روسيه و امريكا در يك قدمي توافق موردي در پرونده سوريه
تا آگوست منتظر بمانيد
گروه جهان| از فاصله ديدارهاي‌شان با هم كاسته شده و البته به گواه هر دو نفر گاه در طول روز چندين بار با هم صحبت مي‌كنند. اين‌بار در حاشيه اجلاس آ. سه. آن در لائوس با هم ديدار داشتند. كشورهاي جنوب شرقي آسيا ديگر بازيگران را هم دور خود جمع كرده بودند و در حاشيه آن، جان كري، وزير امور خارجه امريكا با سرگئي لاوروف، وزير امور خارجه روسيه ديدار كرد. پس از اين ديدار بود كه دو طرف به بهانه نشست خبري به جمع خبرنگاران آمدند. ميزان تماس‌هاي روسيه و امريكا در خصوص پرونده سوريه در چندماه اخير به‌شدت افزايش يافته است و البته به نظر مي‌رسد كه همه‌چيز به گپ و گفت هم محدود نمي‌شود و دو طرف در پشت صحنه در حال پخت و پز جدي براي اين پرونده نيز هستند. بحران سوريه ابعاد متفاوتي پيدا كرده است؛ از مبارزه تا داعش تا سرنوشت بشاراسد، از وضعيت گروه‌هاي معارض تا تكليف ديگر گروه‌هاي تروريستي. در هر حوزه نيز بازيگران متفاوتي درگير هستند اما به نظر مي‌رسد كه در خصوص آينده سياسي سوريه اين روسيه و امريكا هستند كه شطرنج اصلي را پيش مي‌برند. استفان دي ميستورا، نماينده سازمان ملل در امور سوريه اخيرا تعارف را به حاشيه رانده و اعلام كرده بود كه براي به ثمر رسيدن پرونده سوريه بايد تمام بازيكنان امتيازهايي بدهند در غير اين صورت امكان بازي برد – برد وجود نخواهد داشت. قريب به يك ماه پيش بود كه كاخ سفيد اعلام كرد كه طرحي براي همكاري‌هاي بيشتر اطلاعاتي و امنيتي با روسيه در سوريه دارد. از آن زمان تاكنون جزييات ادعايي اين طرح بارها و بارها از سوي رسانه‌هاي امريكايي مطرح شده اما نه كرملين و نه كاخ سفيد اين جزييات را تاييد نكرده‌اند. روز گذشته جان كري دوشادوش همتاي روسي خود به خبرنگاران گفت كه بايد تا اوايل آگوست منتظر بمانند؛ تاريخي كه وزير خارجه امريكا مي‌گويد در آن از طرح مشترك امريكا و روسيه براي همكاري‌هاي نظامي بيشتر و تقسيم اطلاعات رونمايي خواهد شد. رييس دستگاه ديپلماسي امريكا در لائوس براي نخستين‌بار به صراحت از پيشرفت در مذاكرات با روسيه در چند روز اخير سخن گفت. با وجود آنكه بسياري از رسانه‌هاي خبري گمان مي‌كنند كه روسيه و امريكا در حال بحث در خصوص مسائل كلان سياسي پرونده سوريه مانند سرنوشت بشاراسد، رييس‌جمهور اين كشور هستند اما حقيقت اين است كه حجم اختلاف‌هاي دو كشور به اندازه‌اي است كه تمام اين تلاش‌هاي صورت گرفته در حقيقت براي يافتن تعريف نسبتا مشتركي از گروه‌هاي تروريستي در سوريه است. در طرحي كه جان كري نيز با آب و تاب از آن مقابل خبرنگاران سخن گفت دو طرف بايد به اين وحدت عقيده برسند كه اطلاعات در خصوص حملات هوايي به سوريه را با هم هماهنگ كنند و البته النصره را هم در زمره گروه‌هايي كه مقرهاي آنها بمباران مي‌شود، قرار دهند. از سوي ديگر نيروهاي ارتش سوريه نيز مانند حملات به گروه‌هاي شبه‌نظامي ميانه‌رو مخالف بشار را كه امريكا به آنها اپوزيسيون سياسي مي‌گويد، متوقف كنند. جان كري، وزير امور خارجه امريكا با وجود تمام انتقادهايي كه به اين طرح از سوي برخي چهره‌هاي دولت اوباما مانند اشتون كارتر وارد آمده مي‌گويد كه اين طرح قابل دفاع است. چهره‌هايي مانند كارتر اين طرح را مصداق همكاري گسترده و تمام‌عيار با روسيه‌اي مي‌دانند كه در 5 سال گذشته در جبهه مخالف امريكا در پرونده سوريه ايستاده است. كري روز گذشته به خبرنگاران در لائوس گفت: اميدوارم در اوايل آگوست بتوانم مقابل شما بايستم و بگويم كه ما چه كارهاي مشتركي در سوريه مي‌توانيم انجام دهيم كه منجر به تغيير وضعيت در زندگي روزمره مردم سوريه شود و از آلام اين جنگ بكاهد. ما در حال انجام دادن مشق‌هاي خود هستيم و البته بخش عمده‌اي از اين مشق‌ها را در چند روز گذشته پيش برده‌ايم و هر زمان كه كار با موفقيت تمام شود من به شما اعلام خواهم كرد.
به گزارش رويترز، وزراي امور خارجه امريكا و روسيه در نشست روز گذشته خود در خصوص مراحل پس از اجرايي كردن طرح مدنظر با هم صحبت كرده‌اند كه يكي از اين مراحل چگونگي نشست‌ها در سطح فني ميان هيات‌هاي دو كشور است؛ نشست‌هايي كه امريكايي‌ها مي‌گويند براي از ميان بردن نگراني‌هاي سرويس‌هاي امنيتي و اطلاعاتي امريكا يك ضرورت است.
وزارت امور خارجه كري و متحدان كاخ سفيد در واشنگتن مي‌گويند كه بهترين فرصت براي محدود كردن جنگي كه جان هزاران نفر از مردم سوريه را گرفته و برخي از جنگجوهاي آموزش‌ديده زيردست داعش نيز در آن حضور دارند همين همكاري با روسيه است. اين طيف اعتقاد دارند كه با اين همكاري مي‌توان از حجم مهاجرت‌ها به اروپا و همچنين سرايت ناامني به قاره سبز كاست.
دي ميستورا تاكنون نتوانسته همه را دور هم جمع كند
سرگئي لاوروف نيز در كنفرانس خبري با جان كري، وزير خارجه امريكا و استفان دي ميستورا در لائوس گفت: واشنگتن بر توانايي خود براي جدا كردن مخالفان سوري از گروه‌هاي تروريستي تاكيد دارد و اين با وجود آن است كه امريكا تاكنون در اين امر شكست خورده است. ما اميدواريم كه هماهنگي در مواضع مشترك در قبال حل و فصل بحران سوريه در جريان ديدار قريب الوقوع ژنو صورت بگيرد. من با كري در مورد گام‌هايي كه با هدف اجراي توافق‌هاي پيرامون سوريه است، گفت‌وگو كردم.
ديپلمات ارشد روسيه با بيان اينكه بايد مذاكرات سوريه در سريع‌ترين زمان ممكن از سر گرفته شود، گفت: استفان دي ميستورا، فرستاده سازمان ملل به سوريه تاكنون نتوانسته است تمامي طرف‌هاي تاثيرگذار را در ميز مذاكرات جمع كند. هيات عالي مذاكرات (مخالفان مورد حمايت عربستان سعودي) بر سر راه از سرگيري مذاكرات ژنو سنگ اندازي مي‌كند. من به اين نتيجه رسيده‌ام كه توافق‌هاي صورت گرفته با كري بايد به جدايي مخالفان ميانه‌رو از داعش و النصره بينجامد. در صورت تغيير توافقات دست يافته به آن در پي ديدار با كري در مسكو در چارچوب مذاكرات كارشناسان روس و امريكا و در صورت اجراي عملي اين توافقات اين توافق‌ها بايد تضمين كند كه مخالفان ميانه رو از داعش و جبهه النصره جدا هستند.
روسيه دست دموكرات‌ها را رو كرد؟
جدا از مساله سوريه، وزراي امور خارجه امريكا و روسيه در شرايطي ديدار كردند كه برخي رسانه‌هاي امريكايي دست روسيه را پشت پرده جريان درز اطلاعاتي در خصوص ايميل‌هاي برخي اعضاي كميته ملي حزب دموكرات مي‌دانند. كري به خبرنگاران گفته است كه اين مساله را با لاوروف در ديدار دوجانبه در ميان گذاشته است. زماني كه يك خبرنگار از لاوروف در اين خصوص سوال كرد، وزير امور خارجه روسيه به وضوح كنترل رفتار خود را از دست داد و به زبان عتاب با خبرنگار مطرح‌كننده سوال برخورد كرد. لاوروف در حالي فرضيه دخالت روسيه را رد مي‌كند كه برخي كارشناسان امنيت سايبري در امريكا امكان دست داشتن روسيه در اين افشاگري ويكس ليكس را رد نمي‌كنند. برخي تحليلگران امريكايي ادعا مي‌كنند كه روس‌ها براي تاثيرگذاري بر انتخابات رياست‌جمهوري امريكا دست به اين حركت زده‌اند.
كره شمالي از الگوي برجام پيروي كند
وزير خارجه امريكا در اظهاراتي در لائوس، ايران را كشوري قدرتمند، توسعه يافته و با تاريخ چند هزار ساله خواند. جان كري در اظهاراتي به موضوع برنامه هسته‌اي كره شمالي و لزوم دست كشيدن پيونگ يانگ از برنامه نظامي هسته‌اي خود تاكيد كرد. جان كري از كره شمالي خواست كه به نمونه برجام و مذاكرات هسته‌اي ايران و گروه 1+5 نگاه كرده و مطابق آن عمل كند. وي در اين خصوص گفت: برنامه هسته‌اي كره شمالي، بسيار تحريك آميز و نگران‌كننده است و در صورت عدم توقف آن، پيونگ يانگ بايد منتظر «عواقبي» باشد. «ايران كه يك كشور قدرتمند و توسعه يافته كه تاريخ هزاران ساله دارد» تصميم به عدم پيگيري سلاح‌هاي اتمي گرفته است. كره شمالي تنها كشوري در جهان است كه در حال بي‌توجهي و رد كردن حركت و جنبش بين‌المللي به سمت مسووليت‌پذيري است و به توسعه سلاح اتمي خود و اقدامات تحريك آميز ادامه مي‌دهد.» اين اظهارات كري در خصوص تصميم ايران براي عدم پيگيري سلاح هسته‌اي در حالي تكرار مي‌شود كه تهران تاكنون بارها به صراحت اعلام كرده است كه به دنبال سلاح هسته‌اي نبوده و نيست.