تالابهاي ايران در خطر نابودي قرار دارند
تالابهاي هامون و هورالعظيم، يكي در گوشه جنوب شرقي و ديگري در گوشه جنوب غربي كشور، از تالابها و حوضههاي آبي مهم و اثر گذار استاني محسوب ميشدند، آنقدر كه هامون، زندگيها را به جريان ميانداخت و قوت روزانه مردم هاموننشين را تامين ميكرد و هورالعظيم هم روزگذران دهها روستا و آبادي مجاورش بود، روستاهايي كه از بين رفتهاند، نه به واسطه جنگ هشت ساله كه به خاطر خشك شدن هور. يك سوم هورالعظيم در خاك ايران است و دو سومش در خاك عراق. تخصيص نيافتن حقابه زيست محيطي به اين تالاب، فعاليتهاي حفاريهاي نفتي در ميانه هور و بيتوجهي طرف عراقي به خشك شدنش، دست به دست هم داد تا هورالعظيم در آستانه نابودي قرار گيرد تا آنجا كه در آخرين خبر، بيش از 5 هزار قطعه ماهي در تالاب از بين رفتند، آنهم به دليل كاهش عمق آب تالاب. پيمانكاران نفت وعده داده بودند كه نه خبري از احداث جاده جديد باشد و نه ترميم جادههاي قديمي و نه احداث كمپ، اما خيلي از اين موارد زيرپا گذاشته شد و حفاريها در نهايت كار دست هور داد. هفت هزار هكتار از 125 هزار هكتار تالاب از آنِ نفتيها شد و مخزن شماره 3 هورالعظيم در اين سالها براي فعاليتهاي نفتي خشكانده شده بود. در حالي كه وزير نفت رعايت ارزيابيها و قوانين محيط زيستي را به كاركنان و پيمانكاران خود توصيه ميكرد، حفاران هورالعظيم از تن دادن به اجراي اين محدوديتها سر باز ميزدند. مديركل حفاظت محيط زيست خوزستان به كاهش آب تالاب هورالعظيم اشاره كرده و آن را دليل تلف شدن بيش از پنج هزار ماهي دانسته است. احمدرضا لاهيجانزاده در اين خصوص به ايرنا گفت: با افزايش كشت در حوضه رودخانه كرخه آب ورودي به تالاب كاهش يافته است به همين دليل، در هفته گذشته با هماهنگي سازمان آب و برق خوزستان 50 مترمكعب بر ثانيه به ورودي آب تالاب اضافه شد. براي آبگيري هورالعظيم تعداد زيادي از دريچههايي كه از سوي شركت نفت و براي فعاليتهاي نفتي بتنريزي و مسدود شده بود، بازگشايي شد. اما بخشي از اراضي هورالعظيم در حوضچه شماره 3، حدفاصل جاده آزادگان شمالي تا دايك مرزي در حدود يك هزار هكتار است كه به دليل استقرار تاسيسات و لولههاي نفتي هنوز آبگيري نشده است. خبر خشك شدن هامون بعد از شنيده شدن رهاسازي مرحله دوم حقابهاش، خرابتر كرد جراحت مرگ تالابها را. بعد از اينكه مديركل حفاظت محيط زيست استان سيستان و بلوچستان خبر از رهاسازي فاز دوم حقابه محيط زيستي هامون به حجم 20 ميليون مترمكعب داد، خشك شدن قسمت اعظم هامون به گوش رسيد، تالابي كه هنوز عكسهاي قايقراناني با لبهاي خندان در ميانه قايق موتوري در ميان امواج خروشان هامون كه با تورهاي صيادي پر به خانه برميگشتند، قشنگترين عكسهاي هامون محسوب ميشوند. پژوهشكده تالاب بينالمللي هامون با انتشار نتايج بررسي خود از آخرين وضعيت تالاب هامون، اعلام كرد اين تالاب بهطور كامل خشك شده است. به گزارش ايسنا، اين پژوهشكده در بررسياي كه انجام داده، آورده است: ميتوان گفت كه بستر تالاب هامون در تمامي نقاط آن به خشكيدگي كامل رسيده است جز در مواردي بسيار كم كه در اواخر مردادماه با رهاسازي آب از چاه نيمه بهطور جزيي آبگيري شده است.
اين مطالعه كه به استناد تصاوير ماهواره لندست 8 از بستر خشك تالاب هامون منتشر شده است، با نمايش تصاوير ماهوارهاي، تاثير آب رهاسازي شده (20 ميليون مترمكعب) از منابع داخلي با ميزان ماندگاري آب در تالاب هامون را نيز بررسي كرده است كه نشان ميدهد 20 ميليون مترمكعب آبي كه محيطزيست اواخر مرداد امسال به منطقه كوچك گردشگري «كوه خواجه» در تالاب هامون رهاسازي كرده است، حتي يك ماه نيز دوام نياورده است.
بچه ماهيهاي هامون هم به واسطه خشكي كه بر تالاب سايه انداخته تلف شدند. به گفته مديركل شيلات سيستان، بيش از 350 تن ماهي خشك از تالاب هامون جمعآوري شده است، گرچه اين خبر از سوي مديركل محيط زيست استان، نوعي جوسازي خوانده شد اما عكسهاي ماهوارهاي نشان از خشكي هامون ميدهد، خشكي كه با سخن برخي متوليان محيط زيست استان در تناقض است.