منع از توهين
رسول منتجب‌نيا
فعال سياسي
با توجه به اينكه اين روزها بازار توهين، تهمت و افترا نسبت به مسوولان به خصوص مسوولان اجرايي كشور و حتي شخص رييس‌جمهور محترم رواج يافته و از سوي افرادي شكل مي‌گيرد كه يا از روي بي‌توجهي يا از روي عناد و دشمني ابزار اين جريان انحرافي شده‌اند، لازم دانسته‌ام كه اين مساله را از دو ديدگاه مورد بحث و بررسي قرار دهم. اول از ديدگاه قانون كه ميثاق همه ما و مبناي اجراي امور كشور است و در وهله دوم از ديدگاه آيات و روايات. در ماده 608 قانون مجازات اسلامي آمده است: مجازات توهين به افراد از قبيل فحاشي و استعمال الفاظ ركيك چنانچه موجب حد قذف نباشد شلاق تا 74 ضربه يا 50 هزار تا يك ميليون ريال جزاي نقدي خواهد بود.
همچنين در ماده 609 قانون مجازات اسلامي آمده است: «هر كس با توجه سمت، به يكي از روساي سه قوه يا معاونان رييس‌جمهور يا وزرا يا يكي از نمايندگان مجلس شوراي اسلامي يا نمايندگان مجلس خبرگان يا اعضاي شوراي نگهبان يا قضات يا اعضاي ديوان محاسبات يا كاركنان وزارتخانه‌ها و موسسات و شركت‌هاي دولتي و شهرداري‌ها در حال انجام وظيفه يا به سبب آن توهين كند به سه تا 6 ماه حبس يا تا 74 ضربه شلاق يا 50 هزار تا يك ميليون ريال جزاي نقدي محكوم مي‌شود.»
در ماده 697 قانون مجازات اسلامي نيز آمده است: هركس به وسيله اوراق چاپي يا خطي يا به وسيله درج در روزنامه و جرايد يا نطق در مجامع يا به هر وسيله ديگر، به كسي امري را صريحا نسبت دهد يا آنها را منتشر كند كه مطابق قانون آن امر جرم باشد و نتواند صحت آن اسناد را ثابت كند جز در مواردي كه موجب حد است به يك ماه تا يك سال حبس و تا 74 ضربه شلاق يا يكي از آنها حسب مورد محكوم خواهد شد. در تبصره اين ماده هم آمده است: در مواردي كه نشر آن امر اشاعه فحشا محسوب گردد هرچند بتواند صحت اسناد را ثابت كند مرتكب به مجازات مذكور محكوم خواهد شد.
در اصل 113 قانون اساسي هم آمده است: پس از مقام رهبري رييس‌جمهور عاليترين مقام رسمي كشور است و مسووليت اجراي قانون اساسي و رياست قوه مجريه را جز در اموري كه مستقيما به رهبري مربوط مي‌شود، بر عهده دارد.
از اين چند ماده و اصل قانون اساسي مي‌توان اين‌گونه برداشت كرد كه توهين و افترا به هر فردي حتي كفار و غيرمسلمانان جرم است و مرتكب آن بايد مجازات شود. مخصوصا در مورد مسوولان از آن جهت كه اولا به لحاظ ارتباط آنها با نظام و عهده‌داري مسووليت، توهين به آنها موجب توهين به نظام است، لذا جرم و گناه مضاعفي محسوب مي‌شود. دوم به دليل اصول قانون اساسي و مفاد قانون مجازات اسلامي است كه براي توهين به مقامات و مسوولان مجازات فوق‌العاده‌اي وضع كرده است و سوم اينكه توهين به آنها موجب بي‌اعتمادي به مسوولان كشور مي‌شود.
در واقع توهين به مسوولان توهين به ملت و نظام جمهوري اسلامي است. اينكه چرا بعضي‌ها جسورانه و بدون مبالات كارهايي را مي‌كنند جاي بسي تامل است و اينكه مسوولان با اين افراد برخورد شديد نمي‌كنند بيشتر قابل تامل است. اما چند روايت در اين زمينه وجود دارد.
پيامبر(ص) مي‌فرمايد: هركس به مرد يا زن مومن تهمت بزند خداوند او را در قيامت در محلي از آتش نگه مي‌دارد تا از عهده اثبات آنچه گفته است برآيد (بحارالانوار). امام صادق (ع) مي‌فرمايد: هركس به برادر مومنش تهمت بزند ايمان در دل او ضايع و مضمحل مي‌شود مانند اضمحلال نمك در آب. (اصول كافي). خداوند در قرآن كريم و در سوره مباركه نور به‌شدت با تهمت برخورد مي‌كند و مي‌فرمايد وقتي مردم اين تهمت را شنيدند چرا برخورد نكردند و چرا مومنان حسن ظن پيدا نكردند. و گفتند اين تهمت بزرگي است اما شما اين را ساده مي‌پنداريد در حالي كه نزد خدا گناه بسيار بزرگي است. پيامبر(ص) مي‌فرمايد هركسي با كلمه‌اي به يكي از مومنان طعن بزند يا بدگويي كند خداوند بوي بهشت را بر او حرام مي‌كند. امام باقر مي‌فرمايد: هيچ انساني روبه روي مومن به او تهمت و طعن نزند مگر اينكه به بدترين مردن‌ها بميرد و سزاوار باشد كه او به خير هرگز برنگردد (اصول كافي). امام صادق مي‌گويد: هرزه‌گويي و بدزباني از جفاكاري است و جفاكار در آتش است (اصول كافي).
در قرآن حتي نسبت به كفار و مشركان هم منع شده از اينكه به آنها بدزباني كنيم، دشنام بدهيم و توهين كنيم. قرآن در سوره انعام آيه 107 مي‌فرمايد: به كساني كه غير خدا را مي‌پرستند دشنام ندهيد، آنها بر مي‌گردند و به خداوند دشنام مي‌دهند. بنابراين توهين و تحقير در روايات فراوان مورد نقد و اعتراض واقع شده است. يك مساله‌اي كه بعد از پيروزي انقلاب با آن روبه‌رو بوده‌ايم، افشاگري بود. يادمان هست كه منافقان اين روش را باب كرده بودند و خبري را به روزنامه‌ها مي‌دادند و افشاگري مي‌كردند. وقتي بني‌صدر سخنراني مي‌كرد منافقين فرياد مي‌زدند، بني صدر بني‌صدر «افشا كن افشا كن» و افرادي را «رسوا كن رسوا كن». به راستي افشا كردن در قرآن، به‌شدت نهي شده است و تا چيزي ثابت نشود از نظر شرعي و قانوني كسي حق ندارد آن را در رسانه‌ها و فضاي مجازي مطرح كند. مخصوصا اگر اين امر در مورد مسوولان كشور باشد. امام باقر(ع) و امام صادق(ع) فرمودند نزديك‌ترين وضعي كه انسان با كفر پيدا مي‌كند اين است كه با افرادي آشنايي پيدا كرده و لغزش‌هاي آنها را بيابد و آنها را افشا كند. پيامبر(ص) مي‌فرمايند: كسي كه كار زشتي را كه ديگران انجام داده اشاعه دهد مانند كسي است كه آن را مرتكب شده است و كسي كه ديگران را سرزنش كند به خطايي كه انجام شده، نخواهد مرد تا زماني كه مرتكب آن كار شود.
تعجب مي‌كنم كساني كه دم از طرفداري از اصول و ارزش‌ها مي‌زنند و خود را مومن و مسلمان و حزب‌اللهي مي‌دانند چگونه با آيات قرآن و روايات پيامبر(ص) و ائمه اطهار اين‌گونه با جرات و جسارت مخالفت مي‌كنند و چگونه با مقامات رسمي كشور كه مورد علاقه مردم هستند جسورانه برخورد مي‌كنند.
از بچه‌هاي حزب‌اللهي خواهش مي‌كنم كساني كه مسلمان هستند و به اسلام اعتقاد دارند كساني كه انقلاب و امام و رهبر و نظام را قبول دارند از اين كارها دست بردارند و آلت دست شيادان و مفسدان نباشند چه بسا كساني باشند كه در پشت صحنه با القاي شبهات مي‌خواهند مسوولان ما را بدنام كنند و مردم ما را بدگمان كنند. كما اينكه در گذشته اين كارها را منافقين انجام داده‌اند. به جرات مي‌خواهم بگويم اين روش مسلماني نيست، روش منافقان است. روش كفار و مشركين است كه به مقامات توهين كنند و فضاي جامعه را مسموم و مشوش سازند. اگر كسي انتقادي از دولت و رييس‌جمهور دارد بايد صادقانه و ناصحانه حرف‌هاي خود را بدون توهين بيان كند تا در اثر ارايه كردن پيشنهادات بهترين راه انتخاب شود. اميدواريم در آستانه انتخابات 96 كمتر شاهد بداخلاقي‌ها به نام اسلام و حمايت از نظام و ولايت باشيم و افراد فتنه‌جويي كه پشت صحنه هستند دست از اين كار بردارند.