال 2015 با 65 درصد افزايش نسبت به سال پيش از آن به 78 ميليون يورو رسيده است كه از اين ميزان 5/76 ميليون يورو سهم صادرات ايرلند به ايران و 5/1 ميليون يورو واردات ايرلند از كشورمان بوده است. مهم‌ترين صادرات ايرلند به كشورمان را به ترتيب تجهيزات و كالاهاي پزشكي و دارويي، اسانس و عطريات و لوازم آرايشي، مواد غذايي و مواد اوليه نوشابه‌هاي گازدار، مواد شيميايي، ماشين آلات، تجهيزات و قطعات صنعتي و همچنين ابزارهاي تخصصي كنترلي و علمي تشكيل مي‌دهد. واردات ايرلند از ايران را نيز عمدتا ميوه، سبزيجات و خشكبار تشكيل داده است. مهم‌ترين عرصه همكاري‌هاي دو كشور در سال جاري در زمينه خدمات ليزينگ هواپيما، تكنولوژي IT و دانش فني پيشرفته تركيبات مواد اوليه فرآورده‌هاي غذايي - لبني، توليدات محصولات دارويي و تجهيزات پزشكي و همچنين در زمينه تبادل دانشجو و استفاده از دوره‌هاي آموزشي زبان و تخصصي حسابداري- مالي است. شايان ذكر است كه علاوه بر سفر هيات هوانوردي ايرلند متشكل از مقامات هواپيمايي و شركت‌هاي بزرگ خدمات ليزينگ اين كشور، سفرهاي مستقل ديگري نيز از سوي شركت‌هاي ليزينگ و خدمات فرودگاهي براي گفت‌وگو با شركت‌هاي هواپيمايي ايراني صورت گرفته يا در حال انجام است. گشايش خط پروازي مستقيم از تهران به مقصد امريكاي شمالي از طريق فرودگاه شانون اين كشور نيز يكي ديگر از زمينه‌هاي مهم همكاري است كه در صورت تحقق، مي‌تواند زمينه‌ساز تردد بيشتر ايراني‌ها و ايرلندي‌ها و افزايش تعاملات در زمينه گردشگري و تجاري
دو كشور شود.
چه اقدامات عملي ديپلماتيكي براي بازگشايي سفارتخانه ايرلند در تهران توسط دولت اين كشور صورت گرفته است؟
مقامات سياسي و اقتصادي ايرلند تصريح دارند كه توسعه همكاري‌هاي اقتصادي و تجاري فيمابين
دو كشور مستلزم استقرار مجدد سفارت در تهران است و لذا تلاش دارند كه اقدامات لازم را معمول دارند. مديران شركت‌هاي ايرلندي كه اخيرا در سطح قابل توجهي به كشورمان سفر كرده‌اند نيز تاكيد بر بازگشايي سفارت كشورشان در تهران دارند. اصولا توسعه مناسبات در ابعاد مختلف سياسي دوجانبه و بين‌المللي، اقتصادي، تجاري و فرهنگي با همكاري، هماهنگي و مديريت سفارتخانه‌ها انجام مي‌گيرد و در همين راستا ايرلند نيز علاقه‌مند به استقرار مجدد سفارت در تهران براي پيشبرد اهداف فوق است.
مناسبات تجاري و همكاري‌هاي اقتصادي ايران و ايرلند هم‌اينك در چه سطحي قرار دارد؟
همان طور كه پيش‌تر عرض شد ميزان تجارت دوجانبه ايران و ايرلند در سال گذشته 78 ميليون يورو بوده كه البته بسيار كمتر از ظرفيت‌هاي موجود در دو كشور است. در زمينه همكاري‌هاي اقتصادي و تجاري با توجه به اجرايي شدن برجام تحول بزرگي در همكاري‌هاي دوجانبه و سفر هيات‌هاي اقتصادي و تجاري ايرلندي به ايران روي داده است به طوري كه در دو ماه اخير شاهد سفر پنج هيات و گروه مختلف ايرلندي به كشورمان بوده‌ايم كه در راس آن سفر هيات تجاري ايرلند به رياست دبيركل وزارت كشاورزي، متشكل از روساي 20 شركت فعال در بخش صنايع فرآورده‌هاي لبني، تجهيزات كشاورزي و دامپروري و صنايع تبديلي مواد غذايي به همراه چهار خبرنگار به ايران قرار دارد. حوزه‌هاي مربوط به هيات‌هاي ديگر شامل تجهيزات پزشكي بيمارستاني و دارويي، خدمات تكنولوژيك شبكه تلفن‌هاي همراه و IT و دوره‌هاي آموزشي بانكداري بوده است. همچنين در حال امكان‌سنجي اعزام نيروي كار ماهر در بخش خدمات گردشگري به ايرلند هستيم.
ايرلندي‌ها در توسعه مناسبات تجاري و همكاري‌هاي اقتصادي با ايران علاقه‌مند به حضور و سرمايه‌گذاري در كدام بخش‌ها هستند؟
علاقه‌مندي ايرلندي‌ها به حضور و سرمايه‌گذاري در بخش‌هاي صنايع دامي و لبني، مواد غذايي، صنايع دارويي و پزشكي، خدمات هواپيمايي از جمله فروش و ليزينگ هواپيما، خدمات مالي مربوط به سيستم بانكي، تكنولوژي IT و تلفن همراه، ايجاد نيروگاه‌هاي خورشيدي، تامين تجهيزات مربوط به نفت فلات قاره است. حسب خبر منتشره از سوي وزارت صنعت، معدن و تجارت كشورمان، در سال گذشته ايرلند جزو 17 كشور خارجي سرمايه‌گذار در ايران بوده است.
آيا بانك‌هاي ايرلندي براي ارايه خدمات مالي و اعتباري با بانك‌هاي ايراني ابراز علاقه‌مندي كرده‌اند؟
يكي از موانع موجود بر سر راه گسترش همكاري‌هاي اقتصادي و تجاري ايران با كشورهاي غربي، احتياط بي‌مورد برخي بانك‌هاي بزرگ اروپايي است. برخي از بانك‌هاي ايرلندي كه اكثر سهام آنان متعلق به بانك‌هاي بزرگ امريكايي است نيز از اين قاعده مستثني نيستند. هر چند روند همكاري‌هاي بانكي دو كشور رو به پيشرفت است؛ براي نمونه بودجه سه ماهه چهارم سال 94 اين نمايندگي از طريق سوييفت انجام و به حساب سفارت نزد بانك دولتي ايرلند AIB واريز شد.
نگاه ايرلند به ايران پسابرجام در خاورميانه و نقش منطقه‌اي ايران چگونه است؟
ايران با داشتن موقعيت ممتاز جغرافيايي و استراتژيك و به عنوان يك قدرت موازنه‌گر و لنگرگاه ثبات در منطقه خاورميانه نقش بسيار مهمي در حفظ و گسترش صلح و امنيت در اين منطقه پر آشوب دارد. مقامات و شخصيت‌هاي سياسي ايرلند بارها از ايران به عنوان مهم‌ترين كشور با ثبات و تاثيرگذار درمنطقه ياد كرده‌اند. استقبال وزير امور خارجه ايرلند از توافق هسته‌اي ايران با كشورهاي گروه 1+5 و ابراز تمايل براي بازگشايي سفارت‌شان در تهران حاكي از نگاه جديد اين كشور به ايران است. علاوه بر آن اخير آقاي مايكل دي هيگينز رييس‌جمهور اين كشور طي سخنان مهمي در جمع اساتيد، هنرمندان و ديپلمات‌هاي مقيم ايرلند بر اهميت فرهنگ و تمدن كشورمان تاكيد كرد و گفت: هنرمندان ايراني همواره داراي سطح بالايي از توانايي در انواع هنرهاي نقاشي، خطاطي، نگارگري، تذهيب و طلاكوبي بوده و ايرانيان مسلمان در شعر و ادبيات، فلسفه و ساير علوم نيز سرآمد بوده‌اند.