مشكلات و مصايب دولت روحاني

آقاي روحاني در طول سه سالي كه از عمر دولت تدبير و اميد مي‌گذرد مواضعي حتي بيش از آنچه مورد انتظار اصلاح‌طلبان است، در عرصه سياسي اتخاذ كرده كه مقاومت‌ها و پايداري‌هاي ايشان روي يك سري از اصول به خوبي نشان‌دهنده اين ادعاست. با نيم نگاهي به عمر سه‌ساله دولت و هدف‌گذاري‌هاي دولت مشخص است كه ايشان در حوزه سياست خارجي و هدف‌گذاري در اين حوزه به خوبي عمل كرده و موفق بوده است. اين دولت در جهت بهبود شرايط سياست داخلي نيز تلاش كرد تا احزاب نسبت به دولت آقاي احمدي‌نژاد با آزادي عمل بيشتري بتوانند به كنشگري بپردازند. در حوزه اقتصادي دولت تمام هم و غم خود را بر كاهش تورم گذاشت و در اين خصوص نيز توانست موفقيت چشمگيري داشته باشد. اصلاح‌طلبان با رويت موفقيت‌هاي دولت و با رويكرد حمايتي‌اي كه از آقاي روحاني در سال 92 داشته‌اند، حمايت‌شان را در سال 96 ادامه خواهند داد. البته نه تنها در زمان انتخابات بلكه در طول اين سه سال نيز اصلاح‌طلبان حامي دولت بوده‌اند و همواره در بيان نقدهاي خود به مشكلاتي كه دولت داشته توجه داشته‌اند. دولت از همان روز روي كار آمدن با مشكلات و چالش‌هاي زيادي مواجه بود كه اين مشكلات، ميراث سوءتدبيرها و سوءمديريت‌هاي دولت سابق بوده و حل و فصل اين مشكلات، توان و تمركز بالايي را طلب مي‌كرد كه آقاي روحاني تمام تلاش خود را تا به امروز داشته تا ميراث به‌جاي مانده از دولت سابق را در كنار فشارهاي سياسي رقبا به سرانجام مقصود برساند. يكي از مشكلات اين است كه كابينه دولت برآمده از مجلس نهم است و اين مساله طبيعتا باعث شد كه آقاي روحاني در انتخاب كابينه با محدوديت‌هاي فراواني مواجه باشد. مجلس نهم با آقاي روحاني همكاري خوبي نداشت و حتي در بسياري از موارد سد راه اجراي سياست‌هاي دولت بود. حتي يكي از وزرا استيضاح شد و براي وزارت آموزش عالي چندين گزينه معرفي. نهايتا فردي هم كه انتخاب شد بعد از مدت كوتاهي استيضاح شده و بركنار شد. آقاي روحاني در برابر مجلس نهم با چالش‌هاي بسياري مواجه بود. حتي در رابطه با مذاكرات هسته‌اي، مجلس نهم با آقاي روحاني همكاري نكرد. اگرچه برجام با ترفندي توانست تصويب شود اما فضاي حاكم بر مجلس فضاي دلواپسان بود و با پشتوانه رهبري انقلاب بود كه برجام تصويب شد. از آنجايي كه آقاي روحاني بايد براي كابينه‌اش از مجلس راي مي‌گرفت، مجبور شد گزينه‌هاي اصلي‌اش را به ميان نياورد. عملكرد دولت در عرصه داخلي كشور اگر‌چه در زمينه اقتصاد و كاهش تورم خوب بوده است اما كاهش تورم ركود را تشديد كرد كه تاثير مستقيمي بر زندگي مردم دارد. درست است كه كاهش ركود بايد باعث ارزاني شود اما شاهد مسائل ديگري بوديم. دليل آن هم شاخص‌هايي است كه در رابطه با ركود مطرح است. افزايش قيمت‌ها نسبت به گذشته كمتر بوده اما به هر حال افزايش قيمت‌ها به حدي است كه چون مردم قدرت خريد كمي دارند نمي‌توانند از پس آن بر بيايند. ركود باعث شده درآمد مردم كم شود و نرخ بيكاري افزايش يابد و همه اينها موجب شده كه قدرت خريد مردم و به‌خصوص قشر متوسط به پايين كم شود. از طرف ديگر شكاف طبقاتي كه از دولت پيشين به وجود آمد همچنان پابرجا است. وجود نقدينگي قابل ملاحظه به خاطر وجود ركود كه نتوانسته سرمايه‌ها را جذب كند، باعث شده كه تقاضا افزايش يابد و قشر مرفه با افزايش تقاضا قيمت‌ها را بالا ببرند. در عرصه داخلي نارضايتي‌ها شدت گرفته است. در انتخابات مجلس ديديم كه ميزان مشاركت مناطق كم درآمد تهران حدود 30 درصد بوده در حالي كه مناطق بالاي شهر، مشاركتي 70 درصدي داشت. به نظر خيلي از صاحبنظران اقتصادي نيازي نبود كه روي كاهش تورم تا اين حد سرمايه‌گذاري شود و رونق اقتصادي به محاق رفته و فراموش شود. اينها ضعف‌هايي است كه از دولت پيشين بروز كرد و به پاي آقاي روحاني نوشته شده است. همچنين وجود يك بدنه ناكارآمد در دولت و ميان مديران باقيمانده از دولت گذشته، از ديگر مشكلاتي است كه آقاي روحاني با آن روبه‌روست. از سوي ديگر مديراني كه از دولت پيشين باقي مانده‌اند دل در گرو آقاي روحاني و دولت او  ندارند و حتي اگر كارشكني نكنند، انگيزه‌اي هم براي كار و اجراي سياست‌هاي دولت اعتدال ندارند كه اين امر به دولت و روحاني ضربه زده و مي‌زند. اين مديران در حال حاضر به مثابه موانعي بر سر راه دولت روحاني هستند كه دولت و رييس‌جمهور هرچه سريع‌تر بايد فكري به حال آنان كند. با اين صورت وضعيت لازم است تا دولت و رييس‌جمهوردر يك سال باقيمانده از عمر دولت، اقدامي سريع و هوشمندانه را براي رفع اين مشكلات داشته باشند. اصلاح‌طلبان به عنوان مهم‌ترين حاميان دولت بايد دولت را در اين راه ياري كنند. در مقابل دولت نيز بايد مشفقانه به نقد‌ها از سوي اصلاح‌طلبان توجه كند و دست به اقدامات اساسي و تحول در عرصه مديريتي و ساختاري خود بزند. به هر حال جريان تندرو آماده است تا دولت را از پرداختن به تحولات اساسي در كابينه و ساختار باز دارد و آن را سرگرم حواشي كند. همان‌طور كه مي‌بينيم عمليات رواني تندرو‌ها براي يك دوره‌اي كردن فعال است و هر روز با ايده تازه‌اي قصد توقف حركت دولت به سمت توسعه را دارند.